حمایت‌های همه جانبه کشورهای غربی از تروریست‌های سوریه منجر به گسترش دامنه و شدت خشونت‌ها در این کشور شده و این در حالی است که احتمال می‌رود در آینده‌ای نه چندان دور، زبانه‌های آتش بحران سوریه، دامن کشورهای غربی را نیز بگیرد.
از زمان شروع بحران در سوریه، کشورهای غربی بدون تدبیر و دور اندیشی و بر خلاف اصل پذیرفته شده عدم دخالت در امور داخلی کشورها، با اتخاذ سیاست مداخله جویی تلاش کرده‌اند تحولات سوریه را در جهت منافع خود هدایت کرده و آینده این کشور را بر اساس خواست خود رقم بزنند.
کشورهای غربی در این مسیر از هیچ تلاشی دریغ نکرده‌اند؛ از سیاست‌ها‌ی ارعابی و تحریمی تا حمایت از تروریست‌ها. در این میان تسلیح مخالفان، خطرناک‌ترین اقدامی بود که کشورهای غربی در جهت تضعیف و براندازی حکومت اسد به کار گرفتند.
در این رابطه به باور بسیاری از ناظران مستقل، غربی‌ها بدون آشنایی کافی با ساختار جوامع و ویژگی‌های کشورهای خاورمیانه، تنها توانسته‌اند هیزم آتش درگیری‌های داخلی را زیاد کنند.
در شرایطی که معارضان حکومت "بشار اسد" رئیس جمهور سوریه، طیف گسترده‌ای از شورشیان داخلی و خارجی را دربر گرفته که با عقاید و اهداف و ابزارهای متفاوت علیه نظام حاکم بر این کشور می‌جنگند، تسلیح مخالفان، میزان و حجم این خشونت‌ها را تشدید کرده است. همچنین ساختار جمعیتی ناهمگون سوریه که دارای ترکیب گوناگون گروههای قومی و مذهبی است و نیز همپیوندی مسایل این کشور با همسایگان، بر پیچیدگی اوضاع افزوده است.
شرایط ویژه سوریه و حمایت قدرت‌های بزرگ از معارضان، به سرعت این کشور را به پناهگاه گروههای تکفیری، نیروهای القاعده و گروههای تندرویی تبدیل کرد که از کشورهای مختلف به منظور "جهاد" وارد سوریه شدند.
جالب توجه اینکه تعداد قابل توجهی از این تکفیری‌ها از کشورهای اروپایی وارد خاک سوریه شده‌اند. این گروه از مبارزان، تندروهایی هستند که تحلیلگران معتقدند پس از پایان بحران سوریه با تمایلات افراطی‌تر به کشور متبوع خود بازخواهند گشت و خواب آرام اروپا را به کابوسی ترسناک بدل خواهند کرد. این همان مساله‌ای است که بشار اسد پیشتر در مورد آن به کشورهای غربی هشدار داده بود، اما گوش غرب به این سخن‌ها بدهکار نبود.
حال پس از گذشت بیش از دو سال از بحران سوریه و تشدید فعالیت گروههای افراطی در کشورهای غربی، مخالفان اسد هنوز به کمک‌های خود به براندازان ادامه می‌دهند.
به گزارش روزنامه عمانی "الشبیبه" در شرایط کنونی، هدف غرب از کمک به مخالفین این است که در وهله اول می‌خواهند حکومت بشار اسد را ساقط کنند و در مرحله بعد به کنترل گروههای تروریستی چون "النصره" بپردازند. اما اینکه آیا در آینده خواهند توانست تحولات مربوط به فعالیت گروههای تروریستی را در خاک خود کنترل و مدیریت کنند، جای سوال دارد، زیرا تجربه‌های پیشین (همانند مورد افغانستان) نشان داده که غرب در پیاده سازی چنین طرحی موفق عمل نکرده است.
تسلیح تروریست‌ها توسط غرب
رهبران غرب همواره این واقعیت را که کمک‌های نظامی و تسلیحاتی گسترده‌ای به سوریه گسیل می‌دارند، انکار کرده و ادعا می‌کنند که خواهان حل مسالمت آمیز و دموکراتیک مساله این کشور بحران زده هستند. اما این سیاست غرب در سوریه، نه تنها در کشورهای خاورمیانه بلکه در خود کشورهای غربی نیز انتقادات گسترده‌ای را به دنبال داشته است.
به گزارش شبکه خبری "راشاتودی" یکی از افسران پیشین دستگاه امنیتی انگلیس به نام "آنی ماتچون" در مصاحبه با این شبکه ضمن اذعان به حمایت‌های مالی و تسلیحاتی انگلیس و فرانسه از تروریست‌ها در سوریه، تاکید کرده است که این سلاح‌ها در سوریه به دست عناصر القاعده می‌رسد و باعث تشدید بحران و آشفتگی می‌شود.
این مقام انگلیسی تصریح کرده که در شرایط کنونی، سوریه به جای افغانستان یا عراق، به کانونی برای فعالیت تروریست‌ها بدل شده است؛ این در حالی است که دولت‌های اروپایی اقدام قابل توجهی برای مقابله با این مساله انجام نمی‌دهند.
ماتچون در قسمت دیگری از سخنان خود پرده از اهداف پشت پرده غرب برداشته و می‌گوید: کشورهای غربی برای تحقق اهداف خود در سوریه تلاش می‌کنند تا با به کارگیری عناصر القاعده و گروههای افراطی بهانه لازم را برای حضور و دخالت خود در این کشور فراهم آورند.
همچنین "شاکر البرجاوی" رئیس حزب "التیار العربی" لبنان هدف غرب از تسلیح مخالفان را زمینه سازی و بهانه‌تراشی برای حضور نظامی غرب و نیروهای ناتو در منطقه می‌داند. وی همچنین وظیفه مشخص سازمان القاعده و جبهه النصره را ویرانی و فرسایش قابلیت‌های ارتش سوریه می‌داند.
وی هدف اساسی‌تر غرب از این اقدامات را گسترش انگاره‌های وهابی و تروریستی برای از بین بردن ایدئولوژی مقاومت مبتنی بر اندیشه اسلامی در سوریه می‌داند که غرب و اسراییل را به تنگ آورده است.
این فعال سیاسی لبنانی معتقد است مسایل جاری سوریه بخشی از سناریوی غرب برای منطقه است؛ آمریکایی‌ها و اسراییلی‌ها طرح‌های هدفمندی را در منطقه پیاده می‌کنند تا کشورهای منطقه را تجزیه کنند و امنیت رژیم اشغالگر قدس را فراهم کنند.
وی همچنین مواضع تقابلی عربستان و قطر در قبال سوریه را ناشی از استفاده ابزاری غرب از این کشورها می‌داند و به کشورهای منطقه‌ای همسو با غرب هشدار می‌دهد که سقوط دولت سوریه به معنای سقوط امت عربی است.
آغاز دردسر اروپا
به رغم اینکه برخی کشورهای اروپایی نسبت به پیامدهای حمایت از گروههای تروریستی در سوریه بیش از حد خوشبین هستند، اما شمار قابل توجه جمعیت گروههای افراطی در اروپا و همچنین تعداد زیاد گروههای تندروی اروپایی که مشغول جنگ در سوریه هستند، نشان می‌دهد که اروپا در آینده‌ای نه چندان دور می‌تواند شاهد افزایش عملیات‌های تروریستی حاصل از بازگشت این اتباع افراطی به لانه‌های خود باشد.
شمار گروههای سلفی در کشورهای اروپای غربی از جمله انگلیس، دانمارک و هلند بیشتر به چشم می‌خورد. این شمار در بلژیک به چند هزار نفر می‌رسد که چند صد تن از آنها در زمره سلفیان افراطی قرار دارند.
سرنخ‌هایی هم مبنی بر وجود گروههای سلفی در سوییس وجود دارد که از خاورمیانه نشات می‌گیرند. همچنین بر اساس آمارهای رسمی، سلفی‌های این کشور از سال گذشته تاکنون از 3800 به نفر4500 نفر افزایش پیدا کرده است. به نوشته سایت سازمان حفاظت از قانون اساسی آلمان، حدود 150 نفر از این جامعه، تروریست‌های بالقوه به شمار می‌روند.
بنا به گزارش "سانا" خبرگزاری رسمی سوریه، "دنیس دوکرم" عضو پارلمان بلژیک به تازگی اذعان کرده است که کشورش به مرکز پویایی برای آموزش جوانان افراط گرا و ارسال آنها به سوریه تبدیل شده است؛ بدین ترتیب که گروههای تندروی بلژیکی در آموزش و ارسال نیروهای مسلح تروریستی به سوریه فعالیت چشمگیری دارند.
وی همچنین نسبت به پیامدهای آتی چنین پدیده‌ای هشدار می‌دهد. از نظر او گروههای افراطی اروپایی گسیل شده به سوریه پس از بازگشت به کشورهای مبدا، به طور بالقوه امنیت کشورهای اروپایی را متاثر خواهند ساخت.
دوکرم این امر را فقط محدود به بلژیک نمی‌داند، بلکه می‌گوید جوانانی با تابعیت‌های آلمانی، فرانسوی، هلندی و... نیز برای مبارزه به سوریه فرستاده می‌شوند.
این در حالی است که مجله بلژیکی "کناک" نیز به تازگی در گزارشی فاش کرده است که حداقل 12 نفر از شهروندان بلژیک که جزو گروههای تندرو بوده و در جنگ سوریه مشارکت دارند، به تازگی در این کشور کشته شده‌اند. این مجله می‌نویسد مرگ این افراد موجبات اختلاف میان رهبران بروکسل را فراهم آورده است و مسوولان دولتی یکدیگر را به کم کاری در این زمینه متهم می‌کنند.
همچنین بنا به گزارش راشاتودی، "ژیل دو کرشو" هماهنگ‌کننده امور مبارزه با تروریست‌ها در اتحادیه اروپا نیز به تازگی اذعان کرده که تقریبا حدود 500 جنگجوی اروپایی افراط گرا که اغلب انگلیسی، ایرلندی و فرانسوی هستند، به عناصر مسلح تروریستی در سوریه ملحق شده‌اند و در این کشور مشغول جنگ هستند.
وی نسبت به این امر ابراز نگرانی کرده و اعتراف کرده که این عناصر بعد از بازگشت به کشورهای اروپایی، خطری جدی برای امنیت کشورهای اروپایی تلقی می‌شوند.
دو کرشو گفته است همه عناصری که کشورهای اروپایی را با هدف جنگ علیه نظام سوریه ترک می‌کنند تندور نیستند، اما به احتمال زیاد همه این عناصر پس از ورود به سوریه به سمت افراطی گری روی خواهند آورد و آموزش لازم را در سوریه خواهند دید، بنابراین با گرایش‌های افراطی‌تری به سمت اروپا باز خواهند گشت و امنیت اروپا را به خطر خواهند انداخت.
همچنین به گزارش روزنامه عمانی الشبیبه، نمایندگان احزاب مختلف در پارلمان انگلیس بر این مساله تاکید دارند که سلاح‌هایی که به سوریه ارسال می‌شود به دست گروههای تندرویی چون "جبهه النصره" می‌رسد.
بنا به نوشته روزنامه الشبیبه حدود 100 تبعه انگلیسی در سوریه در کنار دیگر گروههای مسلح تروریستی به ویژه جبهه النصره به جنگ با نظام سوریه مشغول هستند.
در این راستا "ریچارد اوتوای" نماینده محافظه کار پارلمان انگلیس نیز بر این باور است که موضوع سوریه و تنش موجود در این کشور خطری برای امنیت انگلیس تلقی می‌شود.
"دیوید هارتویل" کارشناس امور امنیتی در وزارت دفاع انگلیس نیز هشدار داده است که جبهه النصره هم اکنون به خارج از سوریه نظر ندارد، اما در آینده علیه کشورهای غربی وارد عمل خواهد شد و منافع آنها را به خطر خواهد انداخت.
حضور گسترده تندروهای آلمانی که در حال مبارزه در سوریه علیه دولت این کشور هستند، نگرانی مقامات این کشور را نیز برانگیخته است. "هانس گئورگ ماسِن"، رئیس سازمان حفاظت از قانون اساسی آلمان در مصاحبه‌ای با روزنامه "فرانکفورتر آلگماینه" از روند رو به رشد سفرهای اسلامگرایان آلمانی به سوریه و پیوستن آنها به شورشیان افراطی این کشور خبر داد. بر اساس گزارش‌ها تاکنون حدود 50 نفر از گروههای افراطی آلمانی به سوریه فرستاده شده‌اند.
"هانز بیتر فریدریش" وزیر کشور آلمان نیز در مصاحبه با مجله آلمانی زبان "اشپیگل" به تازگی هشدار داده است که عناصر تندرو این کشور در سوریه در صف نیروهای مسلح مشغول جنگ علیه نظام سوریه هستند و این عناصر پس از بازگشت به آلمان، امنیت کشور را تهدید خواهند کرد. این اولین بار است که به طور رسمی از مشارکت عناصر تندرو آلمانی در سوریه سخن به میان آمده است.
گفتنی است که اقدام سلفی‌های جهادی و تبعیدی آلمان، در انتشار تهدیدنامه‌ای موسوم به "تسویه حساب با آلمان" در فضای مجازی، نگرانی واقعی مقامات آلمانی و اروپایی را توجیه می‌کند. به گزارش نشریه آلمانی "ولت" تکفیری‌های اخراج شده با انتشار این سند، دولت آلمان را تهدید کرده‌اند که به عنوان "فاتح" به کشور خود بازخواهند گشت و با اجرای "شریعت اسلامی" از تمام کسانی که به مقدسات اسلامی توهین می‌کنند، انتقام خواهند گرفت.
البته در حال حاضر برآورد یا پیش‌بینی دقیق و جدی در خصوص خطر تسویه حساب تکفیری تبعیدی با آلمان انجام نشده، اما به باور اداره جنایی آلمان خطر حملات تروریستی آنان همواره بالاست.
از سوی دیگر، بحران سوریه نگرانی همسایگان این کشور را نیز برانگیخته است. "اخضر ابراهیمی" نماینده اتحادیه عرب و سازمان ملل در امور سوریه با اعلام نگرانی در مورد تسلیح معارضان حکومت اسد، هشدار داده است که این مساله باعث گسترش جنگ‌های داخلی در منطقه خواهد شد. همچنین بسیاری از گزارش‌ها از تسری بحران سوریه به کشورهای منطقه از جمله لبنان و اردن خبر می‌دهند.
به گزارش "سی ان ان"، "میشل اورن" سفیر اسراییل در ایالات متحده نیز به تازگی از اوباما خواسته تنها در صورتی به تسلیح مخالفان بپردازد که آنها را به شدت زیر نظر داشته باشد و اطمینان حاصل کند که این سلاح‌ها به دست گروههای تروریستی نخواهد افتاد. همچنین دیگر همسایگان سوریه چون اردن و ترکیه نیز چنین نگرانی‌هایی را مطرح کرده‌اند.
اسراییلی‌ها به ویژه نگرانند که جبهه النصره که در حال حاضر مرزهای نزدیک به اسراییل را در کنترل خود دارد، بتواند کنترل خمپاره‌ها و راکت‌های مخالفان را به دست گرفته و امنیت اسراییل را به خطر اندازد. مقامات رژیم اشغالگر قدس مورد لیبی را شاهد ادعای خود قرار می‌دهند و می‌گویند که پس از سقوط رژیم قذافی، سلاح‌های سرگردان درسینا و غزه علیه اسراییل به کار گرفته شده است.
به نظر می‌رسد سیاست حمایت غرب از نیروهای شورشی در کشورهای دیگر، سیاستی "آزموده شده" است که آزمودن دوباره آن خطاست. روزنامه الشبیبه نیز با اشاره به سیاست مشابه غرب در افغانستان و لیبی، آورده است که غرب بار دیگر از اتخاذ چنین سیاستی متضرر خواهد شد.
این روزنامه می‌نویسد که غرب در افغانستان برای مقابله با روس‌ها از عناصر تروریستی حمایت کرد و به آموزش این عناصر پرداخت و برای آنها سلاح‌های راهبردی ارسال کرد تا روس‌ها را به طور اساسی زمین گیر کنند، اما هم اکنون این عناصر توان خود را علیه غرب به کار گرفته‌اند.
در این رابطه، انفجارهای اخیر شهر "بوستون" که باعث نگرانی دوچندان آمریکایی‌ها شد و در واقع شبح القاعده را به خیابان‌های آمریکا کشاند، نمونه‌ای از دردسرهای غرب در این خصوص به شمار می‌رود.
بنا به نوشته الشبیه "بدیهی است که غرب به دلیل انحراف مسیر بهار عربی و حمایت از عناصر افراطی به نوعی گرفتار پیامدهای منفی اقدامات خود شده است. انگلیس و فرانسه در لیبی مداخله کردند و از عناصر افراطی حمایت به عمل آورند. ترور سفیر آمریکا و سه تن از دیپلمات‌های این کشور در بنغازی و سو قصد به کنسول انگلیس و انفجار سفارت فرانسه در طرابلس حاصل این دخالت‌ها و حمایت آنها از عناصر رادیکالی بوده است."
حال به نظر می‌رسد غرب به دنبال به آزمون گذاشتن این سیاست برای بار دیگر در سوریه است.
تداوم حمایت غرب از شورشیان
با وجود آنچه گفته شد کشورهای غربی همچنان برای تداوم مداخله در سوریه به دنبال بهانه‌های تازه می‌گردند. این کشورها اخیرا با طرح ادعای احتمال استفاده از سلاح‌های شیمیایی توسط اسد، برای افزایش کمک‌های نظامی به مخالفان، زمینه سازی می‌کنند.
به گزارش نیویورک تایمز "چاک هیگل" وزیر دفاع آمریکا در کنفرانس خبری مشترک با " فیلیپ هاموند" همتای انگلیسی خود، اعلام کرد که آمریکا سیاست خود مبنی بر "عدم تسلیح مخالفان اسد"! را مورد بازبینی قرار خواهد داد. این اولین باری است که یکی از مقامات ایالات متحده به طور رسمی از امکان ارسال سلاح به سوریه صحبت می‌کند.
این گزارش ادعا می‌کند که آمریکا تاکنون از کمک نظامی به مخالفان اسد خودداری کرده است، زیرا عدم شناسایی مخالفانی که به وحدت و سوریه دموکراتیک متعهد باشند و امکان دست یابی گروههای تندرو به سلاح‌ها، ممکن است به تشدید جنگ داخلی در سوریه و تسری بحران به منطقه منجر شود.
همچنین باراک اوباما تاکید کرده که در صورت اثبات ادعای به کارگیری سلاح‌های شیمیایی توسط اسد، همه گزینه‌ها، حتی گزینه نظامی روی میز خواهد بود.
نگاهی به وقایع روزهای اخیر در سوریه نشان می‌دهد که فعالیت و قدرت گروههای تندروی تکفیری در این کشور رو به افزایش است. هتک حرمت گروههای تندرو به قبر "حجر بن عدی" از یاران حضرت علی(ع) در سوریه و به دنبال آن تعدی به مقبره "جعفربن ابی طالب" برادر این امام بزرگوار در اردن دلیلی بر این مدعا است.
با همه این تفاسیر به نظر می‌رسد سیاست مداخله جویانه غرب در سوریه تداوم خواهد یافت. بررسی شواهد، این گمانه زنی را تشدید می‌کند، اما آنچه مسلم است اینکه بحران سوریه به این کشور محدود نخواهد ماند و دامان کسانی را که هیزم به آتش نا آرامی‌ها می‌ریزند، خواهد گرفت.