يك روز پس از اخطار شديداللحن وزير امور خارجه تركيه به دمشق منابع غير رسمي در تهران نسبت به عواقب رفتار و اخطارهاي اخير تركيه در قبال سوريه هشدار دادند و زنجيره‌اي از اقدامات تلافي‌جويانه تهران براي حمايت از شريك استراتژيك خود را در منطقه به تصوير كشيدند.
به گزارش «جوان»، روز گذشته تركيه از زبان وزير خارجه خود خواستار توقف آنچه آن را خشونت ناميد شد و به دمشق هشدار داد كه «اين آخرين گفته‌ها خطاب به سوريه است.» الجزيره گزارش داد احمد داود اوغلو وزير خارجه تركيه در يك كنفرانس مطبوعاتي در آنكارا گفت: «اين آخرين كلمات ما به مقامات سوريه است. اولين چيزي كه انتظار داريم توقف فوري و بدون قيد و شرط اين عمليات‌ها است.» اوغلو افزود: اگر اين اقدامات متوقف نشود چيزي باقي نمي‌ماند كه در خصوص گام‌هاي بعدي بگوييم.
وزير خارجه تركیه افزود: «من به آنها (مقامات سوري) مي‌گويم اقداماتشان بدون محاسبه نخواهد ماند.»
دامنه واكنش تهران
اينجا در تهران، رويكرد تهاجمي هفته‌هاي اخير آنكارا در قبال دمشق باعث نگراني گسترده منابع امنيتي شده است و برخي اين پرسش را مطرح مي‌كنند كه تركيه بعد از دو سال تنش‌زدايي با همسايگان در چارچوب استراتژي «به صفر رساندن مشكلات با همسايگان» در توفان تحولات خاورميانه به دنبال چه چيز مي‌گردد؟ هر چند در بين تصميم‌سازان سياست خارجي ايران درباره رويكرد آنكارا به تحولات منطقه، به خصوص دليل رويكرد تهاجمي تيم سياست خارجي داود اوغلو در مقابل آنكارا اختلاف نظر وجود دارد، ولي تقريباً همگي اتفاق نظر دارند كه هرگونه تغيير و تحول ناشي از مداخلات خارجي در سوريه، امنيت ملي ايران را به طور جدي تهديد خواهد كرد و در نتيجه تهران بايد قاطعانه به آن پاسخ دهد.
يك منبع آگاه كه خواست نامش فاش نشود، در گفت‌وگو با خبرنگار «جوان»، اين احتمال را كه تركيه در شرايط كنوني قادر به مداخله نظامي در سوريه باشد، رد كرد ولي در عين حال هشدار داد: «در صورتي كه اقدام نظامي عليه سوريه در دستور كار قرار بگيرد، هيچ پايگاهي كه اقدام نظامي در آنجا انجام گيرد از واكنش قهرآميز مستثني نخواهد بود.» هر چند منابع امنيتي در ايران احتمال اقدام نظامي عليه دمشق را به كلي منتفي نمي‌دانند و واكنش تلافي‌جويانه تهران را به عنوان آخرين گزينه مدنظر قرار داده‌اند، ولي ديدگاه غالب در تهران اين است كه احتمال سناريوي تحريم سوريه بيشتر است.
آيا تهران براي چنين سناريويي خود را آماده كرده است؟ منابع آگاه كه به دلايل امنيتي تأكيد دارند نامشان فاش نشود، مي‌گويند در صورت اجراي چنين سناريويي، دامنه گسترده‌تري از سناريوها را قابل تصور است. يك منبع امنيتي نزديك به روزنامه جوان گفت: «اجراي اين سناريو براي تهران نشان‌دهنده طرح‌هاي بلندپروازانه ترك‌ها براي منطقه است كه در چنين حالتي تهران نمي‌تواند راه سكوت در پيش بگيرد.» وي افزود: «يكي از سناريوهاي ممكن ديگر عليه سوريه مي‌تواند ارجاع موضوع آن به شوراي امنيت سازمان ملل باشد كه در اين صورت اگر تركيه بخواهد در اردوگاه آمريكا قرار بگيرد، ديگر تضميني براي همكاري با اين كشور به ويژه در زمينه انتقال انرژي و به شكل خاص گاز ايران به تركيه وجود نخواهد داشت.»
اين منبع آگاه خاطرنشان كرد: «اين تهديد كلامي و به اصطلاح آخرين اخطار تركيه بايد سناريويي براي بعد داشته باشد. اولين سناريو بحث تهديد نظامي است كه به نظر نمي‌آيد تركيه با توجه به فاكتورهاي منطقه‌اي توان چنين اقدامي را داشته باشد. دومين سناريو ادامه جدي‌تر بازي تركيه در زمين آمريكاست كه اين امر چيز تازه و عجيبي نيست و تركيه از ابتدا در زمين غرب بازي كرده است اما به هر صورت هرگونه ماجراجويي عليه سوريه مي‌تواند تبعات جبران‌ناپذيري براي بازيگران در اين بازي داشته باشد.»
الاخبار از پاسخ سخت و قاطع تهران به اوغلو خبر داد
در همين حال روزنامه لبناني الاخبار اعلام كرد كه وزير خارجه تركيه در سفر اخير خود به ايران تلاش كرد مهارت‌هاي ديپلماتيك‌اش را به كار بگيرد تا بتواند ايراني‌ها را متقاعد كند تا حمايت خود را از بشار اسد بردارند، اما در مقابل خواسته خود مبني بر كاهش حمايت تهران از دمشق، پاسخ سخت و قاطعي شنيده است. داود اوغلو يك‌شنبه 19 تيرماه گذشته (10 ژوئيه) وارد تهران شد و با استقبال علي‌اكبر صالحي همتاي ايراني خود روبه‌رو شد تا مذاكرات را با مقامات تهران درباره سوريه آغاز كند.
روزنامه الاخبار لبنان به نقل از منابعي كه هويت آنان را فاش نكرد، نوشت: وزير خارجه تركيه در مذاكرات خود با مقامات ايراني در پشت درهاي بسته، كلام سخت و قاطعي از تهران شنيد. الاخبار همچنين اعلام كرد، منابعي كه اخبار ديدارها و مذاكرات داود اوغلو را دنبال كردند، گفتند كه داود اوغلو پاسخي سخت شنيد و مشاهده كرد كه تهران به شدت هرگونه اقدامي كه بشار اسد را هدف قرار بدهد، رد مي‌كند. در آن زمان رسانه‌هاي ايراني اخباري منتشر كردند مبني بر اينكه فضاي مذاكرات داود اوغلو با مقامات تهران كاملاً مثبت و همراه با توافق بوده است.
در حالي كه داود اوغلو قرار بود پس از اين سفر به سوريه برود و اميدوار بود كه برگ‌هاي برنده‌اي همراه خود به دمشق ببرد، ولي پاسخ مساعدي در تهران نشنيد. براساس اين گزارش، آنكارا قبلاً نيز اين هشدار را شنيده بود كه تهران مجبور است پايگاه‌هاي آمريكايي در تركيه را هدف بگيرد، اگر اين پايگاه‌ها عليه سوريه اقدامي كنند. اين هشدار مقامات آنكارا را به اين يقين رساند كه نزديك شدنشان به موضوع سوريه غلط بوده است و مي‌بايست براي باز گرداندن آرامش به مناسبات دمشق ـ آنكارا تلاش كنند.
دمشق هم اكنون به بهانه ناآرامي‌هايي كه از بيش از چهار ماه پيش در اين كشور به دليل فعاليت گروهك‌هاي مسلح آغاز شده است، تحت فشار شديد آمريكا و كشورهاي غربي و همچنين فشار تركيه و عربستان سعودي قرار دارد، ولي بشار اسد در سخنان اخير خود به مناسبت سالروز تشكيل نيروي مسلح در سوريه، تأكيد كرد كه به فشارها تن نخواهد داد.
دمشق: تبليغات رسانه‌ها خصمانه است
از سوي ديگر مسئولان نظامي سوريه اخبار منتشر شده مبني بر حمله يك قايق جنگي به شهر اللاذقيه را رد كرده و آن را تبليغات خصمانه رسانه‌ها توصيف كردند. به گزارش خبرگزاري رسمي سوريه (سانا)، يك منبع نظامي مسئول در سوريه با رد خبرهاي منتشر شده مبني بر گلوله‌باران منطقه جنوبي «الرمل» واقع در شهر اللاذقيه از سوي يك قايق جنگي ارتش سوري تصريح كرد كه اين قايق در حال انجام مأموريت روزانه خود در حفاظت از سواحل اين شهر بود. وي با اعلام اينكه انتشار اين اخبار تبليغات رسانه‌اي خصمانه از سوي بيگانگان است، تأكيد كرد كه اين قايق در حال گشت‌زني در آب‌هاي ساحلي شهر اللاذقيه بود تا از قاچاق اسلحه از طريق درياي اين شهر ممانعت كند.
در همين راستا تلويزيون سوريه گزارش‌هايي از سطح اين شهر پخش كرد و با چندين تن از ساكنان اين شهر مصاحبه‌هايي را انجام داد كه در اين گزارش ساكنان شهر اللاذقيه خبر گلوله‌باران اين شهر را دروغ خواندند و حمايت ارتش را از اين شهر در برابر گروه‌هاي مسلح خواستار شدند.