هر جامعه و ملتی که بخواهد عزت، استقلال و هویت واقعی‌اش را حفظ کند و تسلیم دیگران نشود، ناگزیر است به خودکفایی برسد و مواد غذایی خود را تأمین کند، زیرا ملتی که قوت و توشه روزانه ندارد و در این زمینه، نیازمند دیگران است، در واقع رگ حیاتش در دست دیگران قرار دارد. در کشور ما، در میان انواع محصولات گیاهی و غیرگیاهی که تأمین‌کننده قوت و غذای مردم است، گندم نقش اول و تعیین‌کننده را داشته است و محور تغذیه محسوب می‌شود. به همین دلیل، در تمام طول تاریخ مردم ایران در زراعت گندم همت داشته و اجازه نمی‌داده‌اند این محصول حیاتی در کشور نایاب و یا کمیاب شود، مگر به غیر از دوره پهلوی. حتی در دوره قاجاریه که اوج فلاکت مردم ایران و بی‌کفایتی فرمانروایان تاریخ ایران است، میزان صادرات جو و گندم ایران را بیش از دویست هزار تومان نوشته‌اند که این میزان، نسبت به آن زمان بسیار قابل توجه و چشمگیر است. محصولات راهبردی کشاورزی ایران، در آخرین رمق‌هایش بود که انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(ره) به پیروزی رسید. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، امام خمینی(ره) همه دستگاه‌های تصمیم‌گیری و اجرایی کشور را مأمور کرد تدابیری بیندیشند و طرح‌هایی را به کار ببندند تا خودکفایی در همه زمینه‌ها، به‌ویژه در زمینه محصولات اساسی زراعی چون گندم، هرچه زودتر محقق شود. در اندیشه حضرت امام(ره) بخش کشاورزی از اهمیت ویژه‌ای در اقتصاد کشور برخوردار است. با رجوع به بیانات رهبر فقید انقلاب، عباراتی به چشم می‌آید که هر کدام دلیلی است بر این ادعا که ایشان لازمه صعود به قلل پیشرفت کشور را در گروی تحول بخش کشاورزی می‌دانند. برای نمونه عباراتی چون: «کشاورزی رأس امور و اساس اقتصاد کشور(۱)ـ همه جور وابستگی‌‌‌ها به دنبال وابستگی اقتصادی [مواد غذایی] می‌آید(۲)ـ خدمت به کشاورزی بزرگ‌ترین خدمت به اسلام(۳)ـ سستی در امر کشاورزی برخلاف مسیر اسلام (۴)ـ پیش‌شرط آبادانی کشور، رونق کشاورزی(۵)ـ کشاورزی باید راه بیفتد تا اینکه این مملکت آباد بشود.(۶)
همین‌طور امام خمینی(ره) در جریان قیام علیه رژیم پهلوی و در تمام دوره مبارزه و حتی پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز از این سیاست رژیم شاه که می‌خواست مردم ایران را در زمینه محصولات حیاتی و اساسی (مانند گندم و…) به استعمارگران وابسته کند، به شدت انتقاد کردند و پیوسته از این موضوع به عنوان یک واقعه دردناک و شرم‌آور یاد نمودند و فرمودند: «کشاورزی ما را به زمین زده و از بین برده‌اند… اصلاحات ارضی درست کردند و اصلاحات ارضی‌شان پس از این مدت طولانی به اینجا منتهی شد که دهقانی به کلی از بین رفت، زراعت به کلی از بین رفت.»
حضرت امام(ره) ضمن تأکیدات عام بر استقلال اقتصادی از طریق گسترش تولید به‌ویژه تولیدات صنعتی با بهره‌گیری از آموزه‌های اسلامی، تأکید ویژه‌ای بر تولید محصولات کشاورزی و بهبود وضعیت کشاورزان و تولیدکنندگان بخش کشاورزی داشتند، به‌طوری‌که در یکی از بیانات خود می‌فرمایند: «چقدر برای یک مملکتی عیب است و سرشکستگی که دستش را دراز کند طرف آمریکا که گندم بده، کشکول گدایی‌اش را باز کند پیش دشمنش و از او بخواهد که رزقش را بدهد. چقدر برای ما سرشکستگی دارد. تا این ملت بنایش را بر این نگذارد که کشاورزی‌اش را تقویت کند.»(۷)
موضوع کشاورزی پایه ثابت سخنرانی‌های امام(ره) در پیش و پس از انقلاب است و کمتر سخنرانی را می‌توان از ایشان یافت که موضوع جلسه مباحث اقتصادی نباشد و ایشان به امر کشاورزی اشاره‌ای نکرده باشند. حتی در جلساتی که ایشان با صنعتگران دارند، به موضوع کشاورزی اشاره کرده و تحقق اهداف این بخش را نسبت به صنعت سریع‌الوصول‌تر می‌دانند.(۸) ایشان همچنین در تدوین سیاست‌های کلی نظام در دوران بازسازی کشور می‌فرمایند: «توجه به بازسازی مراکز صنعتی نباید کوچک‌ترین خللی بر ضرورت رسیدن به امر خودکفایی کشاورزی وارد آورد… مطمئناًً خودکفایی در کشاورزی مقدمه‌ای است برای استقلال و خودکفایی در زمینه‌‌‌های دیگر.»(۹)
حضرت امام(ره) در این زمینه تا آنجا پیش می‌روند که استقلال اقتصادی بدون استقلال و خودکفایی در بخش کشاورزی را ناقص می‌پندارند. اگرچه فرموده‌های امام(ره) مورد توجه مسئولان پس از پیروزی انقلاب قرار گرفت و در بخش کشاورزی پیشرفت‌های خوبی حاصل شد، به طوری که جشن خودکفایی گندم را برگزار کردیم، اما پس از آن، به دلیل تعلل مسئولان به ویژه در نرخ پایین خریدهای تضمینی و واردات از خارج، حمایت‌های لازم از این بخش صورت نگرفت تا جایی که به دلیل اینکه نرخ خرید تضمینی گندم پایین بود، فروش گندم به سیلوداران برای کشاورزان صرفه اقتصادی نداشت، از این جهت این محصول خوراک دام شد.
* منابع در دفتر نشریه موجود است.