پایگاه بصیرت/ پرسمان: سوال مذکور را می توان به گونه ای دیگر، اینگونه بیان کرد که علی رغم گذشت بیش از سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، هنوز برای عده بسیاری در داخل و خارج کشور این سوال مطرح است که چرا جمهوری اسلامی ایران در حوزه های فراملی مانند حمایت از انتفاضه فلسطین، حزب الله لبنان و... نقش آفرینی می کند؟ نوشتار حاضر بر آن است تا بر مبنای اصول اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) به این سوال پاسخ دهد.
دراندیشه امام خمینی(ره)، انقلاب اسلامی، جهانگراست. بدین معنا که تلاش در جهت گسترش حوزه نفوذ اسلام در دنیا و زمینهسازی برای جهانگیری آن به دست امام موعود(عج)، مسئولیت اصیل دولت اسلامی برآمده ازچنین انقلابی است. لذا ایشان با توسعه وظایف نظام اسلامی، درکنار اهداف ملی، قائل به مجموعهای ازمسئولیتهای فراملی برای چنین دولتی در دو سطح جهانی و دنیای اسلام است.
حال سوال اینجاست که رابطه بین این دو چگونه است؟ یعنی آیا تحقق منافع ملی با مسئولیت های فراملی در تعارض نیست؟
امام(ره) معتقدند که دولت اسلامی یک سری وظایف دارد. به عبارت دیگر، یکی از دلایل قائل بودن امام(ره) به ضرورت نظم سیاسی در عصر غیبت، پیگیری همین تکلیف دینی یعنی گسترش اسلام در دنیاست. مسئولیتی که تعطیلبردار نیست و نمیتوان تمامیت وظیفه را به عهده موعود(عج) گذاشت. از سوی دیگر، ایشان معتقدند که پیگیری همین وظایف فراملی نیز یک راهبرد ارزشمند ملی است. بدینمعنا که صدور انقلاب با توسعه عمق استراتریک نظام اسلامی، عامل صیانت از کشور اسلامی است.
به عبارت دیگر، یپگیری مسئولیت های فراملی عامل حفظ مرکزیت جریان جهانگرایی اسلامی یا همان امالقری است. امام خمینی(ره) معتقد است که اگر این نقطه کانونی(امالقری) در بسته بماند و در مرزهای جغرافیایی محبوس شود، قطعاً شکست خواهد خورد.[1] لذا این الهامبخشی جهانی عامل توسعه عمق راهبردی امالقری است که با کمترین هزینه، مرزهای قدرت نرم و سخت آن را گسترش داده و پشتیبانی قابل اتکایی را برای خود ایجاد میکند و خطوط خطر را از مرزهای انقلاب اسلامی به عنوان هسته مرکزی دور و عامل بازدارندگی دفاعی و صیانت از موجودیت آن است.[2]
در واقع، این از نقاط قوت سیره نظری و عملی امام خمینی(ره) است که بین آرمان و واقعیت و بین اهداف ایدئولوژیک و ملّی و درون و برون حکومت اسلامی و به عبارت دقیق تر، با ردّ تزاحم ظاهری مسئولیتهای فراملی و منافع ملی، سازگاری ایجاد میکند. اصولاً امام(ره) به یک معنا، اهداف ملّی و جهانی را در طول هم دانسته و بین آنها تناقضی قائل نیست. در یک سخن، در نظر امام(ره)، نشر آرمانها، ارزشها و برنامههای انقلاب به دنیا، هم ضروری صیانت از این هسته مرکزی رویکرد جهانی و هم لازمة موفقیت جهانگرایی اسلامی است. در مجموع باید گفت که امام(ره) مدعی یک رابطة مبتنی‌بر نفع دوطرفه بین این دوحوزه از سیاست نظام اسلامی است. بدین معنا که پیگیری مسئولیت های فراملی توسط نظام جمهوری اسلامی ایران علاوه بر تأمین منافع خود جمهوری اسلامی، تأمین منافع سایر کشورهای اسلامی را نیز در پی خواهد داشت.