فتنه سال 88 از آن دست وقایع است که همواره به عنوان نقطه عطفی در تاریخ سیاسی ایران ماندگار خواهد بود؛ واقعه‌ای تلخ که البته مسیر تازه‌ای نیز، پیش روی کشور قرار داد تا دوستان کشور از دشمنانش شناخته شوند.
فتنه سال 88 از آن دست وقایع است که همواره به عنوان نقطه عطفی در تاریخ سیاسی ایران ماندگار خواهد بود؛ واقعه‌ای تلخ که البته مسیر تازه‌ای نیز، پیش روی کشور قرار داد تا دوستان کشور از دشمنانش شناخته شوند. بی‌شک این روزها، مرور آنچه که در سال 88 گذشت و یادآوری هزینه‌های گزافی که عده‌ای به کشور تحمیل کردند، می‌تواند باعث بسته شدن دهان مدعیانی شود که پشت لوای دولت یازدهم پنهان شده‌اند و همچنان پیگیر همان اهدافی هستند که در سال 88 نتوانستند به آن دست پیدا کنند.
اگرچه ذکر این موضوع نیز لازم است که یادآوری و تذکر در خصوص آنچه که طی سال 88 گذشت به هیچ وجه در راستای تضعیف و تخریب دولت نیست بلکه این به صدا درآوردن زنگ خطری برای دولت است تا مانع از نزدیک شدن این افراد و سوءاستفاده از موقعیت دولت شود. این ماجرا نه هم اکنون بلکه پس از پیروزی دکتر حسن روحانی و در جریان اخذ رأی اعتماد برای کابینه دولت یازدهم، نیز بارها توسط دلسوزان نظام یادآوری شد.
این در حالی است که باید به صراحت نیز عنوان کرد که دکتر روحانی به عنوان رئیس‌جمهور تمام مردم ایران، پس از کسب این مسئولیت تلاش بی‌وقفه‌ای را برای جلوگیری از ورود عوامل فتنه به درون دولت انجام داد. این موضوع را می‌توان در همکاری رئیس‌جمهور با مجلس، در معرفی افراد ذی‌صلاح برای تصدی پست وزارت و عدم پافشاری روی برخی اسامی خاص که به دلیل نقششان در فتنه سال 88 از سوی مجلس رد صلاحیت شده بودند، جست‌وجو کرد.
البته این تنها اقدام مثبت از سوی رئیس‌جمهور در این زمینه نبود، بلکه اقدام بی‌نظیر دیگر روحانی، برگزاری جلسه با رقبای انتخاباتی‌اش بود که فضای محبت و برادری را در کشور ترویج داد. اگرچه این موضوع را نباید بی‌ارتباط با حسن نیت رقبای انتخابی دکتر روحانی، برای تبریک گفتن به وی پس از انتخاب شدن توسط مردم دانست؛ حرکتی که اگر در سال 88 صورت می‌گرفت، شاید امروز در کتاب تاریخ، وقایع و حوادثی زیباتر ثبت می‌شد.
اما این پیش‌گفتار، به دنبال زمینه‌سازی برای بازنشر مصاحبه دکتر عباسعلی کدخدایی، عضو حقوقدان وقت شورای نگهبان در سال 88 است. فردی که آن روزها نهاد متبوعش در تیررس بیشترین اتهامات در خصوص «توهم تقلب» بود. حال کدخدایی بار دیگر در گفت‌وگو با برهان، به تشریح آنچه که در فتنه سال 88 گذشته، پرداخت.
کمیته صیانت از آرا و آغاز ماجرا
دکتر کدخدایی در ابتدای این مصاحبه در پاسخ به پرسشی در خصوص دلیل شکل‌گیری کمیته صیانت از آرا در ستاد میرحسین موسوی عنوان کرد: آن روزها در ستاد آقای موسوی، تحرکات بسیاری شکل گرفته بود اما دو نکته برای ما بسیار عجیب بود؛ اول آنکه پیشنهاد شد که کمیته‌ای برای نظارت بر انتخابات و صیانت از آن شکل بگیرد. دوم دستورالعمل مکتوبی بود که طرفداران برخی از گروه‌های سیاسی تنظیم کردند و مطالبه‌شان این بود که باید بر انتخابات نظارت کنند و حضور داشته باشند تا احیاناً اتفاقی صورت نگیرد.
وی با اشاره به سیستم نظارت بر انتخابات در کشور، با طرح این سؤال که کمیته صیانت از آرا در این میان چه جایگاهی دارد، گفت: کمیته صیانت از آرا، صرفاً اقدامی خلاف قوانین و نُرم جاری کشور است که در هیچ قانونی ذکر نشده، موجبات قانونی ندارد و ضرورتی برای آن احساس نمی‌شود. طبیعی است که هر اقدامی الزاماتی را دربردارد و نیازمند وضع یک قانون در یک مرجع و مقام قانونی است.
این عضو سابق شورای نگهبان خاطرنشان کرد: معمولاً در این نوع مسائل، مجلس به‌عنوان نهاد قانونگذار قلمداد می‌شود، در حالی که کمیته صیانت از آرا هیچ مجوزی از مجلس یا مراجع و مقام‌های قانونی دیگر نداشت و خود آنها نیز از این مسئله مطلع بودند. به نظر می‌رسید عده‌ای قصد دارند بازی را به هم بزنند تا مسیر اصلی ادامه پیدا نکند.
هیچ سندی ارائه نشد
کدخدایی در ادامه این گفت‌وگو، با اشاره به برگزاری چندین ملاقات با نمایندگان ستاد میرحسین موسوی و مهدی کروبی، پیرامون اسناد و ادله جریان فتنه در خصوص ادعای تقلب اظهار کرد: در روزهای قبل از برگزاری انتخابات (چهارشنبه یا پنج‌شنبه) یکی از اعضای ستادها اعلام کرد که یکی از نامزدها در مناظره‌ها تهمت زده، دروغ گفته و باید صلاحیت او رد شود. من گفتم که ما تابع قانون هستیم و طبق مقررات، در این‌گونه موارد لازم است که یک رأی محکومیت در دادگستری داشته باشد. اگر شما چنین رأیی دارید، با اینکه فاصله بسیار اندکی تا انتخابات باقی مانده، ما حاضریم این رأی را در شورای نگهبان مطرح کنیم و اگر محکومیتی هست، صلاحیت این فرد را دوبار مورد بررسی قرار دهیم اما آنها هیچ مدرکی ارائه نکردند.
وی در ادامه تصریح کرد: در روز بیست‌وششم خرداد، ما از نمایندگان نامزدها دعوت کردیم و باز همین مطلب را مطرح کردند. ما گفتیم اگر اسناد و مدارکی مبنی بر تقلب در اختیار دارید، اسناد خود را به ما بدهید. بحث‌های دیگری نیز مطرح شد و در نهایت گفتند که مدارک را برای ما می‌فرستند. به علاوه، طی نامه‌های مکتوبی، از خود کاندیداهای معترض درخواست کردیم که اگر اسنادی دال بر تقلب یا تخلف در انتخابات در اختیار دارند، برای ما بفرستند.
این عضو سابق شورای نگهبان افزود: تعدادی از آنها گزارش‌های تأیید‌نشده‌ای را در خصوص برخی از تخلفات جزئی ارائه کردند که طبق روال سال‌های گذشته، ناظران خودمان، وزارت کشور و بخش‌های دیگر نیز آنها را گزارش کردند. اما در هیچ‌کدام از نامه‌ها و گزارش‌هایی که آنها برای ما فرستادند و در اظهارات شفاهی خودشان (در شورای نگهبان) نتوانستند سند و دلیلی را مبنی بر تقلب ارائه کنند.
کدخدایی همچنین گفت: قاطعانه عرض کنم که هیچ‌کدام از آنها نتوانستند سند یا دلیل محکمه‌پسندی را مبنی بر تقلب در انتخابات ارائه کنند. حتی بعدتر در جلسه بیست‌وششم خرداد، برخی از آنها در حضور مقام معظم رهبری اعلام کردند که «ما مدعی تقلب نیستیم، چون می‌دانیم در نظام انتخاباتی ایران امکان تقلب وجود ندارد.»
کدخدایی در ادامه اضافه کرد: ما بعد از انتخابات، در یکی از مراحل، از خود نامزدهای معترض دعوت کردیم که در شورای نگهبان حضور داشته باشند. به آنها گفتیم مطالب خود را در حضور 12 عضو شورای نگهبان مطرح کنند، اما تنها آقای رضایی آمد. ایشان خواسته‌هایی داشت که برخی از آنها منطبق با شرایط ما و قانون بود، ما نیز پذیرفتیم. توضیح دادیم که برخی دیگر نیز پذیرفتنی نیست و در نهایت، مسئله حل شد.
وظیفه ناظران موسوی مخدوش کردن انتخابات بود
عباسعلی کدخدایی در بخش دیگری از این گفت‌وگوی تفصیلی در خصوص حضور نمایندگان کاندیداها در پای صندوق آرا، اظهار کرد: آقای موسوی بیش از همه نامزدها ناظر داشت. ما نیز به تمام دفاترمان اعلام کردیم که تا جایی که قانون اجازه می‌دهد، امکان حضور آنها را فراهم کنند. این در حالی بود که دستورالعمل تشکیلاتی آنها قبل از انتخابات توزیع شده بود و نشان می‌داد که قصد دارند انتخابات را مخدوش جلوه دهند.
وی در ادامه افزود: جالب‌تر اینکه وقتی بازشماری را شروع کردیم، بسیاری از نمایندگان آقایان که سر صندوق‌ها بودند، اعلام کردند حوزه‌ای که به آن اعتراض گسترده‌ای شده است، هیچ مشکلی ندارد. شاهد این سخنان در آرشیو صداوسیما در سطح بسیار گسترده وجود دارد. کدخدایی همچنین در بخش پایانی گفت‌وگوی خود، پیرامون ادعای اخیر یکی از شخصیت‌های برجسته کشور در خصوص وقوع تقلب در انتخابات سال 84 ریاست جمهوری نیز اظهار کرد: این ادعا تهمت ناروا به مردمی است که آزادانه و مشتاقانه در انتخابات مختلف مشارکت می‌کنند.
این کار ناسپاسی به مردم ما و نادیده انگاشتن زحمات مردم خوب ماست که در تمام لحظات انقلاب از جمله در بحث انتخابات حضور داشتند. مشارکت مردم ایران در هیچ کشوری نمونه مشابه ندارد. وی تصریح کرد: آیا هیچ عقل سلیمی می‌پذیرد که در یک فرآیند عظیم اجتماعی و سیاسی، که همه آحاد ملت درگیر آن هستند، امکان چنین اتفاقاتی وجود داشته باشد؟ آیا استاندار نشسته که ببیند چه کسی چه رأیی در صندوق‌ها می‌ریزد؟ عوامل اجرایی و نظارتی از استاندار دستور نمی‌گیرند که به دستور او رأی بریزند یا نریزند. آنها طبق قانون عمل می‌کنند و اگر تخلفی کرده باشند، طبق قانون با آنها برخورد می‌شود.