جعفر تكبيري
دولت يازدهم در حالي همزمان با آغاز هفته دولت، نخستين سالگرد شروع به كار خودش را جشن ميگيرد كه مرور آنچه كه طي يك سال گذشته در كشور به وقوع پيوست، بيان كننده راه پر پيچ و خم و سختي است كه دولت براي تحقق شعارهايش در پيش روي خود دارد. راهي كه قصد دارد تغييري محسوس در زندگي ايرانيان به وجود بياورد.
حال اگرچه بيانصافي است كه موفقيتهاي مجموعه دولت در طول يك سال گذشته را ناديده بگيريم و با نگاهي سياه، به فعاليتهاي مجموعه قوه مجريه چشم بدوزيم، اما بايد با همان ديدگاه منصفانه نيز اعتراف كرد كه به نظر ميرسد دولت از سالگرد آغاز به كار رسمياش، با سرعتي كمتر از حد انتظار مشغول تحقق وعدههاي خود است.
تمركز بر موضوع سياست خارجي
يكي از مهمترين چالشهاي كشور طي چندسال گذشته، چالش مربوط به سياست خارجي بود. پافشاري جمهوري اسلامي بر داشتن حقوق اصلي خود بر سر موضوع هستهاي، باعث شده بود كه دنياي غرب تلاش كند كه از طريق ايجاد يك انزواي تحميلي، نه فقط دستيابي جمهوري اسلامي به انرژي هستهاي را متوقف كند، بلكه از همين مسير چالشي دروني براي نظام ايجاد كند و به تسويه حساب چند دههاي خود با انقلاب اسلامي بپردازد. دولت يازدهم در همان روزهاي نخستين با درك شرايط حساس كشور در موضوع سياست خارجي، دست به اقدامات گستردهاي زد و تا حدي توانست كشور را از انزواي تحميلي بر آن خارج كند.
تماسها و ديدارهاي مختلف با كشورهاي تأثيرگذار جهان و نشست و برخاست با رهبران اين كشورها، تا حد زيادي باعث شكست توطئههاي غربي در اين مسير شد اما چالش بزرگتر در اين مسير، پرونده هستهاي بود كه زخم كهنهاي بر پيكره خود داشت؛ زخمي كه بيشك درمان آن نيازمند دقت و هوشياري بيشتر و در كنار آن ممارست بود. دولت در اين مسير نيز دست به اقدامات گستردهاي زد اما عدم شناخت كامل از تحركات دشمن و همچنين خوش بيني بيش از حد به طرف مقابل باعث شد كه اين پرونده آن طور كه در شعارهاي دولت به آن اشاره شده بود، به سرانجام نرسد. از اين رو پرونده هستهاي همچنان مهمترين چالش پيش روي دولت در آغاز دومين سال فعاليت خود است.
اقتصاد بزرگترين چالش دولت
اما در ميان همه مشكلاتي كه دولت يازدهم در كنار آن فعاليت خود را آغاز كرد، «معضل اقتصاد» به گفته تمامي كارشناسان، چالش اصلي و خوان هفتم دولت يازدهم بود. اوضاع به هم ريخته توليد، افزايش وحشتناك نقدينگي و در نهايت تورم لجام گسيخته همگي در كنار هم باعث شده بودند كه مردم مهمترين مطالبه خود از رئيسجمهور را «آرامش اقتصادي» قرار دهند.
در اين بين مديران اقتصادي دولت پس از آغاز به كار و تجويز چند مسكن معمول براي كنترل بيماري اقتصادي كشور، چشم انتظار به ثمر رسيدن مذاكرات هستهاي نشستند تا از طريق تزريق دلارهاي بلوكه شده كشور به چرخ اقتصاد، به يكباره شاهد بروز معجزهاي در حوزه اقتصاد كشور شوند. اما به درازا كشيده شدن مذاكرات و كاهش احتمال موفقيت در اين زمينه، مديران اقتصادي را به فكر انداخت، تا راهكار تازهاي بدون اتكا به دلارهاي بلوكه شده بيابند. راهكاري كه از مسير «اقتصاد مقاومتي» و تكيه بر «توليد داخل» ميگذرد. از اين رو بايد جديترين چالش دولت در دومين سال كار خود را حل مشكلات اقتصادي كشور و بهبود فضاي كسب و كار دانست.
دولت فرهنگي، فرهنگ غيردولتي
«سلامت اعتقادي و اخلاقي» يكي از توصيههاي رهبر معظم انقلاب به دولت يازدهم در جريان ديدار معظم له با اعضاي دولت يازدهم بود كه بيشك مسير تحقق سلامت اعتقادي و اخلاقي از مديريت فرهنگي گذر خواهد كرد. دولت يازدهم در طول يك سال گذشته تلاش زيادي براي بهبود فضاي فرهنگي كشور انجام داد اما در برخي اوقات اين تلاشها با شعارهاي ظاهري آميخته ميشد و در نهايت ثمره خاصي براي كشور به همراه نداشت. در اين ميان دولت نبايد فراموش كند كه علاوه بر توجه به موضوع فرهنگ در جامعه اسلامي و تلاش براي تحقق سلامت اعتقادي و اخلاقي جامعه، زمينه ساز آن شود كه گروههاي فرهنگي در زير سايه حمايت دولت و در چارچوب موازين ايراني اسلامي، بتوانند به فعاليت بپردازند. به عبارت بهتر دولت بايد ضمن توجه به موضوع فرهنگ شرايط توسعه غير دولتي فرهنگ را نيز فراهم آورد.
نقاط قوت دولت
در اين ميان شايسته است كه مروري نيز بر اقدامات تحسين برانگيز دولت طي يك سال گذشته داشته باشيم. توجه به موضوع ايجاد وحدت در جامعه از طريق برگزاري نشستهاي مختلف با احزاب و گروهها و طيفهاي مختلف، هم انديشي با جريانهاي مختلف فكري در حوزه سياست داخلي و در حوزه اجتماعي نيز توجه به مباحث بهداشت و درمان از طريق راهاندازي طرح بزرگ بيمه همگاني در كشور و درمان رايگان براي همه ايرانيان و همچنين صدور كارت هوشمند براي بيماران صعبالعلاج، جزو اقدامات درخور تحسين دولت است كه نبايد از آن چشم پوشيد.
مطالبات رهبري از دولت يازدهم
اما در كنار تمام اقدامات خوب و بد دولت، به نظر ميرسد كه مسئولان دولت يازدهم به ويژه شخص رئيسجمهور لازم است توجهي ويژه به مطالبات مقام معظم رهبري از دولت داشته باشند و همزمان با هفته دولت گزارشي مبسوط در خصوص اين مطالبات به مردم و رسانهها ارائه دهند.
خدمت به مردم به عنوان گفتمان اصلي دولت اسلامي و فلسفه وجودي مسئولان، برقراري عدالت، قانونگرايي و توجه به نهادينه شدن عمل به قانون در دستگاههاي مختلف كشور و حكمت و خردگرايي در دولت از جمله مهمترين شاخصههاي يك دولت مطلوب از ديدگاه مقام معظم رهبري است كه خواستار عمل به آن از سوي دولت يازدهم بودند.
همچنين در كنار اين موارد، اجراي اسناد بالادستي، اجراي سياستهاي كلي تحول نظام اداري، تكيه بر ظرفيت درون زاي داخل كشور، توجه به پيشرفت علمي كشور، تحقق اقتصاد مقاومتي و حمايت از شركتهاي دانش بنيان جزو ديگر خواستههاي مقام معظم رهبري از دولت يازدهم بودند كه ارائه توضيحي مبسوط در خصوص ميزان تحقق آن از سوي دولت لازم به نظر ميرسد.