در روزهایی که ایران خودرویی ها در حال مذاکره با شرکای فرانسوی خود (رنو و پژو) برای آغاز همکاری های جدید و البته متفاوت از قبل هستند، خبر می رسد شریک سوم نیز در راه است و از شرق اروپا به کیلومتر 14 جاده مخصوص خواهد آمد. به گزارش دنیای اقتصاد، آن طور که مقامات ارشد ایران خودرو در واکنش به پیگیری ها عنوان کردند، شریک سوم شرکت خودروسازی ایران «اشکودا» است، شرکتی که اگرچه در جمهوری چک مستقر است، اما سال ها است زیرمجموعه فولکس واگن به شمار می رود و به نوعی از آن به عنوان خودروسازی آلمانی یاد می شود. سال گذشته بود که هاشم یکه زارع مدیرعامل ایران خودرو خبر از حضور شریک سوم این شرکت داد و حتی از سهم 30 درصدی آن در سبد محصولات آینده بزرگ ترین خودروساز ایران صحبت به میان آورد. هرچند آن زمان خیلی ها گمان می کردند «شریک سوم»، چینی یا نهایتا «سوزوکی موتورز» ژاپن است، اما رفته و رفته و با کدهایی که یکه زارع داد، مشخص شد میهمان بعدی «جاده مخصوص» یک آلمانی خواهد بود. یکه زارع کد اول را در نمایشگاه اصفهان داد، آنجا که در پاسخ به پرسشی مبنی بر شریک آینده ایران خودرو، از علاقه شخصی خود برای همکاری با خودروسازان آلمانی گفت. کد بعدی مدیرعامل ایران خودرو، اما به نمایشگاه تبریز مربوط می شود، چه آنکه وی در انتقاد به عملکرد رنوی فرانسه عنوان کرد «اگر به جای رنو، با خودروسازی آلمانی شراکت می کردیم، بهتر بود.» در نهایت نیز مقامات ارشد ایران خودرو در پاسخ به پیگیری ها، حضور «اشکودا» در «جاده مخصوص» را به عنوان شریک سوم ایران خودرو تایید کردند. اشکودا و چند نکتهاما ببینیم شریک سوم ایران خودرویی ها چگونه خودروسازی است و چه جایگاهی در صنعت خودرو دنیا دارد؟ تاریخ تاسیس «اشکودا» به حدود 120 سال قبل برمی گردد، آنجا که یک کتاب فروش اهل «ملادا بلسلاو» (منطقه ای در جمهوری چک امروزی) پس از نا امیدی از تعمیر دوچرخه اش توسط آلمانی ها، تصمیم به ساختن تعمیرگاهی شخصی در شهر خود گرفت. «واکلاو کلمنت» شاید هیچ گاه فکرش را هم نمی کرد این تعمیرگاه کوچک پایه گذار تاسیس یک شرکت خودروسازی در شرق اروپا شود، اما تعمیرگاه او و دوستش لورین، بعدها به کارخانه تولیدکننده موتورسیکلت و چندی بعد نیز به محلی برای تولید جنگ افزارها و ادوات نظامی تبدیل شد.در نهایت نیز 43 سال بعد و پس از جنگ جهانی دوم، بازسازی کارخانه آنها (واکلاو و لورین) آغاز و اولین خودرو ساخت اشکودا به نام R4 روانه بازار شد. از آن زمان تا به امروز، اشکودا توانسته ده ها مدل دیگر را تولید و به بازارهای مختلف عرضه کند و حالا هفدهمین خودروساز دنیا (از لحاظ تیراژ) به حساب می آید. این شرکت در سال 2012 توانست به تیراژی حدودا 950 هزار دستگاه برسد و در نیمه نخست سال 2013 نیز که افتی 13 درصدی دامانش را گرفت، تولیدی حدودا 80 هزار دستگاهی را به نام خود ثبت کرد.بدون شک یکی از نقاط عطف این شرکت، پیوستن آن به بزرگ ترین خودروساز اروپا است، اتفاقی که در سال 1991 رخ داد و اشکودا حالا یکی از زیرمجموعه های فولکس واگن آلمان به شمار می رود. در واقع حالا که 23 سال از رفتن اشکودا به زیر چتر فولکس واگن می گذرد، این خودروساز را دیگر باید آلمانی به حساب آورد. اشکودای امروزی البته از دو شرکت مجزا تشکیل شده است؛ یکی «اشکودا ورکس» که در سال ۱۸۵۹ به عنوان کارخانه تولید جنگ افزار و تولیدات نظامی فعالیت خود را آغاز کرد و دیگری، «خودروسازی اشکودا» است که اولین محصول خود را طی سال 1928 روانه بازار کرد. تاریخ صنعت خودرو نشان می دهد اشکودا به همراه اوپل، پژو، دایملر و تاترا، قدیمی ترین شرکت های فعال در خودروسازی دنیا به شمار می روند و نکته اینجا است که خط تولید این پنج شرکت هیچ گاه متوقف نشده است. اما در مورد نشان تجاری اشکودا نیز باید گفت این نشان به شکل یک «پیکان پرنده» است که بال آن سمبل پیشرفت و چشم این بال نیز سمبل دقت و دید انسانی است. هر چند اشکودا نه به لحاظ تیراژ تولید و نه به لحاظ درآمد و همچنین توسعه و پیشرفت، جزو بزرگان صنعت خودرو دنیا محسوب نمی شود، اما به هر حال همین که زیر نظر فولکس واگن آلمان به عنوان بزرگ ترین خودروساز اروپا و سومین خودروساز جهان فعالیت می کند، خود نکته ای مثبت است. به عبارت بهتر، از آنجا که اشکودا در حال حاضر یکی از برندهای فولکس واگن به شمار می رود، قطعا سیاست ها و خط مشی خودروساز معتبر آلمانی، در رگ و خون آن جریان دارد؛ بنابراین شراکت ایران خودرو و اشکودا می تواند انتقال دانش فنی و تکنولوژی صنعت خودرو آلمان را برای «جاده مخصوص»، در پی داشته باشد. اشکودا و آزمون چهارماما اشکودا در حالی قرار است شریک سوم ایران خودرو شود که این شرکت پس از انقلاب سه بار دیگر نیز مهیای حضور در خودروسازی ایران بود، اما هر بار به دلایلی این اتفاق رخ نداد. اولین بار در سال 84 بود که کرمان خودرو (بزرگ ترین خودروساز بخش خصوصی ایران) مذاکرات خود را با اشکودا آغاز و در حالی که همه چیز مهیای امضای نهایی قرارداد و انجام سرمایه گذاری لازم بود، مسوولان وقت اشکودا ناگهان جا زدند و مذاکرات ناتمام ماند. اشکودایی ها آن زمان اعلام کردند که به دلیل ریسک بالای سرمایه گذاری در ایران، قید شراکت با کرمان خودرو را زده اند. آن طور که مسوولان اشکودا عنوان کردند، اگرچه «اکتاویا» و «سوپن» (دو محصول اشکودا که جزو گروه فولکس واگن به شمار می روند) در حال طی کردن مراحل قطعی تولیدشان در ایران بودند، اما به دلیل تشخیص شرکت اشکودا مبنی بر وجود ریسک بالا در سرمایه گذاری در ایران ، این کار منتفی شد. به گفته آنها، چون کرمان موتور خواستار سرمایه گذاری در ایران بوده و اشکودا این کار را دارای ریسک بالایی می دانسته، این توافق از سوی دو طرف لغو شد.این در حالی بود که یک سال بعد، دوباره خبر شراکت کرمان خودرو و اشکودا بر سر زبان ها افتاد و حتی گفته شد که طرفین به توافق نهایی نزدیک شده اند. آن زمان البته یک مانع بزرگ بر سر راه ورود اشکودا به ایران وجود داشت و آن، ناهمگونی استاندارد سوخت محصولات این شرکت با بنزین توزیعی در ایران بود، چه آنکه پایین بودن درجه اکتان این بنزین و تاثیر منفی بر موتور خودروهای اشکودا، کار را برای امضای قرارداد نهایی سخت کرد. در نهایت نیز اگرچه قرار شد اشکودا با تغییر برنامه مغز هوشمند برخی محصولات خود، آنها را با محیط آب و هوایی ایران و کیفیت بنزین موجود در کشور سازگار کند، اما این اتفاق رخ نداد و اشکودا برای بار دوم نتوانست راهی ایران شود. این در شرایطی بود که اشکودا می خواست حضور خود در خودروسازی ایران را با محصول معروفش «اکتاویا» آغاز و ابتدا این محصول را وارد و سپس به مونتاژ آن در کرمان خودرو بپردازد و حتی قطعاتش را نیز بومی سازی کند. داستان ناکامی حضور اشکودا در ایران اما چند سال بعد و در دوران مدیریت جواد نجم الدین در ایران خودرو، دوباره تکرار شد و در حالی که قرار بود این خودروساز نسبتا آلمانی همکاری هایی را با آبی های جاده مخصوص آغاز کند، این اتفاق باز هم رخ نداد. در آن زمان ظاهرا قرار بوده ابتدا برخی محصولات اشکودا به صورت خودرو کامل (CBU) وارد ایران شود و سپس مقدمات لازم برای مونتاژ آنها در ایران خودرو فراهم شود.حالا اما پس از سه بار ناکامی، اشکودایی ها می خواهند بار دیگر شانس خود را برای حضور در «جاده مخصوص» و گرفتن سهمی از بازار بزرگ ایران، بیازمایند و باید دید این بار شراکت میان خودروسازی ایران و این زیرمجموعه شرق اروپایی فولکس واگن، رخ خواهد داد؟