محمد اسماعيلي
موضوع تازه‌اي نيست كه رژيم ديكتاتوري آل سعود به اقداماتي دست بزند كه جامعه مسلمانان را نگران كرده و احساسات مذهبي مردمي را جريحه‌دار كند، آنگونه كه هر روز شاهد افزايش تنفر عمومي نسبت به عملكرد دولتمردان اين رژيم در سطح منطقه و بين‌الملل هستيم.
هرچند دو هدف اساسي دستگاه سياست خارجه رژيم آل سعود را نخست؛ «مهار جمهوري اسلامي ايران و جلوگيري از توسعه گفتمان انقلاب اسلامي در منطقه» با استفاده از ابزار نظامي، اطلاعاتي و امنيتي بوده - كه بخشي از آن را بايد در تروريست پروري آنها در طول سال‌هاي اخير جست‌وجو كرد – و دوم؛ «بحران‌آفريني در كشورهاي غرب آسيا » كه مخالف امريكا و رژيم صهيونيستي هستند بايد دانست، كه مصداق آن تزريق پول به معاندان دولت‌هاي سوريه و عراق و تسليح آنها طي سه سال اخير بوده است اما عملكرد سالخوردگان عربستاني در داخل كشورشان هم تا همين حد تاريك بوده به صورتي كه آنها تلاش كردند اجازه ندهند مخالفان حكومت و اقليت‌هاي ديني حتي ساده‌ترين انتقادات خود را از حكومت و تبعيض‌هاي قوميتي و نژادي در رسانه‌ها و تريبون‌هاي عمومي ابراز كنند.
بهترين نمونه از برخورد چكشي فرتوتگان سياسي عربستاني با منتقدان داخلي را مي‌توان در مردادماه سال ۱۳۹۱ به ياد آورد، آنجايي كه نيروهاي امنيتي سعودي با حمله مسلحانه به اتومبيل «آيت‌الله شيخ نمر آل نمر» پس از مجروح كردن وي، او را ربوده و به مكان نامعلومي انتقال دادند و ماه‌ها در زندان محبوس كردند و طي اين مدت باتوجه به شكنجه‌هاي شديد پا و دندان‌هاي او شكسته هم شد.
در حالي دادستاني عربستان اين روحاني را به «كمك به تروريست‌ها»، «تحريك به اغتشاش» و «محاربه» متهم و هفته گذشته حكم اعدام وي را رسانه‌اي كرده كه مجازات درنظر گرفته شده با اتهامات مورد ادعاي وابستگان به رژيم، همخواني ندارد و با يك بررسي ساده مي‌توان گفت دليل تصميم سركردگان رژيم آل سعود در اين باره تنها مي‌تواند سخنراني‌هاي انتقادآميز شيخ نمر باشد.
البته از همان روز دستگيري وي اعتراضات زيادي در مناطق شرق عربستان توسط شيعيان انجام شد و تنها در روز اول بازداشت سه نفر از معترضان كشته شدند. اعتراض گروه‌هاي مختلف منتقد و مخالف حكومت ادامه پيدا كرد و آنها به دولت عربستان نسبت به هرگونه آزار و اذيت شيخ نمر باقر النمر هشدار دادند. حالا پس از دوسال از آن واقعه مرجع قضايي وابسته به حكومت آل سعود حكم اعدام رهبر انقلابيون عربستان را صادر كرده، حكمي كه با واكنش مجامع داخلي و بين‌المللي مواجهه شده است.
مهم‌ترين بخش از سخنراني‌هاي شيخ نمر
اما مهم‌ترين موضوعات محوري اعتراضات شيخ نمر كه امروز به اتهام محاربه ! محكوم به زندان شده را مي‌توان در اين بخش‌ها خلاصه كرد: «تلاش وهابيت براي ايجاد تفرقه در جهان اسلام»، «توجه به مسئله فلسطين و مبارزه عليه صهيونيسم»، «دفاع از كرامت شهروندان عربستاني به‌ويژه شهروندان شيعي»، «اعمال سياست‌‌هاي تبعيض‌آميز طايفه‌اي سازمان‌يافته به‌ويژه در مناطق شرقي عربستان»، «تبعيض صد ساله در مناطق «الاحساء» و «القطيف»، «نقد رسانه‌هاي دولتي و تبليغات دروغين آنها»، «افشاي همدستي حكومت و مفتي‌هاي وهابي»، «انتقاد از رژيم‌هاي عربي پادشاهي منطقه خصوصاً آل خليفه» و «انتقاد از وابستگي كشورهاي عربي به غرب».
جملات اين شيخ انقلابي را كه سياستمداران سعودي را به شدت عصباني كرده هم مي‌توان در عبارات زير خلاصه كرد: «ما ساكت نمي‌مانيم كه هر آنچه بخواهيد بر سر ما بياوريد؛ هر آنچه بخواهيد انجام دهيد و كرامت و شخصيت ما را كه با ارزش‌ترين چيز در زندگي ماست، زير پا بگذاريد»، «مي‌دانم فردا براي بازداشت من به سراغم خواهيد آمد. خوش مي‌آييد! اين منطق و راه و روش شماست: «بازداشت» و «شكنجه» و «كشتار» ما از قتل و كشتار نمي‌هراسيم. ما از هيچ چيز نمي‌ترسيم»، «همواره به دنبال راه‌هاي ديگري براي ادامه اعتراضات خود و احقاق حقوق‌مان خواهيم بود و تظاهرات، يكي از اين راهكارهاست.»
آيت‌الله النمر در يكي از سخنراني‌هاي مهم خود هم درباره روز جهاني قدس اينگونه اعلام موضع مي‌كند: گراميداشت روز جهاني قدس، گامي در راستاي آزادي بيت‌المقدس است، هر چقدر هم كه توطئه بچينند اما در نهايت نخواهند توانست كه پرونده فلسطين را از بين ببرند تا رژيم صهيونيستي را پا بر جا نگه دارند. حتي اگر همه حكام آن را بپذيرند اما ملت‌ها با آن مخالفت خواهند كرد.
شخصيت برجسته شيعي عربستاني همچنين پيرامون مسئله فلسطين تأكيد كرد: نظام عربستان نظامي طغيانگر است، چرا نظاميان آل سعود مردم بحرين را مي‌كشند، اگر راست مي‌گويند بروند و فلسطين را از دست صهيونيست‌ها آزاد كنند. نه آنكه عليه نيم ميليون بحريني اقدام كنند؛ مردمي كه پاك بوده و با دست‌هاي خالي و سينه‌هاي برهنه به مبارزه مي‌پردازند.
اين شيخ انقلابي همچنين در سخنراني خود پس از مرگ «نايف بن عبدالعزيز» وليعهد متوفاي عربستان گفت: ارتش نايف كجاست تا مانع از آن شوند كه فرشته مرگ، جان وي را بگيرد، نيروهاي اطلاعاتي و سرهنگ‌هاي وي كجايند تا جلوي ملك الموت را بگيرند اما هم اكنون كرم‌ها در حال خوردن جسد وي هستند و دچار عذاب جهنم شده است.
ستايش از قدرت ايران
شيخ نمر همچنين راجع به قدرت جمهوري اسلامي ايران در يكي از سخنراني‌هاي خود تأكيد مي‌كند: زماني كه صدام وارد كويت شد، همه شما (خطاب به كشورهاي عربي حوزه خليج فارس) فرار كرديد و شما امريكا را آورديد تا از شما حمايت كند. صدام در آن زمان (سال‌هاي ابتدايي پيروزي انقلاب اسلامي ايران) نتوانست مقابل ايران بايستد نه ايراني كه امروز وجود دارد (حال شما چگونه مي‌توانيد در مقابل ايران بايستيد.)
اما طي روزهاي اخير در داخل كشور هم بسياري از شخصيت‌هاي سياسي و مذهبي - به مانند بسياري از مناطق مسلمان‌نشين نسبت به اقدام رژيم سعودي- واكنش نشان داده‌اند.
حكم سياسي است نه حقوقي و فني
حجت‌الاسلام جليل محبي رئيس بسيج حقوقدانان كشور در گفت‌وگو با «جوان» نسبت به اقدام دستگاه قضايي سعودي واكنش نشان مي‌دهد و تأكيد مي‌كند: دادگاه‌هاي عربستان قانوني نيستند و مطابق قانون مشخصي صدور حكم را انجام نمي‌دهند و تصميمات قضايي آنها طبق شرع صورت مي‌گيرد و اين قاضي دادگاه است كه صرفا مي‌تواند در مورد يك موضوع تصميم بگيرد.
در اين سيستم، فرآيندهاي ابتدايي و اساسي مثل فرآيند تجديدنظرطلب و اعتراض نسبت به احكام صدور يافته وجود ندارد كه اين يكي از مهم‌ترين ضعف‌ها به شمار مي‌آيد.
وي ادامه مي‌دهد: جالب است بدانيم احكام صادر شده براساس موازين فقهي اهل سنت هم جاي خدشه دارد، چنانكه تمام فعاليت‌ها و اعمال شيخ نمر نمي‌توان حكم اعدام را صادر كرد چراكه بر اساس اصول بديهي و مقدماتي قانون، مجازات بايد با جرم صورت گرفته تناسب و همخواني داشته باشد. شيخ نمر جرمي مرتكب نشده است كه بتوان براي آن حكم اعدام را انتظار داشت و هر چه بوده صرفا در مواضع انتقادي از رژيم آل سعود خلاصه مي‌شود، برهمين اساس مي‌توان گفت رويكرد قاضي پرونده سياسي بوده تا حقوقي و تخصصي.
رئيس بسيج حقوقدانان كشور افزود: البته بايد به اين هم توجه داشت كه حكم تعزيري است و قابل تخفيف و تغيير است و اگر دولت عربستان واقعاً تصميم داشته باشد مي‌تواند اين حكم را تغيير داده و از اعدام ايشان منصرف شود.
حكام عربستان سقوط‌شان را جلو نيندازند
محمدصالح جوكار عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس هم با اشاره به صدور حكم اعدام شيخ نمر توسط دولت عربستان بيان داشت: عربستان بايد خيلي از مسئله ناآگاه باشد كه بخواهد آن را صادر كند. اين در حالي است كه جانيان و تروريست‌ها مورد حمايت عربستان هستند و جاي تعجب دارد كه يك روحاني مبارز آزادي‌خواه به جرم سخنراني بخواهد اعدام شود.
وي افزود: قطعاً اين اقدام عربستان بي‌پاسخ نخواهد ماند و تاوان صدور اين حكم را خواهد داد چه برسد كه بخواهند آن حكم را اجرا كنند.
همچنين علاءالدين بروجردي، نماينده مردم بروجرد و رئيس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي هم در اين باره بيان داشت: درگيري شيخ نمر طي اين مدت طولاني و شرايط سخت تحميلي به او در زندان و برخوردي كه در دادگاه با وي صورت گرفت، نشان‌دهنده اختلاف حاكم بر عربستان است.
وي با بيان اينكه عربستان توان تحمل كوچكترين صداي مخالف را در جامعه خود ندارد، افزود: برخورد با افرادي كه از چهره‌هاي برجسته جهان اسلام هستند، قطعاً تبعات منفي گسترده‌اي چه در داخل و چه خارج از اين كشور براي عربستان بر جاي خواهد گذاشت. بروجردي در پايان خاطرنشان كرد: اگر عربستان چنين اشتباهي را مرتكب شود و شيخ نمر را اعدام كند، يك بحران امنيتي جدي در عربستان به وجود مي‌آيد.
اعدام شيخ نمر جهان اسلام را در مقابل عربستان قرار مي‌دهد
آيت‌الله حسين نوري‌همداني هم در ديدار عضو شوراي مركزي حزب‌الله لبنان با اشاره به حكم اعدام شيخ نمر از سوي دستگاه قضايي عربستان سعودي خاطرنشان كرد: اگر اين حكم اجرا شود اعتراضات فراواني را در كشورهاي اسلامي در پي خواهد داشت و جهان اسلام در مقابل عربستان خواهد ايستاد.
آيت‌الله نوري همداني عنوان كرد: دشمنان در صدد لوث كردن بيداري اسلامي و ايجاد انحراف در انقلاب‌هاي مردمي منطقه هستند.
البته جامعه مدرسين حوزه علميه قم و همچنين ائمه جمعه سراسر كشور امروز با محكوم كردن صدور حكم اعدام شيخ نمر باقر النمر رهبر شيعيان عربستان تأكيد كردند اين اقدام تنش‌زا حيات سياسي رژيم مرتجع آل‌سعود را به خطر خواهد انداخت.
شيخ «نمر باقر النمر» كيست؟
شيخ «نمر باقر النمر» روحاني شيعي برجسته عربستاني، در سال 1379 هجري قمري در شهر «العواميه» در استان القطيف در شرق عربستان در خانواده‌‌اي اهل علم و دين به دنيا آمد.
وي تحصيلات مقدماتي خود را در همان شهر العواميه به پايان رساند و در سال 1400 هجري قمري، براي آشنايي نزديك‌تر با انقلاب اسلامي ايران و تحصيلات حوزوي ابتدا به ايران مهاجرت كرد تا در تهران در حوزه علميه حضرت قائم(عج) حضور پيدا كند كه در همان سال توسط آيت‌الله سيد محمدتقي مدرسي در تهران تأسيس شده بود.
شيخ نمر پس از 10 سال تحصيل در حوزه علميه حضرت قائم(عج)، عازم سوريه شد و در حوزه علميه حضرت زينب(ع) براي ادامه تحصيلات حوزوي و علوم ديني نام نوشت و در حضور اساتيد اين حوزه به تحصيل پرداخت.
شيخ نمر در طول مدت تحصيل علوم حوزوي خود در تهران و سوريه در محضر اساتيد مختلفي از جمله آيت الله سيد محمدتقي مدرسي در تهران، آيت الله سيد عباس مدرسي در سوريه، آيت الله خاقاني در سوريه و علامة شيخ وحيد افغاني حضور داشت وبه درجات بسيار بالايي در اجتهاد دست يافت و اجازه تدريس در مراكز علوم ديني و مذهبي را پيدا كرد. وي پس از بازگشت به عربستان مركز مذهبي «الإمام القائم(عج)» را نيز در العواميه تأسيس كرد.
اولين بار شيخ نمر در مي2006 ميلادي توسط رژيم آل سعود بازداشت شد آنهم در هنگامي كه شيخ از همايش بين‌المللي قرآن كريم در بحرين به عربستان بازگشته بود. دومين باري كه اين عالم شيعي بازداشت شد، به 23 آگوست 2008 ميلادي بازمي‌‌گردد كه در شهر «القطيف» به دست نيروهاي امنيتي رژيم سعودي بازداشت شد. اين روحاني برجسته عربستاني يك بار ديگر در مارس 2009 ميلادي در معرض بازداشت قرار گرفت.
شيخ نمر همواره در خطابه‌هايش رژيم سعودي را به اعمال سياست‌‌هاي تبعيض‌آميز طايفه‌اي سازمان‌يافته و منظم به‌ويژه در مناطق شرقي عربستان و به‌خصوص در دو منطقه «الاحساء» و «القطيف» متهم مي‌كرد كه حدود يك قرن است، بر اين مناطق حاكميت دارد. اما در سال 2012 پس از انتقاد از يكي از اعضاي رژيم آل سعود توسط حمله مسلحانه نظاميان آل سعود زخمي و سپس بازداشت شد و در نهايت در هفته گذشته حكم اعدام وي توسط مراجع سعودي رسانه اي شد.