جان آلن، ژنرال بازنشسته آمریکایی، از پُست خود
به عنوان فرستاده ویژه باراک اوباما به ائتلاف جهانی برای مبارزه با «داعش» استعفا
کرد. هر چند دولت آمریکا، بلافاصله و به طور رسمی، استعفای وی را اعلام نکرد، اما
رسانه های آمریکایی موضوع را فاش کردند و تاکید کردند که آلن، حقیقتاً در ماه
نوامبر (آبان ماه) پُست خود را ترک خواهد کرد. باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا نیز
پس از چند روز، در صفحه توئیترش خبر داد که با استعفای جان آلن نماینده ویژه‌اش در
ائتلاف ضد داعش موافقت کرده است.
ژنرال آلن برای اجرای سیاست اوباما جهت مقابله با
داعش فعالیت کرد، اما تیم اوباما در حد و اندازه‌های اجرای این ماموریت نبود و برای
ژنرال آلن این امکان را فراهم نکردند تا رهبری لازم را در این ماموریت اعمال کند.
جان آلن خواستار توسعه دخالت آمریکا در سوریه بود. او می‌خواست تا درباره بقای اسد
در قدرت، موضعی شدیدتری گرفته شود و هیئتی انتقالی برای اداره سوریه و زمینه سازی
برای انتخابات در این زمینه تشکیل شود، اما واشنگتن بر موضع خود در قبال اسد پایدار
نیست، هرچند اعلام کرده که او مشروعیت خود را از دست داده است.
برخی از مسؤلان آمریکایی گفتند که ژنرال آلن، از
مدیریت ضعیف جنگ علیه «داعش» و عدم ارائه منابع کافی برای مبارزه، نا امید شد. به
خصوص که تلاش های ژنرال آلن برای متقاعد کردن دولت جهت اجازه دادن به تیم های
تاکتیکی کنترل هوایی برای استقرار در سوریه و عراق، و شناسایی اهداف برای حملات
هوایی ناموفق ماند. این مسؤلان تأکید کردند که ژنرال آلن، بسیار تلاش کرد تا کاخ
سفید را متقاعد سازد که با درخواست ترکیه برای ایجاد منطقه امن برای حمایت از غیر
نظامیان در سوریه موافقت کند، اما کاخ سفید در طول ماه های گذشته با این اقدام
مخالفت می کرد. همچنین برخی گزارش ها از تیره و تار شدن رابطه بین ژنرال آلن و
ژنرال لوید استین، فرمانده مرکزی ارتش و مسئول تمام عملیات نظامی ایالات متحده در
منطقه، حاکی است.
در نهایت این که جان آلن به این نتیجه رسیده بود
که هیچ انگیزه و اراده ای از سوی آمریکا برای پایان دادن به نبرد بی سرانجام علیه
داعش وجود ندارد. چند دلیل برای این نتیجه گیری وی وجود دارد:
۱- صدور
بیانیه کاخ سفید مبنی بر کاهش بودجه ای که برای آموزش مبارزان مخالف در سوریه تخصیص
داده شده بود، این امر به این معناست که امریکا به دنبال حفظ وضع موجود در سوریه
است، یعنی گروه های تروریست را در وضعیت نیمه جان، علیه یکدیگر به کار گیرد. همان
طور که این سیاست را تاکنون اجرا کرده است. یکی دیگر از نتایج کاهش بودجه کاخ سفید،
جلوگیری از آماده سازی مبارزین میدانی سوریه در برابر داعش است. از نظر آلن این
موضع بر خلاف آن چیزی است که دولت اوباما در مورد استراتژی آمریکا در مواجهه با
داعش در سوریه وعده داده بود.
۲- جان
آلن در برآورد میدانی خود از سوریه تلاش بسیار زیادی کرد تا ضرورت کناره گیری بشار
اسد از قدرت و این که وی هیچ نقشی در هیچ راهکار سیاسی و دولت انتقالی نداشته باشد
را برای واشنگتن تشریح کند، اما تغییر ناگهانی موضع آمریکا در مورد کناره گیری بشار
اسد و این که وی می تواند نقشی اساسی در دولت انتقالی داشته باشد، دیدگاه جان آلن
را رد کرد. در واقع اوباما نمی تواند بپذیرد که سوریه سراسر دست گروه های تروریست
تکفیری بیفتد، چرا که یک مسئله امنیتی برای اروپا و رژیم اسرائیل ایجاد می کند و
داعش را از کارکرد ابزاری بودن برای آمریکا خارج می سازد.
۳- ضعف
عملیات های نظامی ائتلاف ضد داعش و عدم موافقت دولت اوباما در مورد پیشنهاد های
ویژه جان آلن در مورد پرواز‌های اطلاع رسانی تاکتیکی در آسمان سوریه نیز یکی دیگر
از دلایلی بود که وی را به فکر استعفا انداخت.
۴- جان
آلن به این نتیجه رسیده بود که تیمی که با وی کار می کند و از طرف دولت اوباما در
مبارزه با داعش حمایت می شود، امکان گسترش فعالیت در مقابله با داعش را ندارد و
چندان به دنبال یافتن راه های جایگزین نیست، بنابراین وی با این تیم قطع رابطه کرد،
چرا که احساس می کرد این تیم چندان مایل به ادامه مشاوره های نظامی با وی
نیستند.
۵- مخالفت
کاخ سفید با درخواست ترکیه برای ایجاد منطقه امن به منظور حمایت از غیر نظامیان در
سوریه نیز یکی دیگر از دلایل استعفای جان آلن بود. آلن ترک‌ها را قانع کرده بود تا
با درخواست آمریکا برای استفاده از پایگاه اینجرلیک در حملات هوایی به مواضع گروه
داعش در سوریه موافقت کنند، اما همچنان موضع دوگانه دولت آمریکا در قبال گروه های
تروریستی مانع یک تصمیم گیری اساسی شد.
۶- موضع
جان آلن در مورد مخالفت با روابط آمریکا با ایران و دیدارهای دوطرفه در سطح
استراتژیک برای حل مسائل منطقه ای دلیل اساسی در ایجاد اختلافات بین وی و دولت
اوباما بود. جان آلن مخالف هرگونه توافق با ایران و روسیه در مورد سوریه بود.
۷- عدم
جدیت دولت اوباما در تصویب قانون گارد ملی در عراق و عدم فشار بر حکومت مرکزی عراق
برای تصویب این قانون که می توانست به جان آلن در مبارزه با داعش کمک کند، یکی از
دلایل نارضایتی وی از اوباما بود. چرا که وی در دیدار با بسیاری از رؤسای عشایر که
در حال نبرد با داعش هستند قول تصویب قانون گارد ملی را به آن ها داده بود. عدم
تصویب این قانون وی را تنگنای عجیبی قرار داده بود.
۸- عدم
دستیابی ائتلاف بین المللی در مدت فعالیت خود به هرگونه دستاورد ملموس نیز یکی دیگر
از دلایلی بود که جان آلن را به فکر کناره گیری انداخت.
۹- حمله
روسیه به سوریه و تغییر شرایط میدانی نبرد به سود دولت سوریه و به زیان متحدان
آمریکا، واشنگتن را نیز به این نتیجه رسانده بود که تغییراتی در کادر رهبری ائتلاف
ضد داعش انجام دهد. از این رو به محض استعفای جان آلن، اوباما با آن موافقت
کرد.
استعفای جان آلن نشان می دهد که در دولت آمریکا
دیدگاه های متعارض و متضادی درباره چگونگی مواجه با تروریست های تکفیری وجود دارد.
آلن به دنبال تقویت مخالفان سوری غیرداعشی در مقابل نظام سوریه و نیز داعش بود، اما
اوباما نمی تواند آینده سوریه را بدون بشار اسد و نقش روسیه و ایران، در نظر گیرد.
رئیس جمهور آمریکا با قبول استعفای جان آلن، اندک تمایلی جهت یکدست کردن دولتش در
راستای راهبرد ایران و روسیه علیه تروریست های تکفیری نشان داده است، اما وی همچنان
قائل به پاک سازی داعش نیست و گروه های تروریست تکفیری را در وضعیتی نیمه جان، علیه
جریان مقاومت می خواهد باقی گذارد./