وقوع هر انقلاب يا نهضت و ديگر پديده‌هاي سياسي، معمولاً با حمايت‌هاي كشورهاي خارجي يا برخي عناصر كليدي در حكومت داخلي همراه است؛ اما يكي از ويژگي‌هاي اصيل انقلاب اسلامي ايران، كه آن را از ديگر انقلاب‌ها مجزا مي‌كند اين است كه به هيچ يك از عناصر داخلي و خارجي وابسته نيست. رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالي) در بيانيه گام دوم انقلاب اسلامي در اين مورد مي‌فرمايند: «همه‌چيز عليه ما بود؛ چه رژيم فاسد طاغوت كه علاوه بر وابستگي و فساد و استبداد و كودتايي بودن، اولين رژيم سلطنتي در ايران بود كه به دست بيگانه‌ـ و نه به زور شمشير خود‌ـ بر سر كار آمده بود، و چه دولت آمريكا و برخي ديگر از دولت‌هاي غربي و چه وضع به شدت نابسامان داخلي و عقب‌افتادگي شرم‌آور در علم و فناوري و سياست و معنويت و هر فضيلت ديگر.»
براي درك ارزش‌ها، ويژگي‌ها و تمايزات انقلاب اسلامي با انقلاب‌هاي ديگر، اشراف بر انقلاب‌هاي ديگر ضروري است. بدون شناخت انقلاب‌هاي ديگر به ويژه انقلاب‌هاي بزرگي مانند روسيه، فرانسه، چين و انگليس نمي‌توان ارزش‌ها و اصالت‌هاي انقلاب اسلامي را درك كرد. در اين يادداشت، از يك‌سو ديدگاه عناصر داخلي و خارجي نسبت به وقوع انقلاب اسلامي بررسي مي‌شود و از سوي ديگر نقش مشيت الهي و حمايت مردمي در وقوع انقلاب اسلامي ايران مدنظر قرار مي‌گيرد. در واقع اين پرسش پردازش مي‌شود كه انقلاب اسلامي چطور در نبود عناصر داخلي و خارجي، با مشيت الهي و تكيه به مردم انقلابي، پيروز مبارزه عليه استكبار و استبداد شد؟
واقعيت اين است كه در تمام سال‌هاي مبارزات انقلابيون و جريان‌هاي انقلابي، هيچ عنصر داخلي در چارچوب رژيم سابق و هيچ عنصر خارجي در قالب دولت‌ها و قدرت‌هاي جهاني و منطقه‌اي در حمايت از انقلابيون و نهضت امام خميني(ره) قدمي بر نداشتند. در داخل كشور، همه اركان رژيم سابق از نهادهاي لشكري تا كشوري، تا آخرين لحظه از رژيم تا دندان مسلح حمايت كردند و تنها نيروهاي مردمي جدا شده از اين نهادها بودند كه به تدريج و با آشكار شدن بيشتر ماهيت رژيم و شناخت اهداف انقلاب اسلامي به صف آنها پيوستند. همچنين نهادهاي لشكري در روزهاي پاياني انقلاب اسلامي و بعد از فرار شاه مخلوع از حمايت رژيم پهلوي دست كشيدند.
عناصر خارجي نه تنها دست كمي از عناصر داخلي در حمايت از رژيم پهلوي نداشتند، بلكه تا آخرين لحظه و حتي بعد از وقوع انقلاب اسلامي، هيچ‌گاه در حمايت از آن كوتاهي نكردند و همه ابزارهاي لازم را براي مقابله با انقلاب اسلامي به كار بردند. قدرت‌هاي جهاني در شرق، غرب و در منطقه و فراتر از منطقه نيز هركدام براساس منافع ملي خود از رژيم پهلوي حمايت مي‌كردند؛ اما تمام اين حمايت‌هاي داخلي و خارجي در مقابل مشيت الهي و حضور همه‌جانبه مردم به رهبري امام خميني(ره) شكست خوردند. مشيت الهي و نقش آن در پيروزي انقلاب اسلامي، به خوبي در كلام امام خميني(ره) بيان شده است؛ آنجا كه ايشان در وصيت‌نامه الهي‌ـ سياسي مي‌فرمايند:
«ما مي‌دانيم كه اين انقلاب بزرگ كه دست جهانخواران و ستمگران را از ايران بزرگ كوتاه كرد، با تأييدات غيبي الهي پيروز شد. شك نبايد كرد كه انقلاب اسلامي ايران از همه انقلاب‌ها جداست؛ هم در پيدايش و هم در كيفيت مبارزه و هم در انگيزه انقلاب و قيام. ترديدي نيست كه اين يك تحفه الهي و هديه غيبي بوده كه از جانب خداوند منان بر اين ملت مظلوم غارت زده عنايت شده است.» (وصيت‌نامه الهي‌ـ سياسي امام خميني(ره))
رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالي) نيز درباره نقش مشيت الهي در تداوم انقلاب اسلامي و مقاومت در مقابل دشمنان مي‌فرمايند: «ما معتقديم كه به توفيق الهي و به اراده و مشيت الهي و باذن الله‌تعالي، ما در اين مقابله بر دشمنمان پيروز خواهيم شد.»(2/9/1396)
مردم و حضور همه‌جانبه آنها نيز در عرصه‌هاي گوناگون شكل‌دهنده، نگه‌دارنده و ادامه‌دهنده انقلاب اسلامي بوده‌اند. در واقع مردم با حضور خود در تظاهرات ضد رژيم سابق و بعد از آن در شكل‌گيري انقلاب اسلامي ايران نقش «تأسيسي» خود را اعمال كردهاند و بعد از آن در عرصه‌هايي مثل جنگ تحميلي، فتنه سياسي و تحريم‌هاي اقتصادي نقش «حمايتي» را اجرا نموده‌اند. علاوه بر اين با الگوبرداري از اصل امر به معروف و نهي از منكر نقش «نظارتي» بر مسئولان را نيز اجرا كرده و هم‌زمان با نقش «انتخابي» در گزينش مسئولان مجريه و مقننه توانسته‌اند انقلاب اسلامي ايران را در آستانه دهه پنجم وارد مرحله نويني از پيشرفت و عدالت كنند؛ بنابراين همان طور كه رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالي) در بيانيه گام دوم انقلاب اسلامي مطرح كردهاند، در ابتداي راه انقلاب اسلامي هيچ عنصر داخلي و خارجي به حمايت از انقلاب اسلامي برنخاسته و اين انقلاب با مشيت الهي و مشاركت مردمي و در نهايت با رهبري و درايت امام خميني(ره) توانسته است بر تمام مشكلات و موانع ايجاد شده از سوي دشمنان داخلي و خارجي فائق آيد.