صفحه نخست

بین الملل

سیاسی

چند رسانه ای

اقتصادی

فرهنگی

حماسه و جهاد

دیدگاه

آذربایجان غربی

آذربایجان شرقی

اردبیل

اصفهان

البرز

ایلام

بوشهر

تهران بزرگ

چهارمحال و بختیاری

خراسان جنوبی

خراسان رضوی

خراسان شمالی

خوزستان

کهگیلویه و بویراحمد

زنجان

سمنان

سیستان و بلوچستان

فارس

قزوین

قم

کردستان

کرمان

کرمانشاه

گلستان

گیلان

لرستان

مازندران

مرکزی

هرمزگان

همدان

یزد

صبح صادق

محرومیت زدایی

صفحات داخلی

صبح صادق >>  نگاه >> گزارش
تاریخ انتشار : ۰۵ خرداد ۱۳۹۸ - ۱۷:۰۵  ، 
شناسه خبر : ۳۱۵۱۱۷
بازنگاهي‭ ‬به‭ ‬نقش‭ ‬بانك‌ها‭ ‬در‭ ‬تحقق‭ ‬رونق‭ ‬توليد
پایگاه بصیرت / گروه اقتصادی/ حسين‭ ‬رحيم‌تبريزي
امام‭ ‬خامنه‌ای(‬مدظله‌العالی) ‬که‭ ‬هر‭ ‬ساله‭ ‬با‭ ‬تعیین‭ ‬شعارها‭ ‬و‭ ‬نامگذاری‭ ‬سال‌ها، ‭ ‬افق‭ ‬حرکت‭ ‬کشور‭ ‬را‭ ‬تعیین‭ ‬می‌کنند، ‭ ‬در‭ ‬سال‌های‭ ‬اخیر‭ ‬با‭ ‬محوریت‭ ‬قرار‭ ‬دادن‭ ‬موارد‭ ‬اقتصادی‭ ‬و‭ ‬حمایت‭ ‬از‭ ‬توان‭ ‬داخلی‭ ‬برنامه‌ریزی‮ ‬و‭ ‬چشم‌انداز‭ ‬مهم‭ ‬نظام‭ ‬برای‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬مسیر‭ ‬توسعه‭ ‬اقتصادی‭ ‬را‭ ‬یادآوری‭ ‬می‌کنند‭. ‬
در‭ ‬این‭ ‬راستا‭ ‬می‌توان‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬گام‌های‭ ‬تأثیرگذار‭ ‬در‭ ‬توسعه‭ ‬و‭ ‬پیشرفت‭ ‬اقتصادی‭ ‬کشور‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬۱۳۹۸‭ ‬را‭ ‬تحقق‭ ‬اصلاح‭ ‬نظام‭ ‬بانکی‭ ‬دانست‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬سوی‭ ‬نهادهای‭ ‬اجرایی‭ ‬و‭ ‬تقنینی‭ ‬پیگیری‭ ‬می‌شود‭. ‬تحقق‭ ‬این‭ ‬امر‭ ‬بسیار‭ ‬مهم‭ ‬می‌تواند‭ ‬گامی‭ ‬استوار‭ ‬و‭ ‬مثبت‭ ‬برای‭ ‬بهبود‭ ‬فرایندها‭ ‬و‭ ‬عملکردهای‭ ‬نظام‭ ‬بانکی‭ ‬باشد‭. ‬
با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬اینکه‭ ‬اقتصاد‭ ‬کشورمان‭ ‬به‭ ‬بانک‌ها‭ ‬بسیار‭ ‬وابسته‭ ‬است، ‭ ‬در‭ ‬هر‭ ‬فرصتی‭ ‬که‭ ‬بحث‭ ‬رونق‭ ‬تولید‭ ‬مطرح‭ ‬می‌شود، ‭ ‬نقش‭ ‬و‭ ‬اثرگذاری‭ ‬بانک‌ها‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬مسیر‭ ‬دشوار‭ ‬در‭ ‬اذهان‭ ‬متخصصان‭ ‬اقتصادی‭ ‬تداعی‭ ‬می‌شود‭. ‬در‭ ‬قانون‭ ‬عملیات‭ ‬بانکی‭ ‬بدون‭ ‬ربا، ‭ ‬اولین‭ ‬هدف‭ ‬نظام‭ ‬بانکی‭ ‬این‌گونه‭ ‬مطرح‭ ‬شده‭ ‬است‭: ‬‮ «‬استقرار‭ ‬نظام‭ ‬پولی‭ ‬و‭ ‬اعتباری‭ ‬بر‭ ‬مبنای‭ ‬حق‭ ‬و‭ ‬عدل‭ (‬با‭ ‬ضوابط‭ ‬اسلامی‭) ‬به‌منظور‭ ‬تنظیم‭ ‬گردش‭ ‬صحیح‭ ‬پول‭ ‬و‭ ‬اعتبار‭ ‬در‭ ‬جهت‭ ‬سلامت‭ ‬و‭ ‬رشد‭ ‬اقتصاد‭ ‬کشور‭. ‬‮» ‬
از‭ ‬طرفی‭ ‬بر‭ ‬اساس‭ ‬برنامه‭ ‬چشم‌انداز‭ ‬‮٢٠‬‭ ‬ساله‭ ‬افق‭ ‬۱۴۰۴، ‭ ‬باید‭ ‬کشورمان‭ ‬به‭ ‬جایگاه‭ ‬اول‭ ‬اقتصادی، ‭ ‬علمی‭ ‬و‭ ‬فناوری‭ ‬جنوب‭ ‬غربی‭ ‬آسیا‭ ‬و‭ ‬منطقه‭ ‬آسیای‭ ‬میانه، ‭ ‬قفقاز، ‭ ‬خاورمیانه‭ ‬و‭ ‬کشورهای‭ ‬همسایه‭ ‬با‭ ‬رشد‭ ‬پرشتاب‭ ‬و‭ ‬مستمر‭ ‬اقتصادی، ‭ ‬ارتقای‭ ‬نسبی‭ ‬سطح‭ ‬درآمد‭ ‬سرانه‭ ‬و‭ ‬اشتغال‭ ‬کامل‭ ‬برسد‭. ‬این‭ ‬چشم‌انداز‭ ‬مبنای‭ ‬تنظیم‭ ‬سیاست‌های‭ ‬کلی‭ ‬برنامه‌های‭ ‬پنج‭ ‬‌ساله‭ ‬نیز‭ ‬بوده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬مسیر‭ ‬حرکت‭ ‬کلی‭ ‬اقدامات‭ ‬کشور‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬ابعاد‭ ‬مختلف‭ ‬مشخص‭ ‬می‌کند‭. ‬عواملی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬ارتباط‭ ‬با‭ ‬توسعه‭ ‬و‭ ‬ارتقای‭ ‬عملکرد‭ ‬بانک‌ها‭ ‬و‭ ‬همچنین‭ ‬پیشرفت‭ ‬اقتصادی‭ ‬مؤثر‭ ‬هستند، ‭ ‬عبارتند‭ ‬از‭:‬
استفاده‭ ‬از‭ ‬تولیدات‭ ‬ملی، ‭ ‬افزایش‭ ‬تولید‭ ‬و‭ ‬صادرات‭ ‬کالا‭ ‬و‭ ‬خدمات، ‭ ‬تحقق‭ ‬رشد‭ ‬اقتصادی‭ ‬پایدار، ‭ ‬باثبات‭ ‬و‭ ‬پرشتاب‭ ‬متناسب‭ ‬با‭ ‬اهداف‭ ‬چشم‌انداز، ‭ ‬ایجاد‭ ‬اشتغال‭ ‬مولد‭ ‬و‭ ‬کاهش‭ ‬نرخ‭ ‬بیکاری، ‭ ‬فراهم‭ ‬کردن‭ ‬زمینه‌های‭ ‬لازم‭ ‬برای‭ ‬تحقق‭ ‬رقابت‌پذیری‭ ‬کالاها‭ ‬و‭ ‬خدمات‭ ‬کشور‭ ‬در‭ ‬سطح‭ ‬بازارهای‭ ‬داخلی‭ ‬و‭ ‬منطقه‌ای، ‭ ‬تلاش‭ ‬برای‭ ‬دستیابی‭ ‬به‭ ‬اقتصاد‭ ‬متنوع‭ ‬و‭ ‬متکی‭ ‬بر‭ ‬منابع‭ ‬دانش‌بنیان، ‭ ‬سرمایه‭ ‬انسانی‭ ‬و‭ ‬فناوری‭ ‬نوین، ‭ ‬پشتیبانی‭ ‬از‭ ‬کارآفرینی، ‭ ‬نوآوری‭ ‬و‭ ‬استعدادهای‭ ‬فنی‭ ‬و‭ ‬پژوهشی، ‭ ‬توسعه‭ ‬روستاها، ‭ ‬هم‌افزایی‭ ‬و‭ ‬گسترش‭ ‬فعالیت‌های‭ ‬اقتصادی‭ ‬در‭ ‬زمینه‌هایی‭ ‬که‭ ‬مزیت‭ ‬نسبی‭ ‬دارند، ‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬صنعت، ‭ ‬معدن، ‭ ‬تجارت، ‭ ‬مخابرات، ‭ ‬حمل‌ونقل‭ ‬و‭ ‬گردشگری، ‭ ‬به‌‭ ‬ویژه‭ ‬صنایع‭ ‬نفت، ‭ ‬گاز‭ ‬و‭ ‬پتروشیمی‭ ‬و‭ ‬خدمات‭ ‬مهندسی‭ ‬پشتیبان‭ ‬آن‭. ‬
وابستگی‭ ‬اقتصاد‭ ‬کشورمان‭ ‬به‭ ‬بانک‌ها‭ ‬سبب‭ ‬شده‭ ‬است‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬اقتصاددانان، ‭ ‬از‭ ‬عبارت‭ ‬اقتصاد‭ ‬بانکی‭ ‬در‭ ‬نظرات‭ ‬خود‭ ‬استفاده‭ ‬کنند؛ ‭ ‬البته‭ ‬باید‭ ‬اقرار‭ ‬کرد‭ ‬نقش‭ ‬مؤثر‭ ‬بانک‌ها‭ ‬در‭ ‬سرعت‭ ‬توسعه‭ ‬و‭ ‬پیشرفت‭ ‬اقتصاد‭ ‬کشورمان‭ ‬و‭ ‬همچنین‭ ‬اجرایی‭ ‬شدن‭ ‬سیاست‌های‭ ‬ابلاغی‭ ‬اقتصاد‭ ‬مقاومتی، ‭ ‬حمایت‭ ‬از‭ ‬تولید‭ ‬ملی‭ ‬و‭ ‬رونق‭ ‬تولید‭ ‬کشور‭ ‬بی‌بدیل‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬این‭ ‬میان، ‭ ‬حتی‭ ‬اگر‭ ‬نظریه‭ ‬اقتصاد‭ ‬بانکی‭ ‬کشور‭ ‬نیز‭ ‬اغراق‌آمیز‭ ‬باشد، ‭ ‬نمی‌توان‭ ‬از‭ ‬قدرت‭ ‬نفوذ‭ ‬و‭ ‬نقش‭ ‬مؤثر‭ ‬بانک‌ها‭ ‬در‭ ‬عرصه‭ ‬توسعه‭ ‬اقتصاد‭ ‬کشور‭ ‬سخن‭ ‬نگفت‭. ‬
باید‭ ‬بدانیم‭ ‬با‭ ‬وجود‭ ‬مشکلات‭ ‬اقتصادی، ‭ ‬زمینه‌‭ ‬برای‭ ‬چالش‌ها‭ ‬و‭ ‬معضلات‭ ‬متعددی‭ ‬در‭ ‬کشور‭ ‬نیز‭ ‬بروز‭ ‬پیدا‭ ‬می‌کند‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬اختلال‭ ‬می‌تواند‭ ‬در‭ ‬شکل‌گیری‭ ‬عارضه‌های‭ ‬متعدد‭ ‬دیگری، ‭ ‬همچون‭ ‬بیکاری، ‭ ‬آسیب‌های‭ ‬اجتماعی، ‭ ‬طلاق، ‭ ‬اعتیاد، ‭ ‬مشکلات‭ ‬درون‌خانوادگی‭ ‬و‭ ‬برون‌خانوادگی، ‭ ‬بی‌نظمی‭ ‬شهری‭ ‬و‭ ‬حتی‭ ‬به‭ ‬خطر‭ ‬افتادن‭ ‬امنیت‭ ‬مرز‌ها‭ ‬نیز‭ ‬اثرگذار‭ ‬باشد‭. ‬
اگر‭ ‬قبول‭ ‬داشته‭ ‬باشیم‭ ‬که‭ ‬توسعه‭ ‬اقتصاد‭ ‬کشورمان‭ ‬وابستگی‭ ‬زیادی‭ ‬به‭ ‬بانک‌ها‭ ‬دارد، ‭ ‬باید‭ ‬تلاش‌مان‭ ‬برای‭ ‬عملیات‭ ‬ترمیم‭ ‬مشکلات‭ ‬در‭ ‬مسائل‭ ‬بانکی‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬هموار‭ ‬کردن‭ ‬تحقق‭ ‬اهداف‭ ‬اقتصادی‭ ‬نظام‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬عبارت‭ ‬دیگر‭ ‬برنامه‌های‭ ‬مرتبط‭ ‬با‭ ‬سیاست‌های‭ ‬ابلاغی‭ ‬اقتصاد‭ ‬مقاومتی، ‭ ‬تحقق‭ ‬شعار‭ ‬سال‭ ‬و‭ ‬رونق‭ ‬تولید‭ ‬به‭ ‬معنای‭ ‬واقعی‭ ‬کلمه‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬چشم‌انداز‭ ‬و‭ ‬نقشه‭ ‬راه‭ ‬جامع‭ ‬اقتصادی‭ ‬این‭ ‬مرز‭ ‬و‭ ‬بوم‭ ‬به‭ ‬کار‭ ‬بندیم‭. ‬
نقش‭ ‬بانک‌ها‭ ‬در‭ ‬تحقق‭ ‬شعار‭ ‬سال‭ ‬و‭ ‬رونق‭ ‬تولید، ‭ ‬در‭ ‬دو‭ ‬حوزه‭ ‬قابل‭ ‬بررسی‭ ‬است‭: ‬اول؛ ‭ ‬مسائل‭ ‬کلان‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬جنبه‭ ‬منافع‭ ‬ملی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬قانون‭ ‬اساسی‭ ‬و‭ ‬سیاست‌های‭ ‬کلی‭ ‬نظام‭ ‬آمده‭ ‬است‭. ‬دوم، ‭ ‬مسائل‭ ‬خرد‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬جنبه‭ ‬منافع‭ ‬نظام‭ ‬اقتصادی‭ ‬و‭ ‬بانکی‭. ‬بانک‌ها‭ ‬زمانی‭ ‬در‭ ‬انجام‭ ‬وظایف‌شان‭ ‬برای‭ ‬پیشرفت‭ ‬اقتصادی، ‭ ‬تولید‭ ‬انبوه‭ ‬و‭ ‬اثرگذار، ‭ ‬نتیجه‌بخش‭ ‬هستند‭ ‬که‭ ‬رویکرد‭ ‬دوم‭ ‬به‌طور‭ ‬کامل‭ ‬در‭ ‬مسیر‭ ‬رویکرد‭ ‬اول‭ ‬کشور‭ ‬باشد‭. ‬
برای‭ ‬نایل‭ ‬آمدن‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬نتیجه‭ ‬رسیدن‭ ‬در‭ ‬بحث‭ ‬شعار‭ ‬سال‭ ‬و‭ ‬همچنین‭ ‬به‭ ‬دست‭ ‬آوردن‭ ‬یک‭ ‬کارنامه‭ ‬قابل‭ ‬قبول‭ ‬در‭ ‬سند‭ ‬چشم‌انداز‭ ‬به‭ ‬نقش‭ ‬بانک‌ها‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬بحث‭ ‬اشاره‭ ‬می‌کنیم‭:‬
۱ ـ‭ ‬برای‭ ‬تثبیت‭ ‬نظام‌های‭ ‬پولی‭ ‬و‭ ‬مالی‭ ‬لازم‭ ‬است‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬نظام‭ ‬پولی‭ ‬و‭ ‬مالی‭ ‬کشور‭ ‬یک‭ ‬آسیب‌شناسی‭ ‬و‭ ‬عیب‌جویی‭ ‬جدی‭ ‬اتفاق‭ ‬بیفتد‭ ‬تا‭ ‬طی‭ ‬این‭ ‬زمان‭ ‬که‭ ‬نزدیک‭ ‬به‭ ‬چهل‭ ‬سال‭ ‬از‭ ‬عمر‭ ‬تصویب‭ ‬قانون‭ ‬عملیات‭ ‬بانکی‭ ‬بدون‭ ‬ربا‭ ‬گذشته‭ ‬است، ‭ ‬مشخص‭ ‬بشود‭ ‬تا‭ ‬چه‭ ‬میزان‭ ‬توانسته‌ایم‭ ‬بر‭ ‬اساس‭ ‬حق‭ ‬و‭ ‬عدل، ‭ ‬اقدام‭ ‬کنیم‭ ‬و‭ ‬ضوابط‭ ‬اسلامی‭ ‬را‭ ‬مورد‭ ‬توجه‭ ‬قرار‭ ‬داده‌ایم‭ ‬و‭ ‬اصلاً‭ ‬آیا‭ ‬مجموعه‌های‭ ‬مختلفی‭ ‬از‭ ‬قوانین، ‭ ‬مقررات، ‭ ‬نظارت‌ها‭ ‬و‭ ‬عملکردهای‭ ‬گوناگون‭ ‬توانسته‭ ‬مانعی‭ ‬در‭ ‬مقابل‭ ‬سودجویان، ‭ ‬رانت‌خواران‭ ‬و‭ ‬سوداگران‭ ‬ضد‭ ‬تولید‭ ‬ملی‭ ‬باشد‭ ‬یا‭ ‬آنان‭ ‬را‭ ‬جری‌تر‭ ‬کرده‭ ‬است؟
۲‌ـ‭ ‬مورد‭ ‬مهم‭ ‬دیگر‭ ‬برای‭ ‬اثبات‭ ‬نقش‭ ‬مؤثر‭ ‬بانک‌ها‭ ‬در‭ ‬رونق‭ ‬تولید‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬گردش‭ ‬پول‭ ‬و‭ ‬اعتبار‭ ‬در‭ ‬بانک‌ها‭ ‬به‭ ‬طرز‭ ‬صحیحی‭ ‬به‭ ‬چرخش‭ ‬درآید‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬امر‭ ‬می‌تواند‭ ‬سبب‭ ‬افزایش‭ ‬سرمایه‭ ‬بانک‌ها‭ ‬شود‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬جهت‭ ‬قانون‭ ‬رفع‭ ‬موانع‭ ‬تولید‭ ‬رقابت‌پذیر‭ ‬و‭ ‬ارتقای‭ ‬نظام‭ ‬مالی‭ ‬کشور‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬آن‭ ‬توجه‭ ‬خاصی‭ ‬شده‭ ‬است، ‭ ‬حرکتی‭ ‬شتاب‌دهنده‭ ‬برای‭ ‬رونق‭ ‬تولید‭ ‬باشد‭. ‬
۳‌ـ‭ ‬پرداخت‭ ‬وام‭ ‬و‭ ‬تسهیلات‭ ‬ارزان‭ ‬قیمت‭ ‬از‭ ‬سوی‭ ‬بانک‌ها‭ ‬به‭ ‬کارگاه‌های‭ ‬تولیدی، ‭ ‬تولیدکنندگان‭ ‬و‭ ‬کارخانجات‭ ‬موجود‭ ‬در‭ ‬کشور‭ ‬به‭ ‬گونه‌ای‭ ‬صورت‭ ‬نپذیرد‭ ‬که‭ ‬تنها‭ ‬منافع‭ ‬بانک‌ها‭ ‬محور‭ ‬اصلی‭ ‬باشد‭ ‬و‭ ‬منافع‭ ‬اجتماعی‭ ‬آسیب‭ ‬ببیند‭. ‬مخاطرات‭ ‬این‌گونه‭ ‬موارد‭ ‬نه‭ ‬تنها‭ ‬تولیدکنندگان‭ ‬را‭ ‬دربر‭ ‬می‌گیرد؛ ‭ ‬بلکه‭ ‬به‭ ‬همه‭ ‬افراد‭ ‬جامعه‭ ‬و‭ ‬اقتصاد‭ ‬کشور‭ ‬صدمه‭ ‬می‌زند‭. ‬
۴‌ـ‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬اینکه‭ ‬با‭ ‬نظارت‭ ‬دولت‭ ‬به‭ ‬ویژه‭ ‬بانک‭ ‬مرکزی، ‭ ‬اقدامات‭ ‬جدی‭ ‬برای‭ ‬خروج‭ ‬بانک‌ها‭ ‬از‭ ‬بنگاه‌داری‭ ‬و‭ ‬شرکت‌داری‭ ‬خارج‭ ‬از‭ ‬سقف‭ ‬مجاز‭ ‬صورت‭ ‬پذیرد‭. ‬
۵‌ـ‭ ‬حمایت‌‭ ‬و‭ ‬پشتیبانی‭ ‬از‭ ‬تولیدکنندگانی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬مسیر‭ ‬موانع‭ ‬تولید‭ ‬در‭ ‬نظام‭ ‬اداری‭ ‬کشور‭ ‬به‭ ‬نهادهای‭ ‬مختلف‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬بانک‌ها‭ ‬بدهکار‭ ‬شده‌اند‭ ‬و‭ ‬مطالبه‭ ‬و‭ ‬وصول‭ ‬نقدی‭ ‬از‭ ‬دلالان‭ ‬و‭ ‬افرادی‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬گرفتن‭ ‬وام‌ها‭ ‬و‭ ‬تسهیلات‭ ‬رانتی‭ ‬اصلاً‭ ‬در‭ ‬مسیر‭ ‬تولید‭ ‬نبوده‌اند‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬طرفی‭ ‬موانع‭ ‬زیادی‭ ‬هم‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬آورده‌اند، ‭ ‬نکته‭ ‬مهم‭ ‬دیگری‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬راستا‭ ‬است‭. ‬
در‭ ‬نهایت‭ ‬باید‭ ‬بدانیم‭ ‬تولید‭ ‬در‭ ‬اقتصاد‭ ‬کشور‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬یک‭ ‬مؤلفه‭ ‬مهم‭ ‬و‭ ‬اساسی‭ ‬دارای‭ ‬نقش‭ ‬حیاتی‭ ‬است‭. ‬اگر‭ ‬تولید‭ ‬کالاها‭ ‬و‭ ‬خدمات‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬انبوه‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬کیفیت‭ ‬مناسب‭ ‬صورت‭ ‬گرفت، ‭ ‬در‭ ‬برابر‭ ‬تهاجمات‭ ‬اقتصادی‭ ‬دشمنان، ‭ ‬کشور‭ ‬ما‭ ‬مقاومت‌پذیری‭ ‬خوبی‭ ‬خواهد‭ ‬داشت‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬اقدام‭ ‬دشمنان‭ ‬را‭ ‬پشیمان‭ ‬‌کرده‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬ضرر‭ ‬خودشان‭ ‬به‭ ‬اتمام‭ ‬می‌رساند‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬چنین‭ ‬شرایطی‭ ‬آسیب‌های‭ ‬ناشی‭ ‬از‭ ‬تحریم‌های‭ ‬اقتصادی، ‭ ‬شوک‌ها‭ ‬و‭ ‬تکانه‌های‭ ‬بیرونی، ‭ ‬به‭ ‬حداقل‭ ‬ممکن‭ ‬کاسته‭ ‬می‌شود‭. ‬
نام:
ایمیل:
نظر: