یکی از موضوعات پر تکرار در بین دیدگاه‌ها و بیانات اقتصادی معمار انقلاب حضرت امام(ره) تأکید بر قطع وابستگی و استقلال اقتصادی و تلاش برای رسیدن به خودکفایی است. امام راحل با تیزبینی و دقت خاص، جایگاه دستیابی به استقلال اقتصادی و تحکیم پایه‌های اقتصاد ملی را حتی با تحمل هزینه اجتماعی و محاصره اقتصادی ضروری می‌دانستند و فراتر از آن تحریم و محاصره و محدودیت‌های اقتصادی از سوی نظام سلطه را هدیه الهی تحلیل و تفسیر می‌کردند در این باره فرمودند: «این محاصره اقتصادی را که خیلی از آن می‌ترسند، من یک هدیهای میدانم برای کشور خودمان، برای اینکه محاصره اقتصادی معنایش این است که «مایَحْتاج» ما را به ما نمی‌دهند. وقتی که مایحتاج را به ما ندادند، خودمان می‌رویم دنبالش.» ایشان همچنین در وصیت‌نامه سیاسی‌ـ الهی خود رسیدن به استقلال اقتصادی و داشتن زندگی شرافتمندانه را در گرو تحمل مشکلات و ایستادگی ملت در مقابل تنگناهای اقتصادی و نجات ملت از وابستگی به کالاهای مصرفی اجانب و تلاش برای تولید آنها در داخل به دست تولیدکنندگان داخلی می‌دانند. حضرت امام(ره) خودباوری و تأکید بر توانمندی‌های تولید داخلی را به مثابه راه حلی منطقی برای دستیابی به هدف سیاست جایگزینی واردات متعارف می‌دانند و با بیانی ساده، تولید مکفی داخلی و تأکید بر مصرف آن را راهی برای دستیابی به استقلال اقتصادی معرفی می‌کنند. ایشان هیچ‌گاه نیل به خودکفایی را به مفهوم انزوای تجاری تحلیل نمی‌کردند؛ بلکه استفاده اصولی از قابلیت‌ها و توانمندی‌های داخلی بیشتر مد نظر ایشان بود. یکی از نکات برجسته و تأمل‌برانگیز در اندیشه حضرت امام(ره) این بود که استقلال اقتصادی مسئله‌ای کلیدی است که حیات ملت به آن وابسته است و دستیابی به آن کشور را بیمه خواهد کرد. ایشان در این باره می‌فرمایند: «باید زحمت بکشیم تا در همه جناح‌ها خودکفا باشیم. امکان ندارد که استقلال به دست بیاید قبل از اینکه استقلال اقتصادی داشته باشیم.» رهبر کبیر انقلاب در بحث استقلال اقتصادی بر تولید محصولات استراتژیک کشاورزی و بهبود وضعیت کشاورزان و تولیدکنندگان بخش کشاورزی تأکید ویژه دارند، به گونه‌ای که در یکی از بیانات خود می‌فرمایند: «مهم این است که ما بفهمیم که دیگران به ما چیزی نمی‌دهند؛ ما خودمان باید تهیه کنیم. اگر این کشاورزها این معنا را حالیشان بشود، باورشان بشود که خارج به ما چیزی نمی‌دهد خود کشاورزها این کار را انجام می‌دهند.» یکی از راه‌های سلطه کفار بر مسلمانان، سلطه اقتصادی است که متأسفانه به شیوه‌های گوناگون در جهان اسلام در حال اجراست. ماحصل سخنان امام چه در دوران مبارزه، تبعید و حتی پس از پیروزی انقلاب نشان می‌دهد مخالفت سر سخت با هر نوع وابستگی از وابستگی فرهنگی تا وابستگی‌های سیاسی و اقتصادی، با همۀ صورت‌ها و ابعاد گوناگون آن بوده و بخش مهمی از اندیشه سیاسی آن حضرت را تشکیل می‌دهد.