فريضه عظيم «حج» تمرين نزديكي به خداوند و عهد با پروردگار است تا انسان حيات معنوي خود را تضمين كند و ضمن انجام مناسك آن، از شيطان برائت جويد.
خداوند در آيه 27 سوره حج مي‌فرمايد: «وَ أَذنْ فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأتُوكَ رِجالاً وَ عَلي كُلِّ ضامِرٍ يَأتينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَميق»؛ و مردم را دعوت عمومي به حج كن تا پياده و سواره بر مركب‌هاي لاغر از هر راه دوري به سوي تو بيايند. به اين ترتيب، افرادي از امت اسلامي به سمت كعبه حركت مي‌كنند كه بايد افزون بر توجه به مناسك معنوي حج، به امور جهان اسلام و مسلمانان نيز توجه كرده و حفظ جان، مال، آبرو و امنيت كل امت اسلامي، به ويژه مظلومان فلسطين، سوريه، يمن، بحرين و ... را مطالبه كنند.
فرصتي براي انسجام
صهيونيست‌هاي جنايت‌كار با اجير كردن تروريست‌هاي تكفيري، امنيت جهان اسلام را دچار مخاطره كرده و همگان به ويژه نخبگان بايد در مقابل اين رژيم كودك‌كش بايستند. خداوند در قرآن مي‌فرمايد، نخبگان و حجاج در مكه جمع شوند و درباره وضع مسلمانان تصميم‌گيري كنند، اما با كمال تأسف ما در حج شاهد اين مسئله نيستيم. همه ما در سراسر دنيا به امامت و ولايت نياز داريم، آن هم امامي كه بتواند دنيا را متحول كند؛ اين تحول به دست امام عصر(عج) رخ مي‌دهد. البته جمهوري اسلامي ايران بحمدالله از نعمت ولايت برخوردار است كه نيابت امام زمان(عج) را عهده‌دار است. اتحاد و انسجام، رسيدگي به وضع مسلمانان و ايستادگي در مقابل ظلم و ستم وظيفه همه مسلمانان جهان است. ما امنيت امروز ايران را مرهون خون شهدا مي‌دانيم و بر ادامه راه امام(ره) و شهدا تأكيد داريم. اين قلب‌هاي مشتاق از سراسر دنيا با اختلافات مذهبي، فرهنگي، رنگ، نژاد و غيره به دعوت حق لبيك مي‌گويند تا جان خود را شست‌و‌شو دهند و چه جايي بهتر از خانه خدا كه انسان با خداوند عهد ببندد و در بازگشت به ديار خود، از دستاوردهاي معنوي حج براي زندگي بهتر خود و خانواده‌اش استفاده كند.
مظهر عزت و برادري
حج درس استقامت در برابر شياطين، نفسانيت، دشمنان و استكبار است؛ فريضه حج براي بالندگي و اقتدار دنياي اسلام و اتحاد آنها مقابل دشمناني كه نمي‌خواهند دنياي اسلام سرزنده باشد، حياتي است.
حج مظهر برادري و عزت امت اسلامي است؛ در كنگره عظيم حج امت واحده اسلامي متجلي مي‌شود و ملت‌هاي ديگر خواهند ديد اسلام رحماني چه ظرفيت‌هايي دارد و تبليغات دنياي استكبار و صهيونيسم جهاني براي تحريف واقعيات دنياي اسلام خنثي خواهد شد و ملت‌ها با اين حضور ميليوني زائران در كنار خانه خدا، اسلام رحمت و محبت و صلح را مشاهده مي‌كنند. افرادي از سراسر جهان حركت مي‌كنند و در نطقه‌اي گرد هم مي‌آيند و علاوه بر توجه به خدا، به امور كل جهان اسلام رسيدگي مي‌كنند.
مسلمانان يد واحده مي‌شوند تا اجازه ندهند دشمنان اسلام، به اهداف شيطاني خود دست پيدا كنند. در زماني كه دنياي اسلام بيش از هميشه به اين اتحاد و همبستگي نيازمند است، حضور در حج جلوه‌اي از اين اتحاد مقدس است تا در سايه چنين اتحادي عظمت دنياي اسلام افزايش پيدا كند.
موسم دشمن‌شناسي
خداوند به حج دعوت كرده است تا مسلمانان از اين دعوت منافع فراوان كسب كنند كه يكي از اين منافع، دشمن‌شناسي و مقابله با توطئه‌هاي دشمنان است. فلسفه حج اين است كه بايد به امت و جهان اسلام توجه كنيم و از دولت‌هاي اسلامي بخواهيم به جوامع اسلامي توجه داشته باشند. اين همه تفرقه و خونريزي و مشكلات اقتصادي كه دشمنان، صهيونيست‌ها و عوامل آنها در جهان اسلام به وجود آورده‌اند، سبب شده است وضع جهان اسلام در بعضي كشورها تأسف‌بار باشد.
استكبار جهاني وحدت مسلمين را نشانه گرفته و ميان آنها با مشكلاتي، همچون مشكل اقتصادي تفرقه ايجاد كرده و امنيت آنها را بر هم زده است؛ اين وضع كنوني جهان اسلام است؛ به همين دليل در مراسم حج بايد از اقدامات صهيونيست‌ها و عواملي كه از آنها پشتيباني مي‌كنند، سخن گفته شود و اين وظيفه همه ملت‌هاست تا حق امنيت جاني و آبرو را از دولت‌ها بخواهند؛ هرچند با كمال تأسف ما در حج شاهد اين مسئله نيستيم.
ذبح هواي نفس
دليل قرباني كردن در روز عيد قربان رسيدن دل، روح و قلب به خداوند است. خداوند در آيه 37 سوره حج مي‌فرمايد: «لَنْ يَنالَ اللهَ لُحُومُها وَ لا دِماؤُها وَ لكِنْ يَنالُهُ التَّقْوي مِنْكُمْ كَذلِكَ سَخَّرَها لَكُمْ لِتُكَبِّرُوا اللهَ عَلي ما هَداكُمْ وَ بَشِّرِ الْمُحْسِنينَ» نه گوشت‌ها و نه خون‌هاي آنها، هرگز به خدا نمي‌رسد. آنچه به او مي‌رسد، تقوا و پرهيزگاري شماست. اين‌گونه خداوند آنها را مسخّر شما ساخته، تا او را به خاطر آنكه شما را هدايت كرده است بزرگ بشمريد و بشارت ده نيكوكاران را.
در زمان جاهليت اعراب وقتي گوسفند را قرباني مي‌كردند، خون آن را به ديوار كعبه مي‌ماليدند و فكر مي‌كردند خداوند از اين قرباني بهره مي‌برد؛ در حالي‌كه ندا آمد از اين قرباني به خدا بهره‌اي نمي‌رسد؛ بلكه اين تقواي انسان است كه به خداوند مي‌رسد. اساس قرباني كردن توجه به خداوند است. خدا اين حيوانات را تسخير انسان قرار داد تا انسان به عظمت برسد و بداند خدا بزرگ است و بالاتر از خدا هيچ چيزي وجود ندارد و همه چيز از آن خداوند است.
قرباني كردن منحصر به حج نيست و هر كسي در هر جاي عالم مي‌تواند در روز عيد قربان، قرباني كند. از عيد قربان بايد پند بگيريم كه تمام كارها در يَد قدرت خداوند است و وقتي قرباني كردن تا اين اندازه ثواب دارد، ما بايد با ذبح هواهاي نفساني، از اسارت شيطان بيرون آمده و تقوا، نيكوكاري، احسان، خدمت به مردم، رفع گرفتاري مسلمين و... را سرلوحه زندگي خود قرار دهيم.