«اقتصاد اسلامی» از اصول و ارزش‌هایی، همچون اصل توحید، اصل معاد، اصل اعتماد به خدا در رزق، اصل انفاق و اصل میانه‌روی تأثیر می‌پذیرد. اقتصاد اسلامی تأمین نیازهای مادی بشر و ایجاد رفاه را وسیله و ابزاری برای تکامل انسان می‌داند.
جنبه‌های اجرایی اقتصاد اسلامی بر دو قسمت متمایز می‌شود که عبارتند از: «الزامی» و «اخلاقی». قسمت الزامی، یعنی قانون و احکام درباره مالکیت، مالیات، مبادلات، تولید، مصرف و... و قسمت اخلاقی یعنی دستورات و سفارش درباره احسان، ایثار، امانت و... . حوزه این اقتصاد فراگیر است و از جنبه‌های گوناگونی می‌توان آن را بررسی کرد؛ همچون اقتصاد بازرگانی (تجارت داخلی و خارجی، بیع و معاملات، مضاربه، ربا، قرض‌الحسنه، صلح، رهن، خیار، انحصار، رقابت و...)، اقتصاد خانواده (مهر، نفقه و ارث)، اقتصاد سیاسی (مالکیت، فیء، انفال، خمس، زکات، خراج، درآمد، توزیع ثروت و...)، اقتصاد صنعتی (تولید، صنعت، کار، ثبت اختراعات و...) و اقتصاد کشاورزی (تولید، مسابقات، مزارعه، اقطاع و...).