کشور ایران به دلیل ارتقا نیافتن کیفی کالاها و محصولات ایرانی از 15 سال پیش تا کنون، همچنان نقش ناظر را در سازمان تجارت جهانی موسوم به WTO ایفا می‌کند. طبیعی است اگر به دنبال رابطه اقتصادی پایدار با سایر کشورها باشیم، عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی یا برقراری ارتباط تجاری با کشورهای گوناگون اعم از کشورهای همسایه نیز باید بر مبنای توسعه روابط تجاری دو طرفه باشد. توجه به رابطه طرفینی در صادرات و واردات کالا بسیار ضروری است؛ زیرا هر کشوری به دنبال تأمین منافع تجاری خود است؛ بنابراین انتفاع هر دو کشور یا تمام کشورهای مبادله‌کننده کالا و اصطلاحاً شرکای تجاری دراین امر بسیار مهم و ضروری است.
جمهوری اسلامی ایران زمانی می‌تواند بدون نگرانی از آسیب‌پذیری تولید خود به سازمان تجارت جهانی بپیوندد که تولیداتی قابل رقابت، باکیفیت و براساس قیمت‌های مناسب و خدمات پس از فروش به دنیا عرضه کند. در این صورت، هر کشوری از جمله ایران بدون ترس از آسیب‌پذیری تولیدش می‌تواند در بازارهای جهانی وارد شود و نفوذ کند؛ در حالی که صنایع ما هنوز قدرت رقابت لازم با کشورهای اطراف را ندارند و در صورت عضویت در WTO قطعاً بازارهای کنونی را نیز از دست خواهند داد.
پانزده کشور همسایه ایران با ظرفیت بازار 250 میلیارد دلاری امکان تعامل تجاری خوبی برای داد و ستد با ایران فراهم کرده‌اند؛ در حالی که با توجه به پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های اقتصاد ایران باید از این بازارها به نفع تجارت خود استفاده کنیم و بی‌رقیب باشیم؛ اما افزایش نیافتن کیفیت و ارتقای صنایع ایرانی منجر به از دست دادن بسیاری از بازارهای اطراف و سرمایه‌های مناسب آن شده است. در چنین شرایطی و تا زمانی که محصولات ایرانی از نظر کیفیت، قیمت، بسته‌بندی و سایر مؤلفه‌ها توان رقابت با محصولات مشابه خارجی را نداشته باشد، نمی‌توان مدعی بود کالای ایرانی قادر به راه یافتن به بازارهای خارجی اعم از منطقه‌ای و بین‌المللی است. در این صورت، ورود به سازمان تجارت جهانی و باز کردن دروازه‌های کشور به روی تولیدات خارجی نه تنها هیچ فایده‌ای ندارد، بلکه به منزله شکست سیستم تولید کنونی در کشور است.
کالای ایرانی باید از سایر کالاهای خارجی که در فروشگاه‌ها به مردم عرضه می‌شود مطلوب‌تر باشد. مطلوبیت در این مورد به این معناست که کالای ایرانی باید قدرت رقابت داشته باشد. هنگامی که محصول ایرانی به این مرحله از کیفیت برسد، قطعاً شاهد کاهش و از بین رفتن آمار قاچاق خواهیم بود؛ چرا که در این شرایط، ساده‌ترین تا پیچیده‌ترین محصولات ایرانی امکان حضور و رقابت در بازارهای جهانی را به دست می‌آورند؛ بنابراین تا زمانی که کالاهای تولید داخل به این حد مطلوب از رقابت‌پذیری و ارتقای کیفیت نرسند، با پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی تولید ملی دچار ضربات سختیمی‌شود.