درباره وقایع 16 آذر که به نماد استکبارستیزی جنبش دانشجویی در ایران تبدیل شد، روایت‌های قابل توجهی نقل شده است؛ روایت‌هایی که ماجرای روز خونین دانشگاه تهران را تعریف کرده و با وجود گذشت سال‌ها از این واقعه باز هم مرور آن وقایع، ابعاد تازه‌تری را نمایان می‌کند.
شهید چمران در بخشی از روایت خود از ۱۶ آذر دانشگاه تهران می‌گوید: «من نیز همراه عده‌ای از دانشجویان وارد آزمایشگاه شدم. خون مجروحین آنقدر زیاد بود که پایین پله‌ها گلگون شده بود. بین دوستان ما، شیشه پای یکی را شکافت. دیگری پایش هدف گلوله قرار گرفته و سوراخ شده بود. گلوله از یک طرف پا وارد شده و از طرف دیگر خارج شده بود. دانشجویان و مستخدمین آزمایشگاه مشغول بستن زخم‌های دانشجویان مجروح بودند. از حدود سی نفر که به آزمایشگاه مقاومت مصالح پناه بردند، به استثنای دو یا سه نفری همه مجروح شده بودند. دانشکده کاملاً محاصره شده بود و کسی نمی‌توانست خارج شود. هنگام تیراندازی در داخل دانشکده، سربازان خارج دانشکده نیز شروع به تیراندازی کردند و مقداری از سنگ‌ها و شیشه‌های جلو دانشکده فنی را شکستند. پس از ختم گلوله باران، دقیقه‌ای سکوت دانشکده را فراگرفت. ناگهان در میان سکوت آه بلندی به گوش رسید که مانند دشنه در قلب ما فرو رفت و از چشم بیشتر دانشجویان اشک جاری شد...ناله‌های بلند و سوزناک به ما فهماند که عده‌ای مجروح شده‌اند و در همان جا افتاده‌اند. اولیای دانشکده، مستخدمین و چند نفری از دانشکده پزشکی می‌خواستند مجروحین را به پزشکی برده معالجه کنند. ولی سربازان با تهدید به مرگ مانع از این کار شدند. بدن مجروحین در حدود دو ساعت در وسط دانشکده افتاده بود و خون جاری بود تا بالاخره جان سپردند.»
ماجرای آن روز ابعاد جانکاه بسیاری دارد و هر ساله نیز در روز دانشجو، بزرگداشت شهدای آن روز برگزار می‌شود. امسال با توجه به قرار گرفتن در مقطع گام دوم انقلاب و موقعیت حساسی که کشور از نظر روابط خارجی و مسائل اقتصادی با آن دست و پنجه نرم می‌کند، بر آن شدیم تا نقش مؤثر دانشجویان در پیشبرد انقلاب از این گردنه‌ها را در عرصه‌های علمی، فرهنگی و سیاسی جویا شویم. از همین رو پرونده پیش رو با مراجعه به مسئولان و فعالان دانشجویی تلاش کرده است تا تصویری از مطالبات موجود از دانشجویان به نمایش بگذارد.