اتفاقاتی که طی هفته گذشته در «سراوان» در شرقیترین نقطه استان سیستان و بلوچستان رخ داد، سبب شد نام این شهر به یکی از کانونهای خبری اصلی کشور تبدیل شود که البته در این میان باز هم رسانههای فارسیزبانِ اجیر شده از سوی آمریکا، انگلیس و عربستان سعودی تا میتوانستند سعی کردند از آب گِلآلود رخدادهای سراوان ماهی بگیرند.
وقایع ۴ و ۵ اسفند در سراوان
حوالی ساعت ۸ صبح روز دوشنبه چهارم اسفند، سوختبَرهایی که به طور غیرقانونی اقدام به حمل سوخت میکردند و قصد داشتند از محل گذر مرزی «شمسر» وارد خاک پاکستان شوند، پشت مرز سراوان تجمع کردند. تجمع این سوختبَرها که به بهانه اعتراض به طرح رزاق صورت گرفته بود، با آرامش مسئولان مرزی و استانی مواجه شد تا آنجا که نمایندگان این سوختبَرها به مدت دو ساعت با مسئولان مذاکره کردند؛ در جریان این گفتوگوها از نمایندگان سوختبَرها خواسته شد که خویشتنداری کرده و در چارچوب قواعدی که برای این گذرگاه مرزی در نظر گرفته شده، رفتار کنند. در همین زمان مأموران پاکستانی از آن سوی مرز تیراندازی میکنند که این امر سبب هجوم این سوختبَرها میشود. این افراد با شکستن درها و ایجاد خسارت وارد گذرگاه مرزی میشوند که در بین این جمعیت بر اثر تیراندازی از آن طرف مرز یک نفر کشته و چهار نفر مجروح میشوند. برخی افراد در بین این جمعیت به پاسگاه شمسر حملهور شده، موتور یکی از مأموران را آتش زده و شیشه خودروها را میشکنند. «محمدهادی مرعشی» معاون امنیتی و انتظامی استانداری سیستان و بلوچستان در زمینه اتفاقات رخ داده در مرز سراوان در روز چهارم اسفند میگوید: «با توجه به اینکه برخی افراد قصد ورود به پاسگاه شمسر را داشتند، مأموران حافظ امنیت بر حسب وظیفهای که داشتند اجازه ورود به پاسگاه را به هیچ یک از افراد معترض ندادند. مأموران به دلیل هجوم این افراد به پاسگاه مجبور به تیراندازی شدند که در نتیجه این تیراندازیها، تعدادی مجروح شدند. مجروحان حادثه هم بلافاصله به بیمارستان منتقل شدند که متأسفانه یکی از افراد زخمی در بیمارستان فوت میشود.» مرعشی درباره وقایع روز پنجم اسفند سراوان نیز میگوید: «پس از اتفاقات چهارم اسفند در پاسگاه مرزی شمسر، افرادی در فضای مجازی موضوع را دست میگیرند و مردم را برای تجمع در شهر سراوان تحریک میکنند. این تجمع در روز پنجم اسفند انجام میشود، تجمعی که تا ساعت ۱۰ صبح کنترل شده بود؛ اما متأسفانه پس از آن افرادی که صحبتهای مسئولان را بر نتابیده بودند به سمت فرمانداری هجوم آورده، خساراتی را به اموال فرمانداری وارد کرده و بلافاصله متفرق شدند.» معاون امنیتی و انتظامی استانداری سیستان و بلوچستان همچنین با اشاره به ایجاد چند گذر مرزی در این استان در جهت بهبود وضعیت معیشتی مرزنشینان، تحرکات گروههای تجزیهطلب در ماجرای سراوان را برجسته میکند و میگوید: «طبیعی است وقتی بخواهیم مسئله سوخت را در مزرهای استان سیستان و بلوچستان ساماندهی کنیم قطعا منافع برخی افراد به خطر میافتد. چندی قبل گروه جیش الظلم کلیپی را پخش کرد و گذرگاههای مرزی که در سیستان و بلوچستان برای ساماندهی سوختبَرها ایجاد شده بود را زیر سؤال برد. این مسئله مشخص کرد که قرار است اتفاقاتی رخ دهد. از همه معتمدان و بزرگان طوایف کمک میخواهیم تا کار بزرگی که برای ایجاد اشتغال و بهبود وضعیت مرزنشینان ایجاد شده را به خوبی و بدون هیچ گونه تنشی دنبال کنیم.»
طرح رزاق
طرح «رزاق» که به منظور تأمین معیشت مرزنشینان از مهرماه امسال اجرایی شده، حاصل توافق وزارت کشور، شرکت نفت و سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی به شمار میآید و به اصطلاح طرح «قانونی کردن فروش سوخت به جای قاچاق سوخت» است؛ نظارت بر اجرای این طرح بر عهده وزارت کشور، تأمین سوخت بر عهده شرکت نفت و مجری طرح نیز سپاه است. در قالب این طرح، مرزنشینانی که در ۲۰ کیلومتری مرز زندگی و سوختبَری میکنند، شناسایی شده و برای آنها کارت رزاق صادر میشود تا سوخت قانونی دریافت کنند و برای هر کارت رزاق اجازه ورود و خروج یک خودرو از مرز داده شده که معیشت پنج خانواده از آن تأمین میشود. طرح رزاق برای هویت دادن به مرزنشینان سوختبَر و حفظ امنیت مرزهای کشور برای اولین بار به صورت پایلوت در مرز سراوان در حال اجراست؛ طرحی که البته به نفع کسانی که به قاچاق سوخت مبادرت میکنند، نخواهد بود.
موجسواری ضدانقلاب
همزمان با اتفاقات سراوان، هشتگهای «سراوان»، «سراوان تنها نیست» و «سراوان خونین» از سوی برخی کاربران توئیتر در حال دست به دست شدن بود. هشتگهایی که سرکردگان منافقین، سلطنتطلبها و رسانههای فارسیزبان مستقر در انگلیس و آمریکا نیز بر روی آنها رپرتاژ کرده و سعی در تولید محتوای دروغین برای آنها داشتند. آمارسازی برای کشتهها از۱۰ تا ۴۰ نفر، متهم کردن نهادهای نظامی و حکومتی، تخریب گسترده طرح اقتصادی معیشتی رزاق، سیاهنمایی گسترده از وضعیت اقتصادی و معیشتی مرزنشینان سیستان و بلوچستان، مظلومنمایی برای قاچاقچیان سوخت، شبیهسازی اتفاقات سراوان به حوادث آبان ۹۸ و تلاش برای تسری این اعتراضات به سایر نقاط کشور، معرفی سپاه به عنوان رقیب اقتصادی مردم بلوچ، مذهبی کردن اتفاقات سراوان و تحریک عواطف قومی و نژادی و همچنین انتشار تصاویر جعلی و شایعهسازی، تنها گوشهای از اقدامات عناصر ضدانقلاب در ماجرای سراوان بود. البته در سوی مقابل نیز کاربران شبکههای اجتماعی با هشتگ «حقیقت سراوان» سعی کردند به تحرک گروههای تجزیهطلب در خصوص اتفاقات مرزی سیستان و بلوچستان پرداخته و واقعیت این حادثه را تبیین کنند.
تقدیر از خویشتنداری نیروهای امنیتی
در همین زمینه «فداحسین مالکی» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و همچنین نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی به صبحصادق گفت: «به زودی هیئتی از مجلس به منطقه سراوان اعزام میشود تا در گفتوگو با مسئولان مربوطه، ابعاد مختلف ماجرا را بررسی کند.» وی ضمن تقدیر از خویشتنداری نیروهای نظامی در جریان اتفاقات سراوان افزود: «طبق گفته مردم محلی سراوان، حوادث روزهای چهارم و پنجم اسفند در این منطقه که خسارات مالی قابل توجهی داشت، با خویشتنداری نیروهای امنیتی به خصوص ناجا همراه بود.» نماینده مردم زاهدان در مجلس ضمن تأکید بر ضرورت قانونی بودن داد و ستد کالا و سوخت در مرزهای سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: «عناصر ضدانقلاب و گروههای تجزیهطلب باید بدانند که نمیتوانند با انجام اقدامات خودسرانه و تحریک سوختبَرها، امنیت مناطق مرزی سیستان و بلوچستان را خدشهدار کنند.»