کمتر از چهار ماه تا انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 باقی مانده است. انتخاباتی که خیلی‌ها می‌گویند به دلیل عملکرد دولت روحانی، اصلاح‌طلبان شانسی کمتری برای پیروزی در آن را دارند. اما این بدان معنا نیست که نيروهای انقلاب مسیر همواری پیش روی خود داشته و پیشاپیش برنده این انتخابات هستند. در این باره خبرنگار صبح صادق با دکتر محمدصادق کوشکی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و فعال سیاسی گفت‌وگو کرده است:
با توجه به اینکه کمتر از چهار ماه به انتخابات ریاست‌جمهوری باقی مانده، خیلی‌ها بر این باور هستند که فضای انتخابات و مشارکت نسبت به دوره‌های قبل مشارکت بالایی نیست. ارزیابی شما چیست؟
فضای انتخابات در یکی دو ماه آخر در کشور شکل می‌گیرد و اینکه جریان‌های سیاسی و احزاب از چندین ماه زودتر شروع می‌کنند، کار آنها است، ولی کار مردم از چند ماه قبل پرداختن به انتخابات نیست. معمولاً یک ماه آخر که منجر به انتخابات می‌شود، مردم به فضای انتخاباتی ورود می‌کنند؛ لذا اینکه از الآن عده‌ای پیش‌بینی می‌کنند که مشارکت کم است، شاید پیشگو باشند؛ والا به هیچ عنوان از الآن نمی‌توان میزان مشارکت را حدس زد، زیرا بستگی کامل به وضعیت کشور و فضای اقتصادی و معیشتی و جنس رقابت‌ها دارد که چقدر رقابت‌ها جدی باشند.
برای افزایش مشارکت باید چه اقداماتی انجام دهیم؟
هر چه رقابت‌ها جدی‌تر و سالم‌تر باشد، می‌تواند روی میزان مشارکت تأثیرگذار باشد؛ یعنی اینکه اگر مردم حس کنند حضور آنها تأثیرگذار است، روی میزان مشارکت تأثیر می‌گذارد. رقابتی بودن و جدی بودن رقابت مؤثر است؛ چون در کشور ما هر زمان رقابت‌ها جدی بود، به همان میزان مشارکت افزایش داشته است. اینکه دستگاهی کار خاصی برای افزایش مشارکت کند، در این مدت باقی‌مانده بهتر است کار نشود؛ چون با هدف افزایش مشارکت در انتخابات تحلیل نمی‌شود. اینکه مردم احساس کنند حضور آنها مؤثر است، خود سبب مشارکت بالا می‌شود.
وضعیت دو جریان اصولگرا و اصلاح‌طلب را در فاصله چند ماه تا برگزاری انتخابات چگونه می‌بینید؟
اصولگرایی پدیده‌ای بود که به تدریج مصرف آن تمام شد و تقسیم‌بندی اصولگرا و اصلاح‌طلب گذرا بود و اکنون دیگر مانند گذشته کارایی ندارد. تقسیم‌بندی‌ای که رهبری نظام به آن اشاره کردند، تقسیم‌بندی نیروهای انقلابی و غیرانقلابی است. به همین دلیل بهتر است بر اساس الگوی انقلابی و غیرانقلابی بودن این دو سرفصل را ملاک قرار دهیم. اگر اصولگرایی و اصلاح‌طلبی را ملاک تحلیل قرار دهیم، دچار خطا می‌شویم؛ چون برخی از نیروهای اصولگرا هستند که انقلابی نیستند. الزاماً اصولگرایی با انقلابی‌گری برابر نیست. در خصوص اصلاح‌طلبان چند نکته وجود دارد؛ آنها کاملاً می‌خواهند در قدرت باقی بمانند و دوست ندارند از قدرت خارج شوند و برای ماندن در قدرت از هر تاکتیکی استفاده می‌کنند. می‌توان گفت تقریباً نامزد اجماعی آنها مشخص شده است؛ اما سعی می‌کنند با روش جنگ روانی و تبلیغات هم فضای انتخاباتی را برای حامیان خود ایجاد کنند و هم حامیان خود را تشویق کنند که وارد صحنه انتخابات شوند. آنها تقریباً روی فرد خاصی اجماع کرده‌اند، اما اسامی متفاوتی را مطرح می‌کنند تا آن شور و حال انتخاباتی بین حامیان ایجاد شود.
با توجه به عملکرد دولت فعلی آیا اصلاح‌طلبان سبد رای خود را از دست داده‌اند؟
این چنین نیست. اصلاح‌طلبان از چند وزنه برخوردارند. یکی رسانه‌های بیگانه است که از آنها حمایت می‌کند و می‌تواند در کشور تأثیرگذار باشد. یکی فضای مجازی ولنگار در کشور است که اصلاح‌طلبان آن را در دست دارند و می‌توانند از آن استفاده کنند. در واقع، این دو مؤلفه اهمیت زیادی دارند و نباید اصلاح‌طلبان را از الان بازنده دانست.
بر این باور هستید که شانس اصلاح‌طلبان از اصولگرایان بیشتر است؟
این چنین نیست. شانس مشخص نیست. این را باید پیشگو یا غیب‌گو پاسخ دهد که شانس کدام بیشتر است؛ اما از الآن نباید آنها را بازنده دانست. آنها دولت روحانی را حمایت کردند و هر کسی می‌داند دولت روحانی عملکرد خوبی نداشته است؛ اما اصلاح‌طلبان در زمینه جنگ روانی توان زیادی دارند. رسانه‌های بیگانه و شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان از آنها حمایت می‌کنند و فضای مجازی بی‌قانون هم دست آنهاست. سلبریتی‌ها هم حامی اصلاح‌طلبان هستند.