امام خامنه‌ای در اربعین 1400 از جهاد تبیین در فضای مجازی گفتند و عمق دغدغه خویش را از فضایی که می‌تواند پیام‌رسان انقلاب و فرهنگ اسلامی باشد، در تک تک کلماتشان به رخ کشیدند. اما اینکه تبیین در فضای مجازی چطور و چگونه رقم می‌خورد، موضوعی است که ما را پای صحبت‌های دکتر«محسن رضایی‌صدرآبادی» کارشناس اقتصاد اسلامی نشانده است.
منظور از تبیین در فضای مجازی چیست؟ این مهم را چطور تحلیل می‌کنید؟
وقتی می‌گوییم تبیین در فضای مجازی اولین سؤال این است که چه چیزی را تبیین کنیم؟ و چه موضوعاتی برای تبیین اولویت دارد؟ برای پاسخ باید به منظومه فکری انقلاب و نگاه امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری آگاه باشیم و اولویت‌ها را از دل این نگاه بیرون بیاوریم. طبق مطالعاتی که در منظومه فکری انقلاب داشتیم، هدف اصلی نظام اسلامی طبق بیانات حضرت آقا این است که ما می‌خواهیم آن تمدن نوین اسلامی را که زمینه‌ساز ظهور حضرت قائم(عج) است، ایجاد کنیم. در تمدن نوین اسلامی مردم چه مسلمان و چه غیر مسلمان خود را موظف به رعایت آداب سبک زندگی اسلامی ایرانی یا سبک زندگی اسلامی می‌دانند. یعنی تمام راه سعادت خود را در سبک زندگی اسلامی پیدا می‌کنند و این برخلاف غرب است که سعی دارد سبک زندگی را به سبک سرمایه‌داری لیبرالیسم سوق دهد. بنابراین نخستین واژه در تبیین، سبک زندگی می‌شود. اینکه بخواهیم برای تبیین سبک زندگی اولویت‌بندی کنیم، طبق شرایط زمان و مکان شاید بتوانیم بگوییم که نخست خانواده و دوم جمعیت دو مهره اصلی این حوزه است، چرا که غرب می‌خواهد بنیان خانواده را در سبک زندگی خود کمرنگ کند. محور یا اولویت دوم در خصوص جمعیت است. وقتی که ما می‌خواهیم به تمدن نوین اسلامی برسیم قطعا باید تلاش کنیم باید کوشش کنیم تا نظام اسلامی و مسلمانان جهان قدرتمند شوند.
تبیین چطور رخ می‌دهد؟
قطعا زمانی حرکت رخ می‌دهد که امید وجود داشته باشد. اگر امید وجود نداشته باشد، حرکتی رخ نمی‌دهد و امید و امیدآفرینی دومین محور اصلی می‌شود. رسانه‌های غربی به امید جوانان ضربه می‌زنند که سرخورده شوند به نحوی که جوانان کشور خودمان فکر کنند آمال و آرزوهای‌شان در کشورهای اروپایی است و دشمن می‌داند اگر امید در کشوری نباشد، حرکت از بین می‌رود. یک مسئله مهم دیدارهای مختلف حضرت آقا با نخبگان، مبحث امید است و دومین مسئله در بحث حرکت که حداقل در دهه گذشته خیلی مورد تأکید حضرت آقا است، این بود که برای رشد، دو تا رویکرد کلی می‌توانیم داشته باشیم. یک رویکرد، رویکرد لیبرالیستی است و به عبارتی رویکرد رشد و توسعه اقتصاد سرمایه‌داری است و یک رویکرد هم رویکرد مقاومتی است و به عبارتی اقتصاد مقاومتی در مقابل اقتصاد سرمایه‌داری است. حضرت آقا فرمودند اگر شما می‌خواهید رشد پیدا کنید که به تمدن نوین اسلامی برسید و به سبک زندگی اسلامی ایرانی برسید به آینده امید داشته باشید و کار و تلاش کنید، راهکارش مقاومت است نه اقتصاد لیبرالیستی. ما دشمنانی داریم که با آرمان‌های ما می‌جنگند، لذا رویکرد مقاومت مطرح می‌شود.
اولویت‌های اصلی تبیین را چطور باید مشخص کرد؟
اگر ما بخواهیم اولویت‌های اصلی خود را برای تبیین مشخص کنیم همان است که دقیقا دشمن هم بر روی آنها دست گذاشته و تمام جریان سازی‌ها به خاطر این است که سبک زندگی‌ها را عوض کند و دوم امیدها را نابود کند و سوم مقاومت را به روحیه سازش تبدیل کند. در زیرمجموعه سبک زندگی، خانواده و جمعیت قرار دارد و در امیدآفرینی هم باید غرور ملی و اعتماد به تلاش حفظ و تقویت شود و همین جمله «ما می‌توانیم» یک مسئله امیدآفرینی است. در مقاومت، ما قدرت داریم و باید از این قدرتمندتر شویم تا امید بیشتری به جامعه تزریق شود. مسئله اول این است که چه چیزی را تبیین کینم و دومین مسئله اینکه در فضای مجازی چگونه این تبیین را انجام دهیم و با چه ابزاری انجام دهیم؟ که خود چند نکته دارد. اولین نکته این است که بهترین ابزار در حال حاضر همین فضای مجازی است و این ابزار اکنون چه بخواهیم و نخواهیم در دست دشمن است.
راهکار این مهم برای رسیدن به آنچه رهبری دغدغه آن را دارند، چیست؟
مسئله این است برای اینکه از انفعال خارج شویم نیازمند اتاق‌های اندیشه‌ورزی و هیئت‌های اندیشه‌ورزی هستیم؛ که در نگاه حضرت آقا مترادف اتاق فکر است. ما نمی‌توانیم با سیاست‌های یک بام و دو هوا تبیین را انجام دهیم. به عبارتی یا حق داریم یا باطل. بنابراین مابین حق و باطل حرکت کردن اسم آن اعتدال نیست و اسمش عدل نیست بلکه تبیین باید حق تبیین شود حتی اگر به ضرر ما باشد. اکنون ریاست صدا و سیما عوض شده و نیروی جوان‌تر و با نگاه جوان‌تر آمده است. ما زمانی می‌توانیم رسالت رسانه‌ایی و تبیین رسانه‌ایی خود را انجام دهیم که حرف حق مردم را بزنیم حتی اگر برای نظام یا برای مسئولان ناخوش باشد یا ناخوشایند باشد، بیان حق نباید ما را بترساند. چرا اعتماد مردم به مرور زمان از رسانه‌های داخلی کمرنگ‌تر می‌شود؟ چون رسانه حرف مردم را نمی‌زند و تبیین حق نمی‌کند. در واقع خود مجموعه رسانه‌ای نیروهای انقلاب باید زمین بازی در فضای مجازی را تعیین کنند.ما باید بین حق و باطل یکی را انتخاب کنیم، عملکرد امام حسین(ع) در کربلا همین را می‌گوید؛ یا با حق هستید یا با باطل و این وسط ندارد. اگر صدای هل من ناصر ینصرنی را شنیدی و به میدان نیامدی باید توبه کنید و قیام عاشورا هم همین است و در تبیین باید به این نکته دقت کنیم. رسالت رسانه این است که این مباحث را به مردم بگوید و از زبان مردم از مسئولان مطالبه کند. نباید در تبیین از دولت یا مسئولان یا مردم بترسیم. مثلا بگوییم بودجه ما را قطع می‌کنند یا غیره، در مبحث تبیین معنی ندارد. این سبب می‌شود چوب این ترس را بخورید و متوجه هم نباشید.