تقریباً سال پیش بود که همراه اول از موتور جست‌وجوگر «ذره‌بین» رونمایی کرد. رئیس مرکز ملی فضای مجازی در توضیح این جست‌وجوگر فارسی گفته بود: «این موتور جست‌وجو از قابلیت‌های محلی بسیار خوبی برخوردار است و امیدواریم بتواند بخش بزرگی از نیازهای مردم را بهتر از مرورگرهای خارجی تأمین کند.»
این جست‌وجوگر اکنون در فروشگاه‌های ایرانی قابل دانلود است و در توضیحات آن نوشته شده است: «ذره‌بین یک سوپروب‌گرد رایگان فارسی است که جست‌وجو و گشت‌وگذار در دنیای بی‌انتهای اینترنت را آسان می‌کند.» از جمله ویژگی‌هایی که برای این جست‌وجوگر ذکر شده، این است که هزینه اینترنت مصرفی استفاده از ذره‌بین برای وبگاه‌های ایرانی نیم‌بها و برای وبگاه‌های بین‌المللی، تمام‌بهاست. این هزینه، با فعال‌سازی بسته‌های هدیه ذره‌بین رایگان است. هم اکنون ذره‌بین در نشانی «zarebin.ir» قابل دسترسی است.
در توصیف این جست‌وجوگر گفته شده است، زبان ذره‌بین فارسی است و امکان جست‌وجو و دسترسی طبقه‌بندی‌شده به متن، تصویر، ویدئو (کلیپ، فیلم و سریال) و موسیقی را فراهم می‌کند. جست‌وجو در ذره‌بین، ساده است و به هیچ تخصصی نیاز ندارد و سرعت جست‌وجو و رسیدن به نتیجه دل‌خواه در آن بین بالاست.
این جست‌وجوگر نتایجی بسیار شبیه گوگل را نمایش می‌دهد، با نگاهی به قسمت جست‌وجوی تصاویر متوجه می‌شویم تصاویر به نمایش درآمده در ذره‌بین همان نتایج جست‌وجوی تصاویر گوگل و از منابع دقیقاً یکسان هستند و تنها ترتیب نمایش آنها فرق می‌کند؛ هرچند در مواردی هم دیده می‌شود که ذره‌بین نتایج کاملی را ارائه نمی‌دهد.
اما ذره‌بین چندمین تلاش محققان ایرانی در ساخت یک موتور جست‌وجوی بومی است و هر چند سال یک بار، یک نام جدید را می‌شنویم. آخرین نامی که تلاش می‌کرد برای خود جایی دست و پا کند، «یوز» بود که پس از چند سال و خرج میلیاردها هزینه، ناموفق بود و راه به جایی نبرد.
به تازگی وزیر ارتباطات در حساب شخصی خود نوشت: «ذره‌بین یک موتور جست‌وجوی فارسی، ویژه کاربران ایرانی است که تجربه‌ای فراتر از جست‌و‌جویی عادی را برای کاربران فراهم می‌کند. ذره‌بین علاوه بر نمایش نتایج موتورهای جست‌وجو، نظیر گوگل از طریق فراجست‌وجوگر خود، امکانات و خدمات ویژه‌ای ارائه می‌دهد که وبگردی در اینترنت را بهبود می‌‌بخشد. این موتور جست‌وجو دسترسی کاربران به انواع محتواهای ویدئویی، صوتی و آموزشی در دنیای وب و شبکه‌های اجتماعی را به راحتی امکان‌پذیر می‌کند. حتی بخش آوا در ذره‌بین انواع محتواها از موسیقی و پادکست گرفته تا مداحی و کتاب‌های صوتی را بدون نیاز به دانلود در اختیار کاربران قرار می‌دهد که مشابه آن در موتور جست‌وجوی گوگل هم وجود ندارد. جست‌وجو و دسترسی سریع به فروشگاه‌های اینترنتی، اطلاع از بازار ملک و خودرو، طلا و... از دیگر ویژگی‌های ذره‌بین است. علاوه بر امکانات مناسب ذره‌بین، استفاده از این موتور جست‌وجو مزیت‌های ترافیکی مثل ترافیک رایگان در قالب بسته اینترنتی و اینترنت نیم‌بها را هم دارد. ارائه پاسخ‌های هوشمند، امکان جست‌وجو و گشت‌وگذار در محتوای شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها، دسترسی به خدمات تصویری، متنی و ویدیوییِ داخلی و خارجی از دیگر امکانات این موتور جست‌وجوی ایرانی است.»
با توجه به تعریفی که وزیر ارتباطات از این نرم‌افزار و جست‌وجوگر می‌کند، به نظر می‌آید این بار همه کمر همت بسته‌اند و در تلاشند یک موتور جست‌وجوگر بومی ارائه دهند تا نتایج آن بر اساس نیاز کاربران ایرانی تعریف شده باشد. باید دید در آینده سرنوشت این جست‌وجوگر چه خواهد شد و آیا می‌تواند پیش‌فرض جست‌وجوی کاربران ایرانی شود؟