سعید خطیب‌زاده، سخنگوی سابق وزارت خارجه ایران درست چند روز پیش از استعفایش از درخواست عضویت ایران در پیمان بریکس خبر داد[...]
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی سابق وزارت خارجه ایران درست چند روز پیش از استعفایش از درخواست عضویت ایران در پیمان بریکس خبر داد؛ اقدامی در جهت گسترش روابط اقتصادی با کشور‌های در حال توسعه و در راستای سیاست نگاه به شرق دولت ابراهیم رئیسی که بر خلاف انتظار کارشناسان غربی مورد استقبال چین و روسیه قرار گرفت. «لاورف» وزیر خارجه روسیه، ایران را نامزدی شایسته خواند و سخنگوی وزارت خارجه چین هم در نطقی اعلام کرد، کشورش از درخواست ایران برای عضویت حمایت می‌کند؛ اما اعلام این درخواست با دعوت از ابراهیم رئیسی برای سخنرانی در اجلاس گروه بریکس همزمان شد، اعضا مشتاق بودند دغدغه‌های ایران را بشنوند و پیشنهادهای ایران را به مثابه یکی از قدرت‌های منطقه بررسی کنند. جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد همه توانمندی‌ها و ظرفیت‌های خود را از جمله ذخایر کم‌نظیر انرژی، شبکه‌های حمل‌ونقل و ترانزیت کوتاه و ارزان، ثروت استثنائی نیروی انسانی آموزش‌دیده و نیز دستاوردهای علمی چشمگیر، برای نیل به اهداف بریکس به اشتراک بگذارد و این موقعیت کم‌نظیر جغرافیای سیاسی و اقتصادی می‌تواند ایران را به شریکی پایدار و قابل اتکا برای اتصال بریکس به گلوگاه‌های انرژی و بازارهای بزرگ جهانی مبدل کند؛ اما نکته قابل توجه دیگر در نشست اخیر حمایت اعضا از حقوق هسته‌ای ایران و لزوم تعهد غرب در برجام بود که مواضع این سازمان را کاملاً روشن می‌کند، البته مقابله با آمریکا و نظم تک‌ساختی که سال‌هاست این کشور در سطح جهانی ترویج می‌دهد، از دلایل تشکیل این سازمان است. «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه در آستانه این نشست گفت: «درحالی که کاخ سفید در فکر است که چیز دیگری را در جهان از بیندازد، ممنوع یا نابود کند، آرژانتین و ایران برای پیوستن به بریکس در خواست داده‌اند.» اعضای گروه همیشه از منتقدان سرسخت یکجانبه‌گری آمریکا بوده‌اند و مواردی مانند تحریم‌های یکجانبه و فشار‌های اقتصادی را مانع رشد اقتصادی برابر و حفظ صلح و ثبات جهانی می‌دانستند.
اما این سازمان نو ظهور اقتصادی از کجا به وجود آمد؟ اولین بار در سال 2001 چین ایده تشکیل ائتلاف چهارجانبه متشکل از چین، برزیل، هند و روسیه را برای همکاری‌های اقتصادی مطرح کرد. گفت‌وگو‌ها چند سالی ادامه داشت تا سال 2006 که ایده ائتلاف اجرایی شد و بالاخره در سال 2009 در یکاترینبورگ روسیه اولین اجلاس رسمی‌گروه با نام بریک برگزار شد. بریک را که در سال 2010 با پیوستن آفریقای جنوبی به بریکس تغیر نام پیدا کرد، می‌توان مجمعی از کشور‌هایی با بالاترین نرخ‌های توسعه نامید که شامل 41 درصد از جمعیت کل جهان، 24 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان و 16 درصد از تجارت جهانی می‌شود. بریکس می‌تواند سازوکاری مهم برای ارتباط دادن بازارهای نوظهور و کشور‌های در حال توسعه به یکدیگر و سکوی مهمی برای همکاری جنوب جنوب باشد که کمترین تأثیرش بر روی کشور‌هایی مانند ایران و روسیه بی‌اثر کردن تحریم‌های اقتصادی آمریکا و غرب است.
9 ماه پیش در خواست عضویت دائم ایران در پیمان شانگهای پذیرفته شد و حالا هم هرچند عضویت ایران به اجماع اعضا نیاز دارد؛ اما با حمایت چین و روسیه، عضویت ایران در بریکس قریب‌الوقوع می‌نماید. چین و به خصوص روسیه هر دو به دنبال هم‌پیمانان قدرتمند جدیدی در آمریکای لاتین و آسیا هستند و حضور مداوم ایران در چنین اجتماعات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای می‌تواند به تثبیت جایگاه ایران به عنوان یک قدرت مقتدر و پذیرفته جهانی کمک شایانی کند.