پس از قطع روابط دیپلماتیک عربستان سعودی با ایران، کشورهای حوزه خلیجفارس در سال ۲۰۱۶، سطح روابط دیپلماتیک خود را با تهران کاهش داده بودند. در پی قطع روابط ایران و عربستان در سال ۱۳۹۴، کویت و نیز امارات به عنوان بزرگترین شرکای تجاری ایران در سالهای اخیر به تبعیت از ریاض، سطح روابط سیاسی و دیپلماتیک خود را با تهران کاهش دادند و این روابط از سطح سفیر به کاردار تنزل پیدا کرد. شرایطی که نشان میدهد در پشت صحنه آن، غرب بازیگردان اصلی این موضوع بود؛ از اینرو یکی از روزنههای مهم نفوذ خارجی در منطقه، القاسازی اختلاف بین کشورهای غرب آسیا از دو محور رسانه و دیپلماسی است. در این زمینه دشمن غربی با دمیدن بر آتش اختلافات و دمیدن در ادعای دروغین تهدید امنیتی ایران برای منطقه به دنبال فعال نگه داشتن راهبرد واگرایی با هدف جداسازی دولتـ ملتهاست.
به گونهای که روزانه صدها موضوع ساختگی در رسانههای اجیر شده غرب برای تشدید بحران در منطقه نشر داده میشود. در چنین وضعیتی قدرت ادراکی منطقه به جای همگرایی به سمت واگرایی بیشتر حرکت خواهد کرد.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم و در پیش گرفتن دیپلماسی فعال منطقهای، قدرت اختلافافکنی غرب تاحدود زیادی در منطقه کاهش یافته و اختلافات بین ایران و عربستان و به تبع آن ایران با سایر کشورهای حاشیه خلیجفارس کم کم رویه حل شدن به خود گرفته است.
همین چند روز قبل بود که بدر عبدالله المنیخ، سفیر جدید دولت کویت در ایران، در دیدار با وزیر خارجه کشورمان، رونوشت استوارنامه خود را تقدیم کرد تا روابط تهران و کویت پساز حدود هفت سال وارد مرحله جدیدی شود. از طرفی برخی گزارهها نیز نشان میدهد، وزارت خارجه امارات اعلام کرده است سفیر این کشور درایران بهزودی کار خود را در تهران از سر میگیرد و دولت این کشور در اجرای تصمیم قبلی خود مبنی بر ارتقای سطح نمایندگی دیپلماتیک به درجه سفیر و نیز در راستای تماس تلفنی ۲۶ ژوئیه ۲۰۲۲ (۴ مردادماه ۱۴۰۱) میان شیخعبدالله بنزاید آلنهیان، وزیر امورخارجه امارات با همتای ایرانی خود، طی روزهای آینده سیف محمد الذابی، سفیرامارات را عازم تهران خواهد کرد.
سیاست همگرایی، گسترش تجارت، شکست فشار حداکثری
فعال شدن دیپلماسی منطقهای و عدم مرتبطسازی سیاست همگرایی منطقه به برجام سبب کسب موفقیتهایی برای کشورمان شده است و محوربندی را در غرب آسیا تغییر خواهد کرد و کشورهای امارات و کویت از محور «کشورهای رودررو با ایران» را به سمت «کشورهای همکار ایران» سوق خواهد داد.
پایگاه اینترنتی شبکه «الجزیره» در گزارشی تحلیلی، تجارت بین کشورهای ایران و امارات و سایر کشورهای را علل اصلی ارتقای روابط بین کشورهای منطقه عنوان کرده است. در طول یک سال گذشته، سطح اقتصادی دو کشور ایران و امارات از رشد قابل توجهی برخوردار بوده است.
به گزارش الجریزه، آمار سازمان گمرک ایران نشان میدهد امارات در صدر فهرست شرکای تجاری تهران قرار دارد. بر اساس گزارشهای منتشر شده از سوی ایران، حجم صادرات امارات به ایران در چهار ماهه نخست سال جاری (از ۳۰ اسفندماه سال گذشته) بالغ بر ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تن به ارزش ۴ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار بوده است. در حالی که حجم صادرات ایران به امارات ۴ میلیون تن به ارزش ۲ میلیارد و ۳۰۰ هزار دلار بوده است. بر اساس آمار گمرک ایران، مبادلات تجاری تهران و ابوظبی در سال گذشته نسبت به سال گذشته ۲۸ درصد از نظر حجم مبادلات و ۷ درصد در مبالغ مالی افزایش داشته است.
اندیشکده «کوئینسی» با ارزیابی سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران آورده است: «جداسازی ایران از معادلات کلان منطقهای، رویکردی است که نَه به نفع آمریکا و نَه دیگر کشورهای منطقه خاورمیانه است. موضوعی که دولتهای عرب حاشیه خلیجفارس به خوبی به آن پی بردهاند، اما دولت آمریکا هنوز آن را درک نکرده است. در واقع این دولتها دریافتند که در نتیجه کارزار فشار حداکثری دولت ترامپ علیه ایران و انفعال آنها در این رابطه، این آنها خواهند بود که باید قربانی شوند و هدفِ پاسخهای محکم ایران قرار گیرند. از این رو، تغییر روش دادند و راهِ تعامل با تهران را در پیش گرفتند.» بر این اساس، کشورهای عربی به این نتیجه رسیدند که هیچگاه فشار بر روی ایران نمیتواند به نتیجه مطلوبی برسد و باید خود را در مقابل ایران قرار ندهند.
بهره سخن
غرب با تخریب روابط حسنه بین کشورهای منطقه دو هدف عمده غرب تأمین شود.
الف. تأمین امنیت رژیم صهیونیستی: تصور نخبگان سیاسی غرب و ريیم صهیونیستی این است که هر چه پایه اختلافات بین کشورها بیشتر باشد، حاشیه امن صهیونیستها نیز بیشتر خواهد بود. در نتیجه اختلاف دولتـ ملتهای منطقه بود که صهیونیستها توانستند در موضوعات مختلف از جمله بحث فلسطین به نتایجی برسند؛ از این رو تخریب روابط کشورها در راستای منافع صهیونیستهاست.
ب. فروش اسلحه: آمریکا با دمیدن بر آتش اختلافات، به دنبال فعال نگه داشتن کارخانجات سلاحهای خود است. در حالی که خود آمریکا مهمترین عامل ناامنی منطقه است، بررسی قراردادهای کشورهای خلیجفارس با آمریکا نشان میدهد سلاح بحش اصلی قراردادهاست.