دفاع مقدس ملت ایران، قداستی به بلندای تاریخ آزادگان دارد؛ امام خمینی(ره) دفاع در برابر دشمن بعثی را دفاع مقدس نامیدند تا مردم به دنبال یافتن نقش خود در دفاع مقدس همچون انقلاب اسلامی باشند. امام راحل موضوع جنگ را در اولویت مسائل کشور قرار دادند و در ذیل دفاع مقدس، دفاع همهجانبه را مطرح کردند؛ به این معنا که افزون بر اشخاص حقیقی و مردم، نهادها و سازمانها هم باید در دفاع مقدس نقشآفرین باشند و هر سازمان اعم از نظامی و غیرنظامی باید نقش خود را در دفاع همهجانبه ایفا کند؛ اما اینکه چرا دفاع ما مقدس شد، محوری است که مجتبی شاکری، دبیرکل جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی به آن پاسخ داده است. این مصاحبه را پیشرو دارید.
* چرا ما دفاع در جنگ تحمیلی هشت ساله را «دفاع مقدس» مینامیم؟
ضربالمثل معروفی داریم که میگوید «از کوزه همان برون تراود که در اوست». انقلاب ما انقلاب اسلامی است و حرکتمان حرکت وحیانی و رهبرمان متصل به سلسله انبیاء و اولیاء است؛ ولایت فقیه استمرار انبیاست و مقصد ما رسیدن به قرب الهی است. مجموع این کلیدواژهها اسلام ناب و انقلاب اسلامی را تشکیل میدهد. این کلیدواژهها از یک مبانی سرچشمه گرفته که ساخته و پرداخته ذهن ما به منزله یک مکتب زمینی نیست؛ بلکه وابسته به معارف بلند وحیانی است. بنابراین، اینکه انقلاب و حکومت ما و مجموعه آنچه اجزای آن هستند، همه مقدس میشوند، به دلیل اتصال به آن مجموعه اندیشه و تفکر دینی است.
* اینکه شهدای ما و همه رزمندگان در دفاع مقدس که برای دفاع از مرزهایمان گام برداشتند، همگی به نوعی مقدس و بزرگ شناخته میشوند بر همین مبنا استوار است؟
بله، زمانی که مبنای ما یک مبنای وحیانی است، بنایی که بر این مبنا ساخته میشود هم به این مبنا وابسته است و مجموعه اجزایی هم که شکل میگیرند، با همین مبنا تعریف شدهاند و ما منظومه حرکاتمان همگی تعریف شده بر همین مبناست. بنابراین منطقی است که شهدای ما و همه کسانی که در این مسیر هستند، حتی خانوادههای آنها را در همین منظومه بدانیم. هر تفکر و اندیشهای یک مبنا و مقصد دارد و این مبدأ و مقصد که تعریف میشود، اهمیت آن را در موقعیتهای مختلف مشخص میکند. این را هم فراموش نکنیم که رزمندگان ما با دست خالی در مقابل دشمن تا بن دندان مسلح ایستادند. آن مبدأ و مقصدی که رزمندگان دارند و اینکه مبنا و مقصدشان خداست و در این جهت فعالیت میکنند، قداست آن را مشخص میکند؛ زمانی ممکن است رزمندگان در نداری و نداشتن با دست خالی بجنگند و زمانی هم مانند اکنون قدرتمندانه با موشکهای بالستیک میجنگند؛ هر دوی اینها مقدس است و از یک تفکر وحیانی سرچشمه گرفته و قابل احترام است.
* این قداستبخشی به جنگ چه تأثیری بر نگاه مردم مذهبی ایران به جنگ داشت؟
دفاع همهجانبه، یعنی در برابر یک حمله همهجانبه دشمن آرایش مییابد. همواره دشمن تمامیآنچه داشته، به میدان آورده، ابعادی چون جنگ نظامی، جنگ اقتصادی، جنگ فرهنگی، جنگ شناختی و جنگ نرم و رسانهای. همه و همه را به میدان آورده و ما هم در نقطه مقابل آرایش مناسب را گرفتیم و درست و جانانه دفاع کردیم. اینکه ما دفاع در برابر جنگ ترکیبی دشمن را آغاز کردیم، امروز باعث شده است در نقطهای بایستیم که قابل قیاس با نقطه اولی که جنگ را شروع کردیم، نباشد. اوایل جنگ ما حتی اجازه خرید سیم خاردار از کشوری را نداشتیم، ولی امروز به کشورها سلاح میفروشیم و تولیدات نظامیمان را به آنها عرضه میکنیم. جبهه مقاومت و جغرافیای گسترده این اتحاد راهبردی میدان عمل و امنیت ما را به چندین برابر وسعت سرزمین خودمان ارتقا داده است. ما پا به پای دشمن دست برتری را در حوزههای نظامی و تسلیحاتی کسب کردیم و از این منظر، راهبردی همهجانبه است. اما اینکه چه تأثیری بر نگاه مردم به جنگ و تغییر روند آن داشت، باید بگویم وقتی مردم انقلابی را متعلق به خودشان میدانند و آن را جزئی از باور و اعتقاد خود میدانند، برای حفظ آن زحمت میکشند. ما وقتی جسممان را از خودمان میدانیم، با تمام ابزاری که در اختیار داریم، برای سالم ماندن و آسیب ندیدن آن تلاش میکنیم. وقتی هم که یک انقلاب را از خودمان میدانیم، از تمام امکانات آن استفاده میکنیم برای اینکه دچار آسیب و خطر نشویم. بنابراین، مردم نگاه متفاوتی به دفاعی پیدا کردند که مقدس بود و همه از گروهها و صنفها و سازمانهای مختلف پیر و جوان جایگاه خود را در این دفاع مقدس پیدا کردند و یکی در خط مقدم و دیگری در پشت جبهه و دیگری در تجهیز و... به میدان آمدند. رابطه مردم و حاکمیت به رابطه عاطفی و عاشقانه امت و امام نزدیکتر شده است. وقتی که ما امری را برگرفته از دینمان میدانیم، برای آن از بالاترین امکانات و عزیزترین چیزهایی که داریم مایه میگذاریم. وقتی که امری مقدس و برآمده از دین باشد، ما از تمام امکاناتمان استفاده میکنیم. بنابراین، شما میبینید خانوادههایی را که دو شهید یا سه شهید در طبق اخلاص گذاشتهاند و خانوادههایی که تمام هستی و مالشان را در راه دفاع مقدس به میدان حماسه آوردند؛ اینها برای این بود که از عمق وجود و عمق جان به انقلابشان علاقه دارند و آن را از خودشان میدانند. حاج قاسم عزیز گفت که ایران قرارگاه حسینبنعلی(ع) و جمهوری اسلامی حرم است. شاید این ادبیات آن روز مطرح نبود، اما در نیت و عمل مردم ما جاری و ساری بود.
* مهمترین دستاورد دفاع مقدس را چه میدانید؟
دستاورد این انقلاب همین است که ما مقتدر ماندیم و پرچم استقلال، معنویت و عدالت را رها نکردیم و لحظهای از انقلابمان پشیمان نشدیم. همین که دشمن میگوید فشار حداکثری هیچ تأثیری نداشت و اذعان دارد که ما مفتضح شدیم. از طرفی هر چه میگذرد، ما با اقتدار و عظمت بیشتر در صحنه حاضریم و جبهه مقاومت و مظلومانی که گرداگرد ما با امید جمع شدهاند، بیشتر میشود. اکنون می بینیم که بزرگ ترین صحنه همایش روی کره زمین برای ما و دینمان است؛ یعنی ما اربعین داریم که همه اجزای آن از عاشورا و نفس گرم شهدا و امام نشئت گرفته است. آرزو به دل نظامهای استکباری و اتحاد عبری غربی عربیشان مانده که بخواهند در راستای تفکرشان مشابه چنین همایشی مردم را خودجوش گردهم بیاورند. این یعنی ما توانستیم با پرچم اسلام و قرآن ناب شکوه و عظمتی این چنین خلق کنیم و آنها در تفکر شیطانی شان قادر به مانورهایی از این دست نیستند.