پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در آذرماه سال 1358 سازمان بسیج مستضعفین یا نیروی مقاومت بسیج به فرمان امام خمینی(ره) تشکیل شد و چند ماه بعد، یعنی در 31 شهریور 1359 صدام حسین با پاره کردن قرارداد 1975 الجزایر آتش جنگ هشت ساله میان ایران و رژیم بعث عراق را برافروخت. تاریخ گواه این است که هنوز 18 ماه از پیروزی انقلاب اسلامی نگذشته بود که این نظام، تحت فشار استکبار جهانی قرار گرفت و در داخل هم باید با جناح‌های مختلف که به شرق و غرب وابسته بودند، مبارزه می‌کرد. از سوی دیگر، نیروهای نظامی در حال بازسازی و ساماندهی خود بودند که صدام حسین با رؤیای تصرف یک هفته‌ای تهران، تا دروازه‌های اهواز و خرمشهر پیش رفت. بنابراین، دشمنان قسم‌خورده این مرز و بوم که لحظه‌ای از هیچ فتنه‌ای علیه مردم ایران فروگذار نکرده‌اند، طفل نوپای انقلاب را با این گمان خام که می‌توانند امنیت، استقلال و تمامیت ارضی ایران را بگیرند، درگیر جنگی نابرابر کردند.
فرمان تاریخی
در این شرایط بود که رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران فرمان قیام علیه ظلم را صادر کرد و مردم ایران با تمام وجود به این قیام لبیک گفتند و در همان روزهای آغازین جنگ نیروهای مردمی بدون هیچ گونه امکانات و آموزش نظامی‌در اهواز و خرمشهر علیه نیروهای بعثی عراق به رشادت‌های فراوان دست زدند. رشادت‌ها و از جان گذشتگی‌ها به اندازه‌ای بود که حضرت امام(ره) به‌ایثار مقابل رژیم بعث قداست بخشیدند و از‌این هشت سال به عنوان «دفاع مقدس» یاد کردند. امام در ادامه موضوع جنگ را در اولویت مسائل کشور قرار دادند و در ذیل دفاع مقدس، دفاع همه‌جانبه را مطرح کردند؛ به این معنا که افزون بر اشخاص حقیقی و مردم، نهادها و سازمان‌ها هم باید در دفاع مقدس نقش‌آفرین باشند و هر سازمان، اعم از نظامی و غیرنظامی باید نقش خود را در دفاع همه‌جانبه ایفا کند. پژوهشگران تاریخ جنگ معتقدند، شرایط نابرابر میان ایران و عراقی که غرب را به پشتوانه بزرگی برای خود تبدیل کرده بود، به گونه‌ای پیش می‌رفت که اگر بنا بود در این جبهه جمهوری اسلامی تنها بر ادوات جنگی و عملیات‌های نظامی‌خود تکیه کند نه تنها موفقیتی حاصل نمی‌شد؛ بلکه خروج دشمن بعثی از ایران عملاً ممکن نبود.
امتداد نهضت عاشورا
سؤالی که شاید همچنان غربی‌ها در پاسخ به آن وا مانده‌اند و در تجزیه و تحلیل مقاومت ملت ایران در برابر استکبار عاجز شده‌اند، این است که چگونه یک نظام نوپا با حداقل‌ترین امکانات و آموزش و بیشترین نفوذ داخلی و خارجی در طول هشت سال ایستادگی کرد و یک وجب از خاک خود را از دست نداد؟ واضح‌ترین پاسخ به این کوردلان یادآوری ایدئولوژی ایثار و شهادت همسو با نهضت عاشوراست که از ملت ایران سدی مقاوم در برابر دشمن ساخت. آموزه‌های دینی و اعتقاد به حادثه کربلا ایده دفاع همه‌جانبه را در ذهن مردم جاری کرد و همین مسئله صحنه جنگ را به کلی تغییر داد. بنابراین، هشت سال دفاع مقدس طولانی‌ترین جنگ قرن گذشته است که عرصه رشادت و دلیری زنان و مردانی بود که لحظه‌ای از مقاومت دست برنداشتند. با مطالعه تاریخ معاصر و تاریخ جنگ، درمی‌یابیم که هشت سال دفاع مقدس دستاوردهای زیادی را برای ملت ایران به ارمغان آورد؛ اما در‌این میان شاید مهم‌ترین و اصلی‌ترین موضوعی که جمهوری اسلامی به آن دست یافت، قدرت بازدارندگی بود. از این نظر که دوران پهلوی دوم، ایران به محلی برای مستشاران خارجی تبدیل شده بود و زیر پرچم آنها بود که برای همیشه بحرین از ایران جدا شد؛ اما با ایستادگی هشت ساله در برابر رژیم بعث، دشمنان این مرز و بوم فهمیدند که دیگر رویارویی با ایران بسیار دشوار خواهد بود و هرگز نمی‌توانند به مرزهای ایران تجاوز کنند. اکنون این پرسش مطرح می‌شود که با گذشت سه نسل از دوران دفاع مقدس، آیا دشمنان ایران تغییر کرده‌اند؟ آیا دشمنان 30 سال گذشته، به دوستان وفادار امروز تبدیل شده‌اند؟ پاسخ این پرسش‌ها برای نسل امروز یک «خیر» بزرگ است. دشمنان قسم خورده جمهوری اسلامی‌ایران در این 43 سال لحظه‌ای از تلاش برای مقابله با این نظام دست نکشیده‌اند. در دهه 60 علیه ایران انواع و اقسام عملیات‌های نظامی را انجام دادند؛ اما جنگ امروز، جنگ نرم است. خاکریز دشمن دیگر پشت مرزهای کشور نیست؛ بلکه به مرزهای فرهنگی، اقتصادی و سیاسی پا گذاشته‌اند.
تغییر میدان نبرد
در راستای همین موضوع، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی تأکید می‌کند: «امروز دشمنان جبهه مقاومت آنچه که در عرصه میدان نتوانستند به دست بیاورند را در جنگ اقتصادی دنبال می‌کنند و بر همین اساس باید تلاش کنیم در عرصه‌های اقتصادی و سیاسی موفقیت در میدان را کسب کنیم.» این نگاه نشان می‌دهد، همانگونه که مردم ایران هشت سال با اقتدار ایستادگی کردند، و در راه دفاع از وطن از جان خود گذشتند، در میدان نبرد امروز هم باید قد علم کنند تا دست اجنبی و بیگانه از این مرز و بوم کوتاه بماند؛ اما چگونه؟ 24 بهمن سال 1397 بود که رهبر عظیم‌الشأن جمهوری اسلامی ایران، در بیانیه‌ای با عنوان گام دوم انقلاب، هفت مأموریت مهم را برای جوانان تبیین کردند. ایشان در بخش‌هایی از این بیانیه به موضوع مهم ناکام کردن دشمن به دست جوانان اشاره کردند و فرمودند: «انقلاب به یک انحطاط تاریخی طولانی پایان داد و کشور که در دوران پهلوی و قاجار به شدت تحقیر شده و به شدّت عقب مانده بود، در مسیر پیشرفت سریع قرار گرفت؛ در گام نخست، رژیم ننگین سلطنت استبدادی را به حکومت مردمی و مردم‌سالاری تبدیل کرد و عنصر اراده ملّی را که جان‌مایه پیشرفت همه‌جانبه و حقیقی است در کانون مدیریت کشور وارد کرد؛ آنگاه جوانان را میدان‌دار اصلی حوادث و وارد عرصه مدیریت کرد؛ روحیه و باور «ما می‌توانیم» را به همگان منتقل کرد؛ به برکت تحریم دشمنان، اتکا به توانایی داخلی را به همه آموخت و این منشأ برکات بزرگ شد. ثبات و امنیت کشور و تمامیت ارضی و حفاظت از مرز‌ها را که آماج تهدید جدی دشمنان قرار گرفته بود، ضمانت کرد و معجزه پیروزی در جنگ هشت ساله و شکست رژیم بعثی و پشتیبانان آمریکایی و اروپایی و شرقی‌اش را پدید آورد... آنچه من می‌خواهم بگویم این است که این راه طی شده، با همه اهمیتش فقط یک آغاز بوده است و نه بیشتر... اینک مطالبه عمومی من از شما جوانان آن است که این راه را با احساس مسئولیت بیشتر و همچون یک جهاد در پیش گیرید. سنگ بنای یک انقلاب علمی در کشور گذاشته شده و این انقلاب، شهیدانی از قبیل شهدای هسته‌ای نیز داده است. به پاخیزید و دشمن بدخواه و کینه‌توز را که از جهاد علمی شما به شدت بیمناک است، ناکام سازید.»
جنگی دشوارتر از دفاع مقدس
با توجه به بیانات رهبر معظم انقلاب می‌توان دریافت، وظیفه جوانان امروز در جنگ نرم، دشوارتر از شرایط جوانان در دوران دفاع مقدس است. در دهه‌های 50 و 60 جوانان با اطاعت از رهبر خود به میدان نبرد شتافتند و در راه دفاع از میهن ایثار کردند. امروز نیز جامعه با انواع جنگ نرم مواجه است؛ بنابراین وظیفه جوانان انقلابی این است که با تأسی از رهبری، از آرمان‌ها و اهداف انقلاب دفاع و با ادراک درست و منطقی تحرکات دشمن را در جنگ نرم شناسایی کنند.
در اهمیت این مسئله، احمد خاتمی در خطبه‌های نماز جمعه به چهار جنگ اشاره می‌کند که بیان کننده چهار عرصه برای نبرد است و نباید از آن غافل شد. امام جمعه موقت تهران تأکید کرده است: «جنگ سیاسی، جنگ روانی، جنگ رسانه‌ای و جنگ اقتصادی، جبهه دشمن برای تغییر نظام در طول عمر پر برکت انقلاب در طول ۴۰ سال بود که مردم همگام با مسئولان و حتی جلوتر از آنها در تمام جبهه‌ها حضور موثر و مفیدی داشتند و توانستند درخت نظام را برای رشد و نمو کمک کنند و با حضور حداکثری خود در تنگناهای انقلاب با بصیرت و همدلی درس بزرگی به دشمن و حتی برخی مسئولان دادند که با اتحاد می‌توان از همه مشکلات عبور کرد.»
جان کلام
بیانیه گام دوم انقلاب ریل‌گذاری مسیر پیشرفت آینده انقلاب اسلامی است و جوانان امروز میدان‌داران گام دوم انقلاب اسلامی هستند. در طول سال‌ها جنگ تحمیلی، فرماندهان جوان مدیریت‌هایی را بر عهده داشتند که با روحیه جهادی و انقلابی سرنوشت هشت سال جنگ را تغییر داده و ثابت کردند، جوانان با مدیریت جهادی می‌توانند از پیچ مشکلات عبور کنند و بدون هیچ‌گونه خستگی تا آخرین نفس بایستند. پس از شکست دشمن در جنگ تحمیلی، دشمنان تصمیم گرفتند از راه‌های دیگر بر پیکره ایران اسلامی‌ضربه وارد کنند. بر این اساس پس از شناخت گستره بی‌انتهای جنگ، شناخت دقیق‌تر دشمنان و معارضان انقلاب، ضروری است. یادآوری این نکته هم لازم است که رهبر فرزانه انقلاب دانشجو را افسر جنگ نرم و دانشگاه را میدان جنگ نرم دشمن معرفی کردند، بنابراین علاوه بر موارد دیگری که پیشتر ذکر شد، یکی از میدان‌های جدی جنگ امروز، دانشگاه است و باید با تکیه بر گام دوم انقلاب و به کارگیری رهنمون‌های رهبر معظم انقلاب، بار دیگر پیروز میدان باشیم.