چهارمین مراسم «یادها و نام‌ها» به عنوان اصلی‌ترین برنامه ارائه کارنامه مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دهم مهر ماه امسال در تالار خلیج‌فارس باغ موزه انقلاب و دفاع مقدس برگزار شد[...]
چهارمین مراسم «یادها و نام‌ها» به عنوان اصلی‌ترین برنامه ارائه کارنامه مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دهم مهر ماه امسال در تالار خلیج‌فارس باغ موزه انقلاب و دفاع مقدس برگزار شد. حاضران در این مراسم جمعی از فرماندهان دوران دفاع مقدس سپاه، فرماندهان و مدیران نیروهای مسلح، خانواده معظم شهدا و فرماندهان متوفی دوران دفاع مقدس، راویان و فعالان این حوزه و اصحاب رسانه بودند.
به رسم هر ساله مشتاقانه برای شرکت در این مراسم راهی باغ موزه دفاع مقدس شدم، به سبب اینکه کمی زودتر از شروع مراسم رسیده بودم، فرصت را مغتنم شمردم و کمی حواشی را بررسی کردم. بیرون از تالار مراسم به جز محل پذیرایی و یک نمایشگاه کوچک از آثار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس چیزی پیدا نمی‌شود، پس وارد تالار مراسم می‌شوم و در نزدیک‌ترین محل ممکن جلوی تالار می‌نشینم و شاهد همه ماجرا و حضور مهمانان می‌شوم.
مجمع فرماندهان سپاه
نسل فرماندهان دفاع مقدس آرام آرام وارد تالار مراسم می‌شوند، بخشی از خانواده‌ها هم هستند، خانواده شهدا و درگذشتگان این نسل، همگی دیگر مویی سفید کرده و چهره چروکانده‌اند، برخی افتاده شده‌اند، اما برخی با همه جراحت‌ها و جانبازی‌ها هنوز قد خم نکرده و شاداب و سلامت در جمع حاضرند، خیلی‌های‌شان برعکس سایر مراسم‌ها با لباس نظامی و درجه نیامده‌اند، هرچند هنوز مسئولیت دارند. اگر لباس و درجه نداشته باشند، شاید به سختی بتوان آنها را شناخت. همه اینها یک وجه مشترک دارند و آن، اینکه یا راوی فرماندهی بوده‌اند یا اینکه در کسوت فرمانده دوران دفاع مقدس پروژه تاریخ شفاهی آنها در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس انجام شده یا در حال انجام است.
برخی مهمان‌ها را خوب می‌شناسم، اما برخی دیگر خیلی شناخته شده نیستند، بیشتر فرماندهان و مسئولان تیپ‌ها و لشکرها یا واحد‌های قرارگاه‌های دفاع مقدس هستند که اغلب هم امروز در کسوت پیشکسوت بازنشسته شده‌اند. در جمع شاید چند نفر سلایق سیاسی متفاوت داشته باشند، اما این تفاوت‌ها احساس نمی‌شود؛ چون انگار همه جمع برگشته‌اند به سی و چند سال پیش؛ همه تبسم در چهره دارند و خوشحالند. انگار مجمع فرماندهان سپاه در سال 1363 و 1364 است، فقط فرقش این است که از لباس‌های آن دوران خبری نیست.
جای یکی اینجا خالی است
سه سرلشکر در جمع حاضرند: سردار سلامی، سردار صفوی و سردار ایزدی. مابقی جمع فرماندهان هم با لباس نظامی یا لباس‌های عادی نشسته‌اند. حجت‌الاسلام والمسلمین حاجی‌صادقی هم در جمع حاضر شده است. او که خود یادگار دوران دفاع مقدس است، پای ثابت این مراسم سالانه است. جای یکی همیشه در این مراسم خالی بوده، یکی دو سالی به واسطه حجم بالای کار و مأموریت و مابقی سال‌ها به واسطه آسمانی شدن آن پاره پاره تن دور از وطن، حاج قاسم سلیمانی جایش میان یاران خالی است. حاج قاسم از معدود فرماندهانی بود که به واسطه حضور چهل ساله در میدان دفاع نتوانست به وعده خود مبنی بر حضور در مرکز اسناد و ضبط خاطرات شفاهی‌اش جامه عمل بپوشاند.
منبری‌های بنام
در جمع حاضران روحانیونی نام آشنا هم حضور دارند، مسئولان حوزه تبلیغ در یگان‌های رزم دوران دفاع مقدس که منبری‌های بنام امروز نیز هستند. حجج‌اسلام مهدی طائب و مهدی ماندگاری و چند نفر دیگر... .
اما در کشاکش اغتشاشات آخر شهریور و مهر ماه امسال هم معلوم است پیشکسوتان جهاد و شهادت دغدغه‌مند هستند. این دغدغه آنجایی خود را نشان می‌دهد که حاج صادق آهنگران پشت تریبون رفته و به یاد شب‌های قدر انقلاب در دفاع مقدس خواند و حضار گریستند و یادی از کربلای جبهه‌ها کردند، کربلای جبهه‌ها یادش بخیر...
حاج صادق می‌خواند و حضار با آن کیفیت و سابقه از دفاع مقدس تحسین می‌کردند و گاهی می‌گریستند و در این میان انگار این همراهی مفهوم بیعت چندباره داشت، بیعت با ولی و نائب‌الامام.
گزارش یک ساله
نوبت به سخنرانی رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس که رسید، سردار نائینی که حضور پنج ساله‌اش در مرکز دقیقا شروع اوج‌گیری تولیدات و فعالیت‌های مرکز اسناد بود، خیلی خلاصه و دقیق گزارشی از وضعیت فعالیت‌های مرکز و تولیدات طی پنج سال اخیر و امسال می‌دهد، محصولاتی که شاید دلیل اصلی جمع شدن این جماعت زیر این سقف است، محصولاتی که انبوه آن اجازه نمی‌دهد به راحتی درباره تک‌تک آن صحبت کرد.
سردار نائینی گزارشی ارائه کرد که خلاصه آن را می‌توان چنین بیان کرد:
ثبت و ضبط تاریخ شفاهی 60 نفر از فرماندهان شاخص و مدیران عالی دوران دفاع مقدس در طول یک سال گذشته انجام شده است. رونمایی از ۲۳۳ اثر پژوهشی، اسنادی و صوتی جدید، رونمایی از چهل کتاب صوتی و 142 کتاب سندی جدید با توضیح اینکه سبک و روش تولید آثار و اعتبارسنجی روایت‌های شفاهی و اسنادی در مرکز، ویژه و خاص است. 2 هزار و 75 پروژه در نقشه جامع پژوهشی مرکز تعریف شده است. گنجینه اسنادی و روایت شفاهی فرماندهان مبنایی برای اعتبارسنجی روایت‌های دفاع مقدس است. راه‌اندازی سامانه جامع هوشمند ثبت، سازماندهی و بازیابی اسناد صوتی، ویدئویی و متنی گنجینه دفاع مقدس از کارهای زیربنایی مرکز برای بهره جستن بهتر از این گنجینه است.
رونمایی از انبوه آثار
بعد از گزارش رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس نوبت به حضور فرماندهان ارشد برای رونمایی از این حجم انبوه آثار شد. سرداران سرلشکر صفوی، ایزدی و سلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین حاجی‌صادقی، سردار غلامپور، سردار حاج علی فضلی و سردار نائینی بعد از رونمایی از این مجموعه بزرگ آثار تولید شده در این یک سال روی صحنه ماندند تا در چهار سالی که این مراسم برگزار می‌شود هر ساله از یکی از فرماندهان شاخص دفاع مقدس قدردانی ویژه شود که سردار سرتیپ پاسدار حاج غلامرضا جعفری برای این دوره انتخاب شده است.
اما زمانی که نام وی از سوی مجری خوانده شد، مجری مراسم در توضیحات تکمیلی گفت ظاهراً رسم مراسم این است که فرماندهی که قرار است تجلیل ویژه شود از این امر مطلع نیست؛ اما چون این رسم لو رفته، ظاهراً سردار غلامرضا جعفری متوجه این موضوع شده و از حضور در مراسم امتناع کرده است. این است تداوم همان روحیه و فرهنگ دفاع مقدس و این باور که خدا می‌بیند و باید برای خدا خالص بود.
پدرانه و مقتدرانه
مراسم از اینجا به بعد وارد فضای جدیدی می‌شود. قرار است سردار سلامی فرمانده کل سپاه سخنرانی کند. وی نیز پشت تریبون می‌ایستد و اول از دفاع مقدس و گزاره های قرآنی مربوط می‌گوید و از فرماندهان با واژه‌های بسیار زیبا و پر محتوا یاد می‌کند و در نهایت وارد مسائل روز می‌شود. در کشاکش اغتشاشات و فتنه به بحث فریب خوردن برخی جوانان در جنگ شناختی اشاره می‌کند و معتقد است، خیلی زود همان‌هایی که دشمن ذهن و قلب آنها را تسخیر کرده، متوجه پوچ و خالی بودن آنچه دشمن گفته، می‌شوند و به جبهه انقلاب باز می‌گردند. او خیلی مهربانانه و پدرانه از این نوجوانان و جوانان یاد می‌کند؛ اما انگشت تهدید او وقتی بالا می‌رود به هیچ تجزیه‌طلب و سلطنت‌طلب و طرف خارجی رحم نکرده و تهدید جدی می‌کند.
نماز جماعت
پایان یافتن صحبت‌های سردار سلامی هم همزمان می‌شود با نزدیک شدن اذان ظهر و همه رفقای قدیمی و همسنگرها می‌روند بالای سن و در کنار هم عکس یادگاری می‌گیرند و در زمان خروج خیلی‌ها دنبال دوستان می‌گردند و به هم که می‌رسند خوش و بش می‌کنند. حاج آقای حاجی‌صادقی که ظاهرا به واسطه مراسم به جایی که قرار است برای اقامه نماز جماعت برود، نمی‌رسد، سریع پیگیری می‌کند که دوستان باغ موزه فرشی پهن کنند که نماز جماعت همینجا برگزار شود، تقریبا عمده جمع می‌مانند که نماز را اقامه کنند، پایان نماز اما پایانی بر گپ‌های دوستانه همرزمان قدیمی نیست و هنوز ظاهرا حرف‌های زیادی برای گفتن مانده است؛ یکی خاطره می‌گوید، یکی وضعیت امروز را آسیب‌شناسی می‌کند، دیگری پیگیر موضوعات کاری حوزه فعالیت خود است و ما آرام آرام این جمع را ترک می کنیم و امیدواریم مرکز اسناد و مراکز مشابه که در حوزه‌های فرهنگی و دفاع مقدس مشغولند اهتمام ویژه‌ای برای انتقال فرهنگ غنی آن دوره تاریخی به نسل های جدید داشته و جلوی نفوذ و رسوخ فرهنگی دشمنان را سد کنند.