تمدن غربی در راه گسترش هر چه بیشتر سیطره خود و بلعیدن جهان، از جمله به ترویج و توسعه مواد مخدر دست زدند تا از یک سو فرهنگ مادی اصالت سود و سودپرستی غربی را از راه درآمدهای سرشار آن ارضا کنند و از سوی دیگر با از بین بردن توان، غیرت، حمیت و پایمردی در ملل دیگر جهان، منافع خود را در درازمدت تضمین کرده و شور و نشاط و تحرک و روحیه ظلم‌ستیزی و حق‌طلبی را در آنها خاموش کند. از این روست که می‌بینیم در دوران استعمار جدید مواد مخدر به صورت حربه‌ای در دست استکبار جهانی قرار می‌گیرد تا به این وسیله سود و نفع و حاکمیت ظالمانه خود را هرچه بیشتر دوام بخشد.
پیدایش و گسترش اعتیاد در ایران نیز از جمله این شگردها بوده است که از طریق استعمار انگلیس و از سوی «برادران شرلی» در دوره صفویه رواج داده شد، اما کشت خشخاش و رواج مصرف تریاک در دوران قاجار، و پس از آن در دوران پهلوی به اوج خود رسید. حکومت‌های وقت به تریاک به منزله یک منبع درآمد نگاه می‌کردند و به مضرات و عواقب آن در اعتیاد و استمرار آن در دوره‌های بعد توجهی نداشتند تا جایی که روز به روز به تعداد معتادان افزوده می‌شد. برای نمونه، در سال 1314 شمسی تعداد معتادان به رقمی حدود 5/1 میلیون نفر و نزدیک به 7 درصد کل جمعیت ایران بالغ می‌شد. در کتاب «مواد مخدر به روایت اسناد ساواک» آمده است: «در دوره پهلوی هر چند حرکت‌هایی به طور نمایشی و جهت عوام‌فریبی در راستای مبارزه با مواد مخدر و اعتیاد به منصه ظهور رسید، لیکن در حقیقت آنها خود جزء مروجین و توسعه‌دهندگان مواد مخدر در ایران و همدست باندهای بین‌المللی قاچاق مواد مخدر بودند و در این رهگذر اشرف پهلوی سرآمد همه بود. وی سردسته باند بین‌المللی قاچاق مواد مخدر در ایران به شمار می‌رفت و گاهی بین او و دار و دسته غلامرضاـ برادر ناتنی‌اش‌ـ و برخی رجال سیاسی دست‌اندر کار، رقابت‌ها و اختلافاتی بروز می‌‌‌کرد. اشرف پهلوی در چند نوبت هنگام ورود به دیگر کشورها به ویژه در فرودگاه‌‌های ژنو و پاریس توسط مأمورین گمرک بازرسی شد، لیکن هر بار با توسل به مصونیت درباری بودن و نفوذ برادرش محمد‌رضا و گرفتن وکیل و بهره‌گیری از تهدید و ارعاب و خرج مبالغ هنگفتی پول از جیب ملت ایران خود را رهانید و دهان روزنامه‌ها و نشریات خارجی که خبر همدستی او را با باند قاچاقچیان بین‌المللی درج کرده بودند می‌دوخت.»