«براندازی نه ممکن است نه مطلوب» این شاید مهم‌ترین جمله سیدمحمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات از آغاز ناآرامی‌های کشور با بهانه مرگ مهسا امینی باشد. اما این جمله چه معنایی دارد؟ وزن این عبارات در فضای سیاسی کشور چیست و چگونه باید با این اظهارات مواجه شد؟
برای پاسخ به این پرسش‌ها باید کمی به عقب بازگردیم، به روزهایی که ادعای تقلب اصلاح‌طلبان در انتخابات 1388 و لجاجت نامزدهای بازنده انتخابات ریاست‌جمهوری دهم کشور را تا لبه پرتگاه برد؛ حوادثی که دشمنان ملت ایران را به طمع انداخت و تمام جریان‌های ضد ایرانی با همه توان و ظرفیت پای کار ضربه زدن به انقلاب اسلامی و ملت بزرگ ایران آمدند! آن روزها و در سال‌های پس از آن یکی از مطالبات اصلی مردم و نظام از سران آن اتفاقات سیاه که با نام «جنبش سبز» بر ملت ایران تحمیل شد، این بود که با صراحت و آشکارا از دشمنان ایران و جریان‌های ضد انقلاب و اسلام برائت جسته و مرزبندی روشنی داشته باشند. موضوعی که هر یک از چهره‌های شاخص فتنه 88 به شکلی و با بهانه‌ای از آن طفره رفتند.
اما اکنون و در سال 1401 در میانه حوادث مهر و آبان گذشته، سیدمحمد خاتمی را که همچنان مهم‌ترین چهره اصلاح‌طلبان شناخته می‌شود، با گفتن جمله «براندازی نه ممکن است نه مطلوب» در جمع افرادی که به نقل از صفحه او در شبکه‌های اجتماعی از آنها به عنوان علاقه‌مندان به سیستان و بلوچستان یاد می‌کند، می‌توان مصداق مرزبندی با دشمن و براندازان تلقی کرد و آن را یک گام به جلو دانست، اما قطعاً این گام به تنهایی کافی نیست.
اما در پاسخ به این پرسش که وزن این گفته‌های رئیس دولت اصلاحات چقدر است، باید به جایگاه سیدمحمد خاتمی در فضای سیاسی ایران نگاه کنیم. واقعیت این است که با وجود تلاش برخی از طیف‌های جریان اصلاحات برای عبور از سیدمحمد خاتمی و همچنین فاصله گذاری رسمی بخشی از تندروهای اصلاح طلب با مشی اصلاح طلبی و غلتیدن در دامن براندازان می‌توان گفت، رئیس دولت اصلاحات همچنان شاخص‌ترین و مورد قبول‌ترین چهره در این طیف سیاسی است.
تجربه سال‌های اخیر، به ویژه در بزنگاه انتخابات‌های مجلس دهم و ریاست‌جمهوری یازدهم و دوازدهم نیز نشان می‌دهد، سازوکارهای مختلف در این طیف سیاسی از پارلمان تا شورای سیاست‌گذاری با شکست مواجه شدند و این جریان در نهایت به محوریت فردی بازگشت و ایفای نقش خاتمی تکرار شد! اما داشتن این جایگاه نیز به تنهایی کافی نیست.
ولی این جملات و مرزبندی روشن چه فایده‌ای می‌تواند داشته باشد؟
پاسخ این پرسش را نیز می‌توان در بخش دیگری از گفته‌های رئیس دولت اصلاحات در همین دیدار جست‌وجو کرد، آنجا که می‌گوید: «گام نخست تفاهم و حرکت به سوی همدلی و اقناع متقابل است.» خاتمی که در میان اصلاح‌طلبان جایگاه ویژه‌ای دارد، می‌تواند با ایجاد تفاهم در طیف اصلاحات، با پر رنگ کردن مرزبندی با دشمنان ملت ایران، زمینه گفت‌وگو را فراهم کند.