یکی از عوامل مهم در تسلط بریتانیا بر بخش وسیعی از عالم، قدرت نیروی دریایی این استعمارگر بود. این قدرت روز به روز افزایش یافت و در اواسط قرن هجدهم میلادی تا اواسط قرن بیستم میلادی، حدود دو قرن، نیروی دریایی پادشاهی بریتانیا، نیرومندترین نیروی دریایی جهان بود و به وسیله آن، رژیم بریتانیا، از سال ۱۸۱۵ میلادی تا نزدیک به ۱۹۴۰ میلادی، بر همه قدرت‌های جهان چیره شد. با رشد روزافزون قدرت نیروی دریایی، انگلیسی‌ها موفّق شدند به استرالیا، نیوزیلند و تعدادی از جزایر اقیانوس آرام وارد شوند و امپراتوری استعماری خود را تا جنوب شرقی‌ترین نقاط کره زمین گسترش دهند.
این برتری پس از پیروزی در نبرد «آرمادا» و شکست نیروی دریایی اسپانیا حاصل شد. ماجرا این بود که از اوایل قرن شانزدهم، به تدریج با قدرت یافتن نیروی دریایی انگلستان، کشتی‌های انگلیسی و دزدان دریایی دولت انگلیس، مانند «فرانسیس دریک» بی‌وقفه در اقیانوس اطلس به کشتی‌های اسپانیایی حمله می‌کردند که مملوّ از متصرّفات اسپانیا در قاره آمریکا بودند. در سال 1585 میلادی، فرانسیس دریک چند پایگاه مهم اسپانیایی‌ها را در قاره آمریکا و اروپا غارت کرد و پیروزمندانه به انگلستان بازگشت.
به این ترتیب، کاسه صبر فیلیپ دوم لبریز شد و تصمیم گرفت بزرگ‌ترین عملیات نظامی آن دوران را علیه انگلستان انجام دهد. نیروی دریایی اسپانیا که بزرگ‌ترین نیروی دریایی آن زمان شناخته می‌شد، «آرمادا» نام داشت که یک ناوگان باشکوه از 130 کشتی جنگی را تشکیل می‌داد و از نیروی نظامی قدرتمندی شامل 30 هزار ملوان و سرباز، توپ‌خانه قوی، تجهیزات لازم برای محاصره شهرها، بیمارستان نظامی و غیره برخوردار بود. این ناوگان عظیم با فرماندهی «دوک مدینا سیدونیا» عازم انگلستان شد تا خاک انگلستان را تصرّف کرده و شهر لندن را اشغال کند.
جنگ مراحل مختلفی را طی کرد و انگلیسی‌ها که در کنار خاک خود می‌جنگیدند، با استفاده از این موقعیت و به کارگیری ترفندها و شگردهای پیچیده‌تر توانستند کار را یکسره کنند. در روز هشتم اوت سال 1588 میلادی، ناوگان دریایی شکست‌ناپذیر اسپانیا در مقابل بندر گراولینس انگلیس درهم شکسته شد و این سرآغاز برتری دریایی انگلستان بر دیگر رقبای استعمارگر اروپایی بود. جنگ در دریا به نفع بریتانیا خاتمه یافت؛ از این زمان به بعد، سلطه دریایی بریتانیا بر آب‌های جهان تکمیل شد و آنها توانستند این سلطه را تا پس از جنگ جهانی دوم ادامه دهند.