طی هفته‌های اخیر، معرفی یک فناوری پر سر و صدای جدید در حوزه هوش مصنوعی افکار عمومی جهان را به خود مشغول کرده است. این فناوری جدید که با عنوان «ChatGPT» شناخته می‌شود، در واقع یک ربات گفت‌وگو محور طراحی شده مبتنی بر هوش مصنوعی است.
فناوری ChatGPT را شرکتی ارائه داده که بخشی از منظومه اقتصادی ایلان ماسک به شمار می‌آید؛ بنابراین، در آینده‌ای نه چندان دور شاهد تلفیق این محصول در سایر محصولات شرکت‌های تابعه ماسک، از جمله خودروهای خودران، ربات‌های انسان‌نما و... خواهیم بود.
این نکته را نیز باید در نظر داشت که بر اساس قوانین ایالات متحده آمریکا بیشتر فناوری‌های پیچیده و نوین تولید شده در این کشور حداقل برای بازه‌ای پنج ساله در انحصار وزارت دفاع این کشور هستند و شرکت‌های آمریکایی حق عرضه عمومی این قبیل فناوری‌ها را ندارند؛ بنابراین، بدون شک ChatGPT هم‌زادانی در نهادهای اطلاعاتی و امنیتی آمریکا دارد که به طور رسمی در رابطه با آنها اطلاعاتی منتشر نشده است؛ اما در توسعه فناوری‌های نظامی جدید آمریکا، از جمله جنگنده‌های اف‌ـ35 می‌توان ردّپای آنها را مشاهده کرد! مضاف بر این، باید به این چشم‌انداز نیز توجه داشت که فناوری هوش مصنوعی مورد بحث، انقلابی در عرصه تولید محتوا به زبان‌های مختلف ایجاد خواهد کرد؛ بنابراین، با توجه به افزایش تمایل قدرت‌های جهان به بهره‌برداری از جنگ‌افزارهای شناختی دور از انتظار نیست که این نوع فناوری در پیوند با پایشگرهای کلان داده فعال در حوزه فضای مجازی به یکی از مخرب‌ترین سلاح‌های شناختی تاریخ بشر تبدیل شود. برای درک بهتر این تهدید کافی است تصور کنید هوش مصنوعی GPT یک قدرت متخاصم بدون مداخله عامل انسانی با تکیه بر کلان داده‌های احصا شده از فضای مجازی کشورمان به صورت بلادرنگ موضوعات دارای اهمیت برای افکار عمومی کشورمان را تشخیص داده و در کسری از زمان در قالب ده‌ها نوع محتوا و صدها هزار حساب مجازی مختلف به تأثیرگذاری و هدایت افکار عمومی کشورمان دست بزند! همانگونه که مشخص است، انجام این فرآیند به شکل سنتی و حتی با وجود دسترسی به صدها عامل انسانی در قالب لشکرهای سایبری به ساعت‌ها زمان نیاز دارد؛ اما هوش مصنوعی در کسری از زمان و با صرف کمترین هزینه قادر به اجرای این دست عملیات‌هاست.
جالب است بدانید که مدتی قبل شرکت آمریکایی مایکروسافت از فناوری هوش مصنوعی VALL-E پرده برداشت. این فناوری با ضبط تنها سه ثانیه از صحبت‌های هر انسان، می‌تواند صدای وی را تقلید کند.
با توجه به آنچه در این نوشتار توضیح داده شد، دستاوردهای اخیر در حوزه هوش مصنوعی بدون شک آینده جنگ‌های شناختی را متحول خواهند کرد؛ اما سؤال اینجاست که ما در کشورمان برای مواجهه با این قبیل تهدیدات تا چه اندازه آماده‌ایم؟ آیا در سپهر دفاعی و امنیتی خود تدبیری برای مواجهه هوشمندانه با این نوع فناوری‌ها اتخاذ کرده‌ایم؟ طبیعتاً طرح این قبیل پرسش‌ها و تلاش برای پاسخ به آنها می‌تواند موجبات افزایش آگاهی عمومی کشورمان را درباره ضرورت افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی و پیشگیری از عقب‌افتادگی کشورمان در این عرصه راهبردی فراهم کند.