کمتر از یک ماه به پایان سال 1401 باقی مانده و حالا با اعلام زمان نام‌نویسی ناشران، نخستین گام برای برپایی سی‌وچهارمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران برداشته شد. چند روز قبل، «علی رمضانی» سخنگو و قائم مقام سی‌وچهارمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، از آغاز نام‌نویسی ناشران متقاضی حضور در نمایشگاه کتاب، از ششم اسفندماه سال جاری خبر داد و گفت: «ناشران متقاضی حضور در این نمایشگاه می‌توانند با مراجعه به سامانه ketab.ir ضوابط و شرایط حضور در این نمایشگاه را مشاهده و نسبت به ثبت‌نام اقدام کنند.» مجازی یا حضوری برگزار شدن نمایشگاه کتاب هم که پس از دوران شیوع بیماری کرونا به دغدغه اهالی کتاب و کتابخوانی تبدیل شده، نکته دیگری بود که سخنگوی این دوره از نمایشگاه کتاب تهران به آن اشاره کرد و گفت: «سی‌وچهارمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، به دو شکل فیزیکی و مجازی برگزار خواهد شد و ناشران برای حضور در این نمایشگاه در یک درگاه نام‌نویسی می‌کنند و هر ناشر مجاز است با توجه به ضوابط و مقررات نمایشگاه، در هر دو شکل نمایشگاهی (فیزیکی و مجازی) یا صرفاً در شکل مجازی شرکت کند؛ همچنین، سال مبنای عرضه کتاب برای فروش در شکل فیزیکی این دوره از نمایشگاه، کتاب‌های منتشر شده سال ۱۳۹۸ به بعد و در شکل مجازی، کتاب‌های منتشر شده سال ۱۳۹۲ به بعد خواهد بود.» به گفته رمضانی، ناشران متقاضی حضور در سی‌وچهارمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران باید سریع‌تر برای اعلام وصول کتاب‌های خود اقدام کنند؛ همچنین، این افراد برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند با مرکز پاسخگویی نمایشگاه با شماره‌های ۹۱۰۰۶۳۶۳-۰۲۱ داخلی‌های ۳۱۷، ۳۱۹، ۳۲۰، ۳۲۱ و ۰۲۱۶۶۴۶۶۲۹۰ و ۰۲۱۶۶۴۶۷۶۱۵ تماس بگیرند. اما نکته چالش‌برانگیز نمایشگاه کتاب در سال‌های اخیر، همان محل برگزاری این رویداد بزرگ فرهنگی است؛ مصلای تهران، شهر آفتاب یا گزینه سوم؟! نکته‌ای که در تمام این سال‌ها نه تنها برای نمایشگاه کتاب، بلکه برای همه نمایشگاه‌های پرمخاطب تهران نیز مطرح بوده و همچنان لاینحل باقی مانده است. اتفاقاً به دلیل همین حل نشدن مسئله است که سخنگوی نمایشگاه اعلام مکان برگزاری را به بعدها موکول کرده و گفته است: «نمایشگاه سی‌وچهارم، اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ برگزار و مکان برگزاری آن هم پس از اعلام نظر دستگاه‌های مسئول، اطلاع‌رسانی می‌شود.» در نهایت، باید به دو نکته مهم و پرچالش دیگر نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران اشاره کرد؛ محتوای کتاب‌های عرضه شده و حمایت‌های مالی کافی از کتابخوان. درباره محتوای کتاب‌های عرضه شده، بارها و بارها صحبت شده و کارشناسان دغدغه‌مند الزامات آن را یادآوری کرده‌اند؛ نکته مهمی که متولیان برگزاری نمایشگاه از همین حالا باید با سیاست‌گذاری دقیق، نظارت هوشمندانه و تدبیر هنرمندانه، از مشکلات و تنش‌های حین برگزاری نمایشگاه جلوگیری کنند. حمایت مالی از اهالی کتاب و علاقه‌مندان حضور در نمایشگاه هم به توضیح زیاد نیاز ندارد؛ در شرایطی که نوسانات ارزی و افزایش قیمت کاغذ، قیمت تمام شده کتاب را به شدت بالا برده، ترغیب کتاب‌دوستان به حضور در این میعادگاه فرهنگی و فکری و خریدن کتاب، مستلزم حمایت‌های کافی و عادلانه از ناشران، فروشندگان کتاب و خریداران این کالای فرهنگی است که در این مورد هم از همین حالا معاونت فرهنگی وزارت ارشاد باید تدابیر لازم را در نظر گرفته باشد.