شعارهای ابتدای هر سال در حقیقت شعار نیست؛ بلکه بر محور مشکلات جامعه، مسئولیت‌هایی است که قرار است بخش‌های گوناگون به عنوان پیشقراولان و خط مقدم توسعه، آبادانی و رفاه جامعه بر عهده گرفته و راه نشان داده شده[...]
«تولید؛ دانشبنیان و اشتغال‌آفرین» عنوان شعار سال 1401 است؛ موضوع با اهمیتی که اگر چه عنوانی شعارگونه بر آن نهاده شده؛ اما در حقیقت، ذات راهنما و چراغ راه بودن به خوبی از آن متصاعد می‌شود و خود گویای این مهم است که رهبر معظم انقلاب با هوشمندی و آینده‌نگری در راستای پیشرفت و توسعه و به عبارتی چیدمان مسیر حرکت جامعه به سوی سعادت، شعارهایی از این قبیل را در سال‌های اخیر انتخاب کرده‌اند و آن را مسئولیتی بر دوش جامعه نهاده‌اند تا با تحلیل و ارزیابی آن مسیر رسیدن به پیشرفت را طی کند.
باید تأکید کرد، شعارهای ابتدای هر سال در حقیقت شعار نیست؛ بلکه بر محور مشکلات جامعه، مسئولیت‌هایی است که قرار است بخش‌های گوناگون به عنوان پیشقراولان و خط مقدم توسعه، آبادانی و رفاه جامعه بر عهده گرفته و راه نشان داده شده را با تکیه بر دانش و فناوری‌های در اختیار خود هموار کرده تا جامعه به مقصود خود برسد. رهبر معظم انقلاب ضمن برخورداری از تیم مشاوره قوی، بر اوضاع کشور بسیار مسلط بوده و افزون بر فهم مشکل، با طرح شعارهای سال، راهکارهایی برای حل مشکلات نیز ارائه می‌دهند.
اقتصاد؛ معضل اصلی جامعه
از همین‌روست که رهبر معظم انقلاب نام سال را حول بحث‌های اقتصادی و معیشتی مطرح می‌کنند؛ چرا که محور مشکلات کشور در این قسمت است. طرح شعار «تولید، دانشبنیان و اشتغال‌آفرین»، نکات بسیار مهمی در بر دارد و دقت و توجه در آن از آسیب‌شناسی معضلات عمیق جامعه و بعد انتخاب چنین عنوانی حکایت دارد؛ دقت، بینش و فهم دقیقی که شاید در میان هیچ یک از رهبران دنیا در راستای حل معضلات دیده نمی‌شود.
هر چند با وجود چنین هوشمندی و آینده‌نگری دقیقی در راستای حل معضلات و مشکلات جامعه، مسئولان و مدیران اجرایی کشور، به ویژه در دولت‌های اخیر و سالیان متمادی نتوانستند در جهتی که رهبر معظم انقلاب آن را ترسیم کرده‌اند، گام بردارند. هر چند در دولت سیزدهم روال به کلی تغییر کرد و مدیران این دولت تلاش دارند با شعار حرکت انقلابی برای تغییرات اساسی و تحقق دغدغه‌های رهبری در جهت تحولات و گشایش‌های اقتصادی گام‌های مؤثری بردارند.
تحقق مسئولیت‌ها!
با این حال، شعار 1401 «تولید؛ دانشبنیان و اشتغال‌آفرین» جهان‌بینی دقیقی در بر دارد که اگر مسئولان و مردم به خوبی آن را محقق می‌کردند، شرایط جامعه به سوی روزهای روشنی در آینده حرکت خواهد کرد. در تحلیل و ارزیابی این شعار همین بس که بحث تولید همراه با تغییر و تحولاتی که در دنیا اتفاق افتاده و انقلاب‌های مختلفی که رخ داده، مانند انقلاب کشاورزی، انقلاب صنعتی، انقلاب پساصنعتی و در حال حاضر انقلاب اطلاعاتی تحولات زیادی را در دنیا ایجاد کرده است.
از همین‌رو کشورهای جهان سوم که بیشتر مصرف‌کننده بوده‌اند، امروز مشکلات عدیده‌ای در حل مشکلات و معضلات اقتصادی خود دارند. متأسفانه، ما نیز با وجود اینکه یکی از شعارهای اصلی انقلاب بحث استقلال بوده و با وجود استقلال سیاسی، امنیتی و نظامی در بحث استقلال اقتصادی آن‌گونه که باید مستقل نیستیم و نتوانسته‌ایم به درستی عمل کنیم و پیامدهای آن امروز به خوبی در جامعه نمود پیدا کرده است. علت این مهم هم به الگوهای وارداتی غربی و شرقی و دیدگاه مقلدانه مدیران اجرایی کشور برمی‌گردد.
خطوط قرمز و فشارهای سیاسی
اما رهبر معظم انقلاب با هوشمندی به اصل مشکل جامعه، یعنی استقلال اقتصادی اشاره دارند و برای راه حل نیز بحث تولید، دانشبنیان و اشتغال‌آفرین را مطرح و تأکید دارند، این تولید است که باید به وجود بیاید. البته تولیدی بر اساس یک راه میانبر، مانند هسته‌ای، نانو، بیوتکنولوژی و دیگر تولیدات و صنایعی که بر پایه دانشبنیان نهاده شده‌اند. شاید به همین علت است که غربی‌ها ما را تحت فشارهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی قرار می‌دهد؛ چون رهبر معظم انقلاب به خط قرمزهای غرب و مسیرهای توسعه و پیشرفت و قدرت اقتصادی اشاره می‌کنند و قطعاً اقتصادی بر پایه دانش و تولیدی با محور علم اشتغال جوانان تحصیل‌کرده کشور و نجات اقتصادی را در بر دارد و غرب این را نمی‌خواهد!
باید اذعان داشت، شرکت‌های دانشبنیان در حال حاضر حدود یک تا دو درصد تولید ناخالص ملی ما را تشکیل می‌دهند. این در حالی است که در کشورهای پیشرفته این عدد 50 درصد است و این یعنی ما باید ۲۵ برابر وضع فعلی فعال باشیم تا تولید دانش‌بنیانی مبتنی بر دانش و جایگاه دانش در دانشگاه‌ها داشته باشیم که کشورمان را نجات دهیم و به استقلال اقتصادی برسیم.