وقتی از جبهه و جهاد صحبت می‌شود، آنچه به ذهن خطور می‌کند، تجلی رشادت‌ها و دلاوری‌های مردان و زنان این مرز و بوم است. جبهه‌های دفاع مقدس هرچند با محدودیت‌های بسیاری روبه‌رو بود، اما این شرایط موجب شد تا استعداد نهفته رزمندگان بارور شود. استعدادهای درخشانی که با تبدیل تهدیدها به فرصت، در بدترین شرایط، راهکارهای مناسبی برای پیشبرد امر جنگ ابداع می‌کردند. درخشش استعداد و نبوغ رزمندگان طی دفاع مقدس، واقعیتی انکارناپذیر است که در کنار مقاومت‌ها و رشادت‌های رزمندگان و مردم ایران، سبب خلق حماسه‌ای به نام هشت سال دفاع مقدس شد. دو نمونه از این فعالیت‌ها را ذکر می‌کنیم.
رزمندگان تحصیل‌کرده
دسته‌ای از رزمندگان نابغه افراد تحصیل‌کرده‌ای بودند که در عالی‌ترین سطوح علمی تحصیل کرده بودند. شهید دکتر چمران یکی از همین رزمندگان بود که در ابتدای هجوم ارتش بعث عراق، ستاد جنگ‌های نامنظم را تأسیس کرد. یا فرماندهانی، چون شهید همت، شهید دقایقی و شهید علم‌الهدی از دانشجویانی بودند که هر کدام‌شان در جبهه به دلیل هوش و ذکاوت توأم با اخلاص‌شان عهده‌دار مسئولیت‌های خطیر می‌شدند. همچنین، در سراسر جبهه‌ها، مهندسانی حضور داشتند که با طراحی‌ها و ابتکارات خود، امکانات مورد نیاز را می‌ساختند و کار را بر دشمن سخت می‌کردند. برای نمونه، طراحی پل خضر که به کمک ایده و طراحی مهندس غفاری و جمع کمکی او بود، کمک شایانی به جابه‌جایی امکانات و ادوات جنگی در عملیات تاریخی والفجر 8 و پس از آن کرد. در جایی دیگر طراحی روی برد توپ‌های 106 به دست یکی از رزمندگان به نام برادر جعفر انجام گرفت و کارایی این سلاح را افزایش داد. آن هم در شرایطی که برادر جعفر به دلیل مجروحیت، بیشتر قسمت‌های بدنش در گچ بود و فقط دست و صورتش معلوم بود.
پلی که اروند را رام کرد
پل بعثت یکی از شاهکارهای مهندسی جنگ است که در اروندرود زده شد و این رودخانه وحشی را رام کرد. بعد از آزادسازی فاو که دشمن روزانه 500 سورتی پرواز بر روی اروندرود داشت، مهمات و اسلحه و امکانات برای رزمندگان به آن سوی رود پس از زدن پل بعثت از طریق این پل که با نصب و اتصال حدود 23 هزار لوله با قطرهای بالا درست شده بود، جابه‌جا می‌شد. نمونه‌ای دیگر از استعداد سرشار رزمندگان ابداع کنترل از راه دور برای ماشین‌آلات جهادگران و سنگرسازان بی‌سنگر بود. تعدادی از بچه‌ها به دلیل کار روی بولدوزر به شهادت می‌رسیدند؛ به همین دلیل نخبگان خلاقیت به خرج دادند و کنترل از راه دور درست کردند تا در برخی شرایط بسیار دشوار عملیات از راه دور بن‌بست‌شکن شود. در اینجا نکته‌ای که حائز اهمیت است، استفاده از فرصت‌ها و ظرفیت‌هاست. رزمندگان در خلأ امکانات و شرایط تحریم، فرصت‌ها را شناسایی کردند و با ایمان و اعتماد به شعار «ما می‌توانیم» توانستند به دور از بهانه‌تراشی‌ها از مرز و بوم کشورمان دفاع کنند. همت آنها این نکته را به ما می‌آموزد که ایستادگی و مقاومت سرآغاز پیروزی است.