حضور حضرت امام خمینی(ره) در پاریس موجب شد تا آنهایی که از نهضت اسلامی ملت ایران شناختی نداشتند، فرصت یابند تا پرسشهای خود را مستقیم از رهبران انقلاب بپرسند. به همین دلیل، روزی نبود که «نوفل لوشاتو» شاهد حضور خبرنگاران متعدد از سراسر جهان نباشد. یکی از پرسشهای مهم در این زمینه نقش روحانیت در رژیم انقلابی جایگزین حکومت شاهنشاهی بود. طبیعی بود به دلیل شناخت نداشتن غربیها از اسلام و ایران و از آنجا که یک روحانی رهبری نهضت را برعهده داشت، اینگونه احساس شود که حکومت جایگزین حکومتی با محوریت روحانیت در قدرت خواهد بود. به عبارتی، باید منتظر شکلگیری حکومتی با قدرت یافتن طبقه روحانی باشیم. بنابراین، بخش عمدهای از سؤالات در حول و حوش این موضوع شکل میگرفت.
حضرت امام(ره) با صراحت در جواب خبرنگار روزنامه «استریت تایمز» سنگاپور که پرسیده بود آیا شما میخواهید که جایگزین شاه در رأس مملکت شوید، میگویند: «من و سایر روحانیون در حكومت، پستی را اشغال نمیكنیم، وظیفه روحانیون ارشاد دولتهاست.» (1357/10/25)
پس از پیروزی انقلاب همه منتظر بودند تا ببینند حضرت امام(ره) چگونه حکومت اسلامی مدنظر را شکل خواهد داد و آیا وعدههای داده شده عملی خواهد شد و روحانیت قدرت اجرایی کشور را به غیر روحانیون تعارف خواهند کرد؟! سپردن زودهنگام ریاست دولت موقت به آقای مهندس مهدی بازرگان نشان داد، وعدههای داده شده از سوی رهبر معظم انقلاب در نوفل لوشاتو توخالی نبوده است.
منطق امام(ره) در ورود نکردن روحانیت به امور اجرایی کشور، بیش از هر جا در عرصه انتخابات ریاستجمهوری اول تجلی پیدا کرد، آنگاه که در انتخابات پنجم بهمن ماه 1358، نام هیچ روحانی در میان هفت نامزد انتخاباتی وجود نداشت! حضرت امام(ره) با صراحت روحانیت را از نامزدی در انتخابات ریاستجمهوری نهی کردند. در حالی که در آن زمان چهرههای لایق قابل شماری در روحانیت حضور داشتند که صلاحیت حضور در رقابت انتخابات ریاستجمهوری را داشتند.
منطق امام(ره) موجب شد تا بخش عمدهای از مسئولیتهای کشور در اختیار غیرروحانیون بیفتد؛ اما اداره کشور به نحوی پیش رفت که شاهد انحراف در مسیر انقلاب بودیم که عمق فاجعه در حوادث تلخ بهار و تابستان 1360 با عزل و فرار رئیسجمهور خود را آشکار کرد.
حضرت امام(ره) بعدها در شرح موضع خود میفرمایند: «پیش از انقلاب من خیال میكردم وقتی انقلاب پیروز شد، افراد صالحی هستند كه كارها را طبق اسلام عمل كنند، لذا بارها گفتم روحانیون میروند كارهای خودشان را انجام میدهند. بعد دیدم خیر، اكثر آنها افراد ناصالحی بودند و دیدم حرفی كه زدهام درست نبوده است، آمدم صریحاً اعلام كردم، من اشتباه كردهام.» (1362/9/20)