پس از رحلت حضرت امام خمینی(ره)، برای پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی و رهبری کشور به دنبال مطابقت با اراده و تصمیمات شورای عالی انقلاب، آیت‌الله خامنه‌ای برای رهبری جمهوری اسلامی ایران انتخاب شدند. درباره اینکه در آن مقطع چرا از بین شخصیت‌ها و چهره‌های انقلابی و فعال نظام، آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای برگزیده و سکان انقلاب به ایشان سپرده شد، سخن بسیار است؛ اما نگاهی به چند دلیل عمده این انتخاب نشان‌دهنده انتخاب هوشمندانه ایشان است.
انقلابی بودن
آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای از نخستین روحانیونی بودند که در جریان حرکت ضد شاه مشغول فعالیت بوده و هنگام تشکیل نظام جمهوری اسلامی، برای رهبری مجلس خبرگان و تشکیل حکومت جدید در صف برگزیدگان قرار گرفتند.
فقیه جامع الاطراف
رهبر فرزانه انقلاب با داشتن سابقه فعالیت در حوزه‌های گوناگون، مانند فعالیت‌های سیاسی، علمی و فرهنگی، از قابلیت‌های رهبری مؤثر برخوردار بودند و برای پیشبرد اهداف انقلابی و توسعه کشور، از این قابلیت‌ها بهره گرفتند.
اعتماد به ملت ایران
آیت‌الله خامنه‌ای در سیاست خارجی با تأکید بر استقلال و اعتماد به نفس کشور، با دیگر کشورها مذاکره می‌کنند. رهبر حکیم انقلاب همچنین معتقدند، ایران باید در قلمرو منطقه‌ای خود تأثیرگذار باشد و برای پیشبرد منافع ملی خود، به دنبال گسترش روابط با کشورهای عضو منطقه است. همچنین آیت‌الله خامنه‌ای همواره بر این باور بوده‌اند که اقتصاد ایران نباید به دسترسی خارجی و کارآفرینان خارجی وابسته باشد و باید بر پایه تولید داخلی و بهره‌وری در کشور قرار گیرد. ایشان همچنین معتقدند، توسعه باید در همه مناطق کشور همگن باشد و نباید در حاشیه شهرهای بزرگ تمرکز کند.
نگاه تمدنی
تفاوت مهم دیگر آیت‌الله خامنه‌ای با بسیاری از رهبران جهان، تفاوت در نگاه فرهنگی و اهمیت به فرهنگ در نگاه ایشان است. آیت‌الله خامنه‌ای در مقام رهبر ایران، با تأکید بر اهمیت حفظ و نشر فرهنگ اسلامی، به شدت بر ارزش‌های دینی و اخلاقی تأکید داشته‌اند. رهبر فرزانه انقلاب به دفاع از حقوق مردم، پایبندی به قوانین و احترام به دستاوردهای فرهنگی و تمدنی جامعه ایران در برابر تأثیرات خارجی نیز تأکید کرده‌اند. به علاوه، ایشان به شدت مخالف تأثیرات منفی فرهنگ غربی و تأکید بر حفظ اصالت ایرانیان هستند.