تعریف رسانه در معنای عام بر روش یا ابزار فنی یا مادی تغییر شکل پیام به علاماتی دلالت دارد که مناسب انتقال از یک مجرای معین است. در معنای محدودتر، به واسطه مادی انتقال علایم دلالت میکند. از آنجا که تولید پیام واکنشی به نیاز مخاطب است، تنوع مخاطبان انسانی و نیازهای متفاوت آنان، استفادههای متفاوتی از رسانهها و اطلاعات رسانهای را ایجاب میکند. تاریخ رسانه (چاپ) تقریباً از قرن ۱۸ به بعد شکل میگیرد که هم متأثر و هم تأثیرگذار بر ساخت قدرت میشود. شکلگیری رسانهها منبعث از نیازهای گوناگون و تفاوتهای فراوان مخاطبان است و در آغاز سیر تکاملی رسانه روزنامههای چاپی قرار دارند که در روند تکاملی این اطلاعرسانی به امواج تسری پیدا میکند. امروزه، در فضای به وجود آمده از تهدیدات ارتباطی مخاطب با هزاران طول موج رادیویی، امواج دیجیتالی، فیبر نوری، سیگنالهای متفاوت فناوریهای جامعه شبکهای، چند رسانهها، تلفنهای همراه نسل اول و دوم، تلفنهای سلولی، اینترنت امواج ماهوارهای دیجیتالی فرستندههای مینیاتوری و فناوریهای نوین در عملیات روانی مواجه است. بهرهگیری از مدرنترین تجهیزات پوشش رسانهای به منظور پخش زنده جنگ و نمایش صحنههای حملات شبانه برای بینندگان، استفاده تروریستها از رسانه به منظور اجرای مقاصد خود با تهیه و پخش فیلم، تصویر و صدای گروگانها و لحظات گروگانگیری، انفجارها و پخش پیامها با هدف تأثیرگذاری بر افکار عمومی و تصمیمسازی جزء اقدامات و کارکردهای جدید رسانهها در آغاز قرن 21 به شمار میرود. امروزه، رسانه در ارتباطات سیاسی و فرهنگی نقش مؤثری دارد و جزئی از پدیده جهانیسازی و علامت بارز زندگی امروزین است و جهانیسازی به واقع در رسانه وسایل ارتباط جمعی تبلور یافته است.
تقسیمبندی رسانه
رسانههای جمعی در انواع گوناگون دیداری (گروههای ماهوارهای سینما، تلویزیون، هنرهای نمایشی و تجسمی خبرگزاریها، بازیهای رایانهای، فرستندههای پرتابل و...)، شنیداری (رادیو با موجهای کوتاه، بلند و در برگیرنده موسیقی آهنگ و...)، نوشتاری (کتب نشریات، روزنامه، شبنامه، اعلامیه و اوراق تبلیغی و...)، ارتباطی (تلفن بیسیم، فکس، تلکس، تلگراف و... )، الکترونیکی(اینترنت، تلفن همراه و...) از دیدگاههای مختلف در تقسیمات متفاوتی دستهبندی میشوند و هر یک از اینها با کاربردهای گوناگون وظیفه اساسی انتقال پیام از مبدأ به گیرنده (مخاطب) را برعهده دارند.
الفـ رسانههای خرد و رسانههای کلان
برعکس رسانههای خرد (اتو ترونیکها که به زیرساخت گستردهای نیاز ندارند و بیشتر جنبه استفاده فردی دارند مانند ویدئو و موبایل رسانههای کلان تله) ماتیکها به زیرساختهای فنی و انسانی گسترده نیازمندند؛ مانند روزنامه، تلویزیون و اینترنت.
بـ رسانههای خصوصی، دولتی و عمومی
در سال ۱۳۵۶ تحقیقی از دکتر مجید تهرانیان با عنوان مدیریت رسانه منتشر شد که وی از منظر مالکیت و سازمان به این نوع از تقسیمبندی اشاره کرده بود.
جـ رسانههای پخشی و رسانههای چاپی
در این تقسیمبندی رادیو، تلویزیون، اینترنت و... رسانههای پخشی و روزنامهها و مجلات روزنامههای چاپی به شمار میروند.
برگرفته از کتاب کارویژههای امنیتی رسانهها