یادداشت: مطرح شدن چندین باره بحث FATF در فضای عمومی کشور پس از آن صورت میگیرد که اعتماد چندین ساله به غرب در جریان برجام، به اقتصاد، همگرایی و یکپارچگی در کشور ضربه زد. با این حال، عدهای دوباره درصدد هستند با طرح موضوع FATF حرکت کشور به سمت فعالسازی و به کارگیری توان داخلی را به حاشیه بکشانند. در این میان، نکاتی وجود دارد که توجه به آن ضروری به نظر میرسد:
1ـ گفته میشود بسیاری از کشورها به این کنوانسیون پیوستهاند و هیچگونه اتفاقی برای کشورشان نیفتاده است. برای نمونه، میتوان به کشورهایی، همچون ژاپن، ترکیه و عربستان اشاره کرد. اولاً، نوع نگاه غرب به کشورمان بسیار متفاوت با کشورهای مطرح شده است. وقتی در نگاه آمریکا یک دانشمند ایرانی تروریست مطرح میشود، چطور میتوان برای پیوستن به لوایح FATF خود را همتراز با دیگر کشورها مطرح کرد. ثانیاً پیشنیاز پیوستن به کنوانسیونهای اقتصادی جامعه بینالملل، پشتوانه قوی اقتصادی است که با فعالسازی همه توان داخلی به وجود میآید. متأسفانه، در شش سال گذشته نگاه خارجی جایگزین توجه به تولید در کشورمان شده است.
2ـ برخی هم میگویند بدون تصویب لوایح FATF، تجارت غذا و دارو مختل خواهد شد. متأسفانه، سخنان اینچنینی تنها با هدف ایجاد دوگانهسازی در کشور مطرح میشود؛ در حالی که اساساً نهادهایی که در حوزه اقلام بشردوستانه فعالیت دارند، در تعریف FATF دارای ریسک بالا نیست و اجرای استانداردهای FATF نباید در تجارت بشردوستانه خللی وارد کند. در بند 22 این کنوانسیون چنین آمده است: «به عنوان یک اصل، همکاری با توصیههای FATF نباید تعهدات یک کشور را ذیل منشور سازمان ملل و قوانین حقوق بشر بینالمللی جهت ارتقای احترام جهانی برای حقوق بنیادین بشر و... مختل کند.» بنابراین دلیل اصلی اخلال در تجارت بشردوستانه، تروریسم اقتصادی آمریکاست که پس از برجام، شدت بیشتری به خود گرفته است؛ پس نقش آمریکا با FATF نباید جابهجا شود.
هر اقدام و فعالیتی در حوزه تجارت باید در راستای خنثیسازی تحریمهای آمریکا باشد که این کار نه تنها با مذاکره به دست نمیآید؛ بلکه آمریکا را نیز بیشتر از گذشته به تحریم امیدوار خواهد کرد. تجربه تاریخی ملت ایران نشان داده است، نگاه داخلی تنها مسیر ناکارآمدی تحریمهاست.