پیشنهادهای روسیه روی میز اوکراین/ تحریم فعلا تاثیری ندارد

مناقشه اوکراین همچنان ادامه دارد و معلوم نیست آینده این تنش منطقه ای با دخالت های مستقیم غربی ها به کجا ختم خواهد شد؟ در خصوص بررسی آخرین تحولات اوکراین با «امیرعلی ابوالفتح»، کارشناس مسائل بین الملل مصاحبه ای داشته ایم که در ادامه می خوانید.

آقای ابوالفتح، ارزیابی شما در مورد آخرین تحولات اوکراین و آینده مذاکرات میان اوکراین و روسیه چیست؟ آیا این مذاکرات سرانجامی خواهد داشت؟

تاکنون سه دور مذاکرات بین روسیه و اوکراین برگزار شده است و قرار است دور چهارم هم برگزار شود ولی تاکنون این مذاکرات به نتایج خاصی نرسیده است.

اما  در مورد کلیت جنگ گویا توافقاتی برای ایجاد مسیر امن برای عبور پناهجویان در حال بررسی است البته تا چند شب قبل اوکراینی‌ها با مسیری که روسیه تعیین کرده بود که این مسیر امن به درون خاک روسیه یا بلاروس میرفت مخالفت کرده بودند ولی امروز در اخبار آمد که گویا یک توافق تلویحی در این خصوص صورت گرفته است. 

اما صحبت هایی هم وجود دارد که حاکی از آن است که اوکراین به تدریج  دارد پیشنهادهای روسیه برای پایان جنگ را مورد بررسی قرار میدهد، نه اینکه موافقت کرده باشد بلکه دارد روی آن فکر می کند  که اگر این اتفاق بیافتد میتواند نشانه‌ای از کاهش جنگ و درگیری در اوکراین باشد.

در خصوص مواضع غرب در قبال روسیه و تحریک روسیه توسط غرب آیا درخواست های غرب تحقق پیدا خواهد کرد؟

اگر منظور پایان جنگ باشد که تا الان اینگونه نیست؛ علیرغم تحریم هایی که تا الان انجام شده روسیه عملیات نظامی اش را انجام میدهد و شهرهای جدیدی را به تصرف درمی‌آورد؛ البته سرعتش نسبت به روزهای گذشته کندتر شده و برخی معتقدند که مشکلات طرح لجستیکی و عدم برآورد صحیح از قدرت مقاومت ارتش و مردم اوکراین باعث شده که روسها با تاخیر و تانی این مسیر را طی کنند.

 برخی معتقدند که روسها برای اینکه تلفات انسانی را به حداقل برسانند براساس یک برنامه ریزی از پیش تعیین شده شدت حملات را مقداری کاهش داده‌اند. حالا هرچه که هست فعلا جنگ ادامه دارد و دولت اوکراین فعلا نتوانسته نیروهای روسی را از مناطقی که تصرف کرده‌اند، عقب براند.

 تحریم‌ها هم هنوز اثر نکرده و بخش عمده‌ای از آن تحریم ها، تحریم های غیر موثر بوده است به این معنا که بخش‌های اصلی اقتصاد روسیه را هدف قرار نداده است. ازطرفی بخش انرژی هم از سوئیفت و هم خود تحریم‌ها معاف شده است و اگر هم تحریم‌ها بخواهد جواب بدهد خیلی زمانبر است و حداقل 2 تا 3 سال زمان نیاز دارد. آیا اوکراین میتواند این دوسال را تحمل کند و آیا غرب میتواند تحمل کند؟ تعداد پناهجویان جنگ اوکراین از 2 میلیون نفر بالا رفته که بالاترین تعداد فرار پناهجویان از کشورشان از بعد از جنگ جهانی دوم در دنیا  میباشد و اگر ادامه‌دار باشد معلوم نیست اروپا بتواند با 7 یا 8 میلیون پناهجو دوام بیاورد؟ با افزایش قیمت حامل‌های انرژی، برق، گندم، نیکل و انواع کالاهای اساسی و استراتژیک  قیمتشان در حال افزایش است و دارد سر به فلک می زند. اینکه آیا روسها زودتر تسلیم میشوند یا غرب را از الان نمیتوان برآورد دقیقی را داد.

نقش کشورهای منطقه مانند ترکیه که به صورتی میانه را گرفته در ادامه یا آتش بس میان روسیه و اوکراین چگونه ارزیابی میکنید؟

همه کشورها تلاش میکنند و ترکیه در این تنش‌ها وزنی ندارد و کشورهای خیلی بزرگتر در این وسط کاری نتوانستند بکنند مثل آلمان که روابط گسترده و نزدیکی با روسیه دارند و مکرون که روابط خیلی نزدیکی دارد با رئیس‌جمهور روسیه دارد و همه این ها نتوانستند هیچ‌کاری کنند.

اینکه حالا ترکیه بتواند منشا اثری شود خیلی امکانش نیست. البته گفته میشود که وزرای خارجه دو کشور اوکراین و روسیه موافقت کردند که در آنتالیای ترکیه با هم دیدار کنند. خیلی کشورهای دیگر هم در تلاش برای حل این مناقشه هستند. اما مشکل در روابط مسکو - کیف است، اگر مسکو و کیف با هم توافق کنند اماکن رسیدن به تفاهم وجود دارد، اما اگر این تفاهم صورت نگیرد خیلی بنظر نمیرسد تلاش‌های میانجی‌گرایانه جوابگو باشد.

 در خصوص  آرایش هسته‌ای که نیروهای روسی گرفته‌بودند ارزیابی تان چیست؟ برخی عنوان می کنند این مناقشه به جنگ هسته‌ای ختم خواهد شد؟

برخورد اتمی یک مقدار فروکش کرد، روزهای اول جهان خیلی ملتهب بود و روسها می گفتند که در واکنش به صحبتهای وزیردفاع بریتانیا این تصمیم را گرفته بودند بریتانیا گفته بود که در ناتو در جنگ مداخله میکند و بلافاصله پوتین هم دستور آماده باش اتمی را داد و بعد از آن مقداری فروکش کرد. این خیلی خطرناک نیست یعنی برخورد اتمی عامدانه و بر اساس دستور خیلی متصور نیست ولی آن چیزی که جهان را تهدید می کند یک اتفاق تصادفی برای نیروگاه های اتمی اوکراین است.

اوکراین 15 رآکتور اتمی دارد که دوتا از این رآکتورها در نیروگاه های اوکراین فعلا در تصرف روسیه هستند و برای سومی در حال زورآزمایی هستند. اگر یک گلوله توپ به این تاسیسات برخورد کند میتواند فاجعه بزرگی رخ دهد؛ مثل اتفاقی که چهارشنبه شب افتاد و دنیا از یک فاجعه بزرگ بشری به فاصله 400 متری نجات پیدا کرد. این محتمل‌تر است بخصوص اگر جنگ طولانی‌تر و فرسایشی‌تر شود و جنگجویان خارجی وارد اوکراین شوند و عملیات پارتیزانی شکل بگیرد هر لحظه ممکن است یک اتفاقی برای این نیروگاه ها بیافتد.

 این بخش حساس‌تر و نگرانی‌اش بیشتر است تا اینکه تصور کنیم پوتین دستور بمب‌باران اتمی غرب را بدهد یا غرب دستور بمب‌باران اتمی روسیه را بدهد چون در سطح سیاستمداران میدانند که هرگونه جنگ اتمی باعث نابودی جمعی است ولی اتفاقاتی که ممکن است رخ بدهد غیرمنتظره وتصادفی است و میتواند از پیامدهای اجتناب ناپذیر جنگ باشد.