چرایی تشکیل سامانه پدافندی مشترک اروپا برابر روسیه

پنج شنبه 14 کشور عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به همراه فنلاند در بروکسل گرد هم آمدند تا توافقنامه توسعه ابتکار «سپر آسمان اروپا» (European Sky Shield Initiative) را امضا کنند. این ابتکار دفاعی به‌وسیله اولاف شولتز، صدراعظم آلمان به کشورهای اروپایی ارائه شده است.
به گزارش وبگاه رسمی ناتو، هدف از این طرح ایجاد سامانه دفاع هوایی- موشکی با خرید مشترک تجهیزات و موشک‌های دفاع هوایی به‌وسیله دولت‌های اروپایی است. این طرح به ایجاد شبکه یکپارچه دفاع هوایی- موشکی در سراسر قاره سبز منجر خواهد شد. به نظر می‌آید با تشدید حملات موشکی به اوکراین به‌ویژه شهر کی یف، پایتخت این کشور دولت‌های اروپایی برای ایجاد نیروی بازدارنده در برابر دومین ارتش بزرگ جهان به دنبال ایجاد سامانه پدافندی مشترک باشند.
این طرح به تمام کشورهای عضو اجازه می‌دهد به طور یکسان از سامانه دفاعی بهره مند شوند. تاکنون کشورهای بلژیک، بلغارستان، چک، استونی، مجارستان، لتونی، لیتوانی، هلند، نروژ، اسلواکی، اسلوونی، رومانی و انگلیس به طرح آلمان پیوستند.
روس‌ها سال‌ها به‌وسیله انعقاد قراردادهای مختلف در حوزه نفت و گاز مانند خط لوله انتقال گاز نورد استریم 1 و2 سعی کردند نوعی وابستگی متقابل با قاره اروپا ایجاد کنند
با پیش‌روی گام‌به‌گام پیمان آتلانتیک شمالی به سمت حوزه کشورهای مستقل مشترک المنافع، غرب به شکل مستقیم عمق راهبردی مسکو را در منطقه بالکان هدف قرار داد. غربی‌ها پس از به قدرت رسیدن نظام غربگرای ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین با هدف تکمیل حلقه محاصره این قدرت اوراسیایی به دنبال عضویت کی یف در پیمان ناتو بودند. اقدامات غرب برای نفوذ در منطقه «CIS» به‌ویژه تجربه گرجستان زنگ خطر را برای مسکو در منطقه بالکان و شرق اروپا به صدا درآورد.
روس‌ها سال‌ها به‌وسیله انعقاد قراردادهای مختلف در حوزه نفت و گاز (مانند خط لوله انتقال گاز نورد استریم 1 و2) سعی کردند نوعی وابستگی متقابل با قاره اروپا ایجاد کنند. با فرسایشی شدن روند جنگ اوکراین، حملات نظامی افزایش یافت و اوکراین سعی می‌کند با استفاده از موشک‌های بالستیک، جنگنده‌های پیشرفته و ... استحکامات نظامی روسیه را هدف قرار دهد و موضع طرف مقابل را تضعیف کند. با وجود این، افزایش حملات موشکی علیه اهداف راهبردی در کی یف، موجب تقویت ایده ایجاد سامانه دفاعی مشترک در اروپا شده است. هم‌اکنون پایتخت‌های اروپایی به دلیل همراهی با غرب نگران حملات تلافی جویانه مسکو هستند.
احساس خطر به قدری شدید است که حتی احزاب لیبرال و ضد جنگ هم از این ایده در آلمان استقبال کردند. با وجود استقبال بیشتر کشورهای اروپایی از این طرح، دولت‌هایی هم هستند که با طرح همراهی نکردند. به عنوان نمونه لهستان به دنبال ایجاد سامانه دفاعی بومی است و فرانسه بر تقویت زرادخانه هسته‌ای خود تأکید می‌کند.
به گزارش راشاتودی، اوکراین در حمله‌ای غافلگیرکننده پل کریمه را هدف قرار داد که در این حمله چهار نفر کشته شدند. پس از این حمله پنج شهروند روس، سه شهروند اوکراینی و یک شهروند ارمنی به‌وسیله سرویس امنیتی روسیه بازداشت شدند. مقام‌های اوکراینی با پذیرفتن مسئولیت حمله، درباره نحوه حمله به پل کریمه به رسانه‌ها اطلاعات جدیدی ارائه کردند.
طبق گزارش‌های منتشر شده، سرویس امنیتی اوکراین این انفجار را با استفاده از بمب جاگذاری شده در یک کامیون انجام داد. پس از این حمله میخائیل پولدولیاک، مشاور ارشد زلنسکی آن را نقطه آغاز تقابل عنوان کرد. حمله اوکراین از سوی روسیه بی‌پاسخ نماند و ارتش این کشور با 83 موشک اهداف نظامی، تأسیسات حوزه انرژی و ارتباطی را در شهرهای کی یف، خارکیف، میکولایف و ژیتومیر هدف قرار داد. پس از این حمله، قطعی گسترده برق در سراسر اوکراین رخ داد.
پس از این حملات و مشخص شدن ابعاد واقعی قدرت موشکی روسیه، دولت‌های اروپایی طرح سامانه دفاع هوایی را مطرح کردند. کارشناسان نظامی معقدند سامانه های دفاعی که احتمالاً قرار است در این طرح استفاده شود، از نوع رهگیری و دفاعی موشکی «پیکان- 3» ساخت رژیم صهیونیستی، پاتریوت آمریکایی و «آیریس- تی» آلمانی است. این سامانه های ضد موشکی می‌توانند موشک‌های بالستیک دوربرد را رهگیری و سپس در فاصله ایمن منهدم کنند.
حمله اوکراین از سوی روسیه بی‌پاسخ نماند و ارتش این کشور با 83 موشک اهداف نظامی، تأسیسات حوزه انرژی و ارتباطی را در شهرهای کی یف، خارکیف، میکولایف و ژیتومیر هدف قرار داد
استفاده از این فناوری دفاعی به‌وسیله دولت‌های اروپایی نشان دهنده میزان وابستگی این کشورها به توان و حمایت نظامی آمریکاست. اعضای این پیمان قصد دارند با استقرار باتری‌های پدافندی در چندین کشور اروپایی شبکه‌ای یکپارچه در برابر تهدید موشکی روسیه ایجاد کنند. باید منتظر ماند و دید مسکو چه واکنشی نسبت به این پیمان دفاعی نشان خواهد داد.
بهره سخن
با وجود امضای توافقنامه «سپر آسمان اروپا» به‌وسیله کشورهای اروپایی، به نظر می‌آید عملیاتی شدن طرح از نظر تکنیکی زودهنگام نباشد، بلکه در بهترین حالت در سال آینده به مرحله اجرا خواهد رسید. واقعیت آن است که افزایش روزافزون تنش میان روسیه و ناتو، اتکای بیش از اندازه دولت‌های اروپایی به توان نظامی آمریکا و افزایش رقابت ژئوپلیتیکی میان واشنگتن- پکن دولت‌های اروپایی را به این نتیجه رسانده است برای مواجه با حوادث آینده باید سرمایه گذاری در حوزه نظامی را افزایش دهند.
دولت آلمان که همواره سعی می‌کرد مانند سایر قدرت‌های جهانی بر روی توان نظامی خود سرمایه گذاری نکند، سال جاری در تصمیمی بی‌سابقه بودجه نظامی اش را تا 50 میلیارد دلار افزایش داد. فرانسه نیز به عنوان قدرت نظامی قاره سبز به دنبال تقویت زرادخانه هسته‌ای خود برای مقابله با تهدیدات اتمی و پیگیری اجرای طرح ارتش مشترک اروپایی است. روند تحولات نظامی- امنیتی در قاره سبز نشان‌دهنده افزایش رقابت تسلیحاتی در منطقه و تقویت احتمال برخورد میان مسکو با سایر هم‌پیمانان اروپایی ناتوست. 
منبع: راهبرد