نابغه مبارز

کوران حوادث، اندیشه فرد را پخته و صیقل می‌دهد و زمینه اندیشه‌پردازی سیاسی و اجتماعی را برایش فراهم می‌کند. مسلماً، زمینه‌های تربیتی و محیطی که فرد در آن پرورش پیدا می‌کند و حوزه علاقه‌مندی‌های اندیشمند تأثیر مستقیمی بر اندیشه سیاسی وی می‌گذارد. شهید صدر در این زمینه مصداق اتمی است که نشان می‌دهد پرورش در خاندانی بزرگ و مبارز و علاقه‌مند به حوزه فکری و مبارزاتی افرادی همچون امام خمینی (ره) چگونه فکر و اندیشه صدر را صیقل داد و آماده نظریه‌پردازی برای تداوم انقلاب اسلامی و ایجاد انقلاب اسلامی عراق کرد و صد حیف که دشمنی صدامیان این مجال را از جهان تشیع گرفت.

شهید سعید «آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر»، فقیه مرجع و فیلسوف و متفکر اسلامی و نظریه‌پرداز بزرگ اسلام و اسلام‌شناس جامعی بود که در همه ساحت‌های نظری اسلام و میدان‌های عملی حضوری فعال داشت؛ به‌گونه‌ای که توانست از دل جریان سنتی و اصیل حوزه نجف به زعامت مرحوم و محقق بزرگ، «آیت‌الله خوئی»، جریان انقلابی فعال هم‌سو با اندیشه‌های امام خمینی (ره) را در عراق به‌وجود آورد. با پیروزی انقلاب اسلامی، کل جریان شهید صدر در خدمت امام و انقلاب قرار گرفت و شهید صدر در تراز مرجع شناخته‌شده و آن متفکر بزرگ جهان اسلام در میدان خدمت به نظام و در جهت خط امام به‌عنوان سرباز عمل کرد و از مرجعیت خود دست برداشت و به یاران و نیرو‌های خود هم گفت که هیچ‌کس حق ندارد از مرجعیت من تقلید کند؛ چون هدف از مرجعیت، پیروزی اسلام است و اسلام با مرجعیت رشید امام خمینی (ره) پیروز شد و همه ما باید در خدمت مرجعیت امام خمینی (ره) باشیم.

ایشان در مشورت با امام در «نجف» تا پای شهادت باقی ماند و در راه تحکیم آرمان‌های اسلام ناب محمدی و در مکتب اهل‌بیت (ع) و در دفاع از انقلاب اسلامی شهید شد و در سال منتهی به پیروزی انقلاب و در سال پس از پیروزی انقلاب، کتاب‌های ارزشمندی تدوین کرد که آن کتاب‌ها می‌تواند جزء پایه‌های تئوریک نظام اسلامی حساب شود. رهبر معظم انقلاب در پیام به کنگره بزرگداشت شهید آیت‌اللّه سید محمدباقر صدر، این شهید را یک نابغه نامیدند و تأکید کردند: «او بی‌شک یک نابغه و یک ستاره درخشان بود. از جنبه علمی، جامعیت و تحقیق و نوآوری و شجاعت علمی را یکجا دارا بود. در اصول، در فقه، در فلسفه و در هر آنچه با این دانش‌ها ارتباط می‌یابد در زمره بنیانگذاران و صاحبان مکتب محسوب می‌شد.»

اگر بخواهم شهید صدر را با شخصیت‌های معروف انقلاب اسلامی مقایسه کنم، باید بگویم که شهید صدر از لحاظ مایه فکری، از تفکر عمیق شهید مطهری و از لحاظ تشکیلاتی، از بعد تشکیلاتی و سازماندهی شهید بهشتی برخوردار بود و از بعد مرجعیت، مرجعیتش در تراز مرجعیت امام خمینی (ره) و مرحوم آیت‌الله خوئی و بزرگان این‌چنینی بود. واقعاً نابغه متفکری بود که در میان‌سالی شهید شد و همه این دستاورد‌ها را در ۴۷ سال عمرش به‌دست آورد. یکی از بعد‌های مهم شهید صدر، اخلاص و برای خدا کارکردن و ازخودگذشتن و قیام لله بود که جزء آرمان‌های فکری و انقلابی امام خمینی (ره) بود.