سکوت هنر در مقابل طوفان شن

پنجم اردیبهشت سال ۱۳۵۹، یکی از مهم‌ترین روز‌های تاریخ معاصر ایران به شمار می‌آید؛ روزی که عملیات نظامی آمریکا برای بازگرداندن گروگان‌هایش در ایران با شکست فاحش مواجه شد. «طوفان طبس» نقطه عطفی در تقابل‌های سیاسی بین ایران و آمریکاست. این رویداد، افزون بر اهمیت سیاسی و نظامی‌اش، از نظر فرهنگی نیز پیام‌هایی عمیق دارد که می‌تواند در آثار هنری بازتاب یابد. 
فراموش نکنیم که هنر همواره ابزار مؤثری برای آموزش و انتقال مفاهیم به نسل‌های گوناگون بوده است. با توجه به اینکه برخی از جوانان امروزی ممکن است اطلاعات کاملی از وقایع تاریخی، مانند طوفان طبس نداشته باشند، پرداختن به این حماسه از طریق آثار هنری می‌تواند فرصتی برای آشنا کردن آنان با تاریخ کشورشان باشد. از طریق نمایش هنری چنین رویدادهایی، همگان می‌توانند شاهد غرور و افتخاری باشند که ملت ایران در تاریخ خود ساخته است و ناتوانی و ضعف نظامی آمریکا را برملا کند.
یک حماسه تاریخی، مانند طوفان طبس به‌طور غیرمستقیم بر هویت ملی مردم ایران تأثیر می‌گذارد. در دوران پس از انقلاب اسلامی، این پیروزی بزرگ بر سرنوشت کشور تأثیرگذار بود و نقطه عطفی در شکل‌گیری استقلال سیاسی ایران به شمار می‌آید. هنرمندان می‌توانند از این واقعه برای تقویت هویت و اراده ملی استفاده کنند و با خلق آثار هنری که به نوعی واکاوی این لحظه تاریخی است، نشان دهند که استقلال و آزادی ملت ایران در دستان خود آنان است، نه در دست‌های خارجی.
یکی از دلایل اهمیت پرداختن به طوفان طبس در آثار هنری، تقویت روحیه مقاومت در برابر تهدید‌های خارجی است. تاریخ ایران بار‌ها شاهد تحریم‌ها، تهدید‌های نظامی و مداخلات خارجی بوده است. هرچند که ایران در این مقاطع دچار چالش‌هایی شده است، اما شکست تجاوز آمریکا در طبس به‌طور خاص به مردم ایران یادآوری می‌کند که در برابر قدرت‌های بزرگ، با داشتن اراده و ایمان به خود می‌توان پیروز شد. آثار هنری می‌توانند از این روایت‌ها بهره ببرند و نسل‌های جدید را از اهمیت ایستادگی و وحدت در برابر دشمنان خارجی آگاه کنند.
همچنین پرداختن به این موضوع در آثار هنری می‌تواند فرصتی برای بررسی ابعاد این دشمنی تاریخی و پیامد‌های آن باشد. هنرمندان می‌توانند با تحلیل دقیق‌تر این رویداد و نمایش تکرارناپذیر آن در بستر تاریخی، عمق و پیچیدگی روابط بین دو کشور را نشان داده و درک بهتری از این تقابل برای مخاطب فراهم کنند.
با این حال تا امروز آثار هنری و ادبی بسیار اندکی درباره این بخش جذاب از تاریخ معاصر ایران تولید شده است. برای نمونه، فیلم «طوفان شن» به کارگردانی «جواد شمقدری» که در قالب سریال هم از تلویزیون پخش شد، به متن و حواشی این ماجرا اختصاص دارد؛ اما لازم است با توجه به مسائل و شرایط روز و به ویژه مماس با نیاز مخاطب امروز برای درک بهتر مناسبات جهانی، به این حماسه از زاویه تازه‌تری در آثار هنری، ادبی و رسانه‎ای توجه شود.