سنت تاریخی انقلاب

در تقویم تاریخی انقلاب اسلامی «سنت‌هایی» برقرار بوده است که برای هر دوره زمانی در زندگی انسان‌ها نقش به‌سزایی ایفا کرده است و برای رسیدن به اهداف عالیه اسلام بسیار تأثیرگذار بوده است. در مقاطعی از تاریخ عده‌ای کوشیده‌اند که این سنت‌های مؤثر را از جامعه جدا کنند و یا روند تضعیف آن را در پیش گرفته‌اند تا اینکه به فراموشی سپرده شود؛ در حالی‌که جوهره اصلی آن به‌منزله زنده نگه داشتن جامعه انقلابی است. به‌نظر می‌آید به‌مناسبت ایام ماه محرم به چند مورد این سنت‌ها یادآور شویم، خالی از لطف نیست.

۱- علما و فقهای بزرگ تاریخ مقید به همین سنت‌ها در عمل بوده‌اند مانند: «آیت‌الله کمپانی» (رحمة‌الله)، خودش مجلس روضه‌خوانی داشت و مقید بود که خودش پای سماور چای بنشیند و خودش هم همه کفش‌های مراجعه‌کنندگان به مراسم را جفت‌و‌جور کند.

۲- «نذر» کردن، یکی دیگر از سنت‌های مرسوم در تاریخ ایران بوده است که بسیاری از افراد وقتی دارای مشکلات می‌شدند با نیت به امام حسین (ع) یا حضرت ابوالفضل (ع) و یا سایر اعضای خانواده اهل‌بیت امام حسین (ع) متوسل می‌شدند و نذر می‌کردند.

۳- نصب پرچم‌های سرخ و سیاه با مفهوم عزاداری و بیرق‌ها، پارچه‌نویسی‌های بزرگ، داربست‌ها که هر کدام به مفهوم نمایش فرهنگی و افزایش‌دهنده قدرت معنوی است. از گذشته‌های دور مرسوم بوده است که جملگی آنها انتقال‌دهنده فرهنگ و بیان‌کننده اهداف و قیام امام حسین (ع) و یاران مظلوم او بوده وبیان می‌دارند که زینت‌بخش محله‌ها است.

۴- عزاداری‌های خیابانی با عبور از محله‌ها که نمایش دیگری از شور‌و‌حال و هیجان‌آفرینی‌های عمومی است با صدای سنج و طبل‌ها به مفهوم اعلام موجودیت در انظار عمومی است که در سال‌های اخیر با دعاگویی‌ها، یاد شهدا و نوحه خوانی‌های متنوع همراه است. به‌نوعی اصل ماندگاری را یادآور می‌شود و علاوه بر آن اصل برقراری ارتباطات را نشان می‌دهد.

۵- جالب است که در تمامی مواردی که ذکر می‌شود جملگی با تمرکز بر «روضه‌خوانی‌ها» همراه است. روضه خوانی، روح حاکم بر این سنت‌هاست، حالا یا در منازل یا در حال عبور و گشت‌زنی، یا سرکشی به حسینیه‌ها و تکایای خیابانی، همه اینها بر پایه و هویت «عزاداری» برای امام حسین (ع) و روضه‌خوانی و اشک‌ریزی متمرکز است.

۶- در همه مواردی که یاد شد، مجموعه‌هایی همراه آنها مشغول پذیرایی برای عزاداران هستند، عده‌ای با شربت یا آب خنک و در جا‌هایی با چای و در فرصت‌ها صبح ظهر و شام همراه تغذیه‌هایی تأمین می‌شود یا در کنار مسیر‌ها با برپایی داربست به‌عنوان موکب مستقر می‌شوند یا چایخانه‌ای مدام خدمات می‌دهند.

۷- همه موارد ذکر شده، شعار‌هایی برگرفته از رهنمود‌های امام حسین (ع) را تنظیم شده و دسته‌جمعی فریاد می‌زنند؛ که محتوای آنها مقابله و مبارزه با ظلم‌و‌ظالم است و یا دفاع از مظلوم و افراد ستم‌دیده، البته جا دارد یادآور شویم که امسال در این مراسم شعار «هیهات مناالذله» بسیار رساتر و پرشورتر دیده می‌شود.

نکته مهم این است که نباید گذاشت این سنت‌های تاریخی و مفید و مؤثر و انقلابی و کارآمد به فراموشی سپرده شود و باید همچون حضرت زینب (س) مرتب پیام‌رسانی کرد تا انقلاب پویا باشد.