اتحاد هنرمندان جهان

به محض آغاز حمله رژیم صهونیستی به ایران و پاسخ متقابل کشورمان، هنرمندان هم در زمینه‌های مختلف دست به‎کار شدند و آثاری خلق شد. برخی مانند «محسن چاوشی» با قطعه علاج در حوزه موسیقی و برخی هم با نقاشی و گرافیک و کاریکاتور و برخی نیز با شعر، دین خود را به مردم، شهدا و نیرو‌های مسلح و کشور ادا کردند. قالب‌هایی مانند فیلم سینمایی، سریال تلویزیونی و رمان، زمان‎بر هستند و احتمالاً در ماه‌ها و سال‌های آینده باید انتظار آثاری در این زمینه‌ها را داشته باشیم. در این میان، کارتونیست‌ها و کاریکاتوریست‌ها هم چه در داخل و چه خارج از کشور، فعالیت متراکم و قابل توجهی داشتند. طبق معمول، «مسعود شجاعی طباطبایی»، محور و پیشرو در این حوزه بود. به همین مناسبت با وی گفت‌و‌گو کردیم.

شما در بزنگاه‌های مختلف اقدام به انجام برنامه و نمایشگاه‌هایی در قالب واکنش سریع هستید؛ در مورد جنگ ۱۲ روزه چه فعالیت‌هایی داشتید؟
بعد از ۷ اکتبر و شروع عملیات طوفان‌الاقصی فعالیت ما روی موضوع غزه متمرکز بود، ازجمله در ۹ کشور نمایشگاه برگزار کردیم، حتی موقع برگزاری المپیک در فرانسه یک رویداد مرتبط با موضوع رژیم صهیونیستی و فلسطین به آن مناسبت برگزار کردیم. یک نمایشگاه هم با همراهی هنرمندان مصری، روز قدس امسال در مصر برگزار کردیم. اما وقتی با حمله نظامی رژیم صهیونیستی و آمریکا به کشورمان مواجه شدیم، ما هنرمندان هم به‎عنوان یک سرباز در جنگی نابرابر در فضای رسانه دست به‎کار شدیم و کار‌هایی عرضه شد که در خیلی از فضا‌ها مانند تظاهرات‌ها دیده شدند. این آثار قابلیت استفاده در معابر شهری و ایستگاه‌های مترو و... را دارند. بعد به این نتیجه رسیدیم که مجموعه‌ای از آثار هنری با موضوع جنگ ۱۲ روزه را در قالب یک نمایشگاه عرضه کنیم. هر چند که آثار هنرمندان خارجی هم بود، اما با توجه به درجریان بودن مسابقه «هولوساید» و عرضه کار‌های بین‌المللی در آن، تصمیم بر این شد که نمایشگاهی را به هنرمندان ایرانی اختصاص دهیم. در نتیجه، آثار ۱۵ نفر از چهره‌های مطرح در عرصه کارتون و کاریکاتور در این نمایشگاه عرضه شد. عنوان نمایشگاه هم شد «پوزه‌بند» که آقای ناصر فیض این عنوان را پیشنهاد داد. به‎نظرمان عنوان خوبی بود. پوستر نمایشگاه هم براساس بیانات رهبر معظم انقلاب درباره یاوه‌گویی‌های رئیس‌جمهور آمریکا شکل گرفت. در این اثر، شخصیت «ترامپ» در قالب یک دلقک طراحی شد که حرف‌هایی بزرگتر از دهانش می‌زند. نمایشگاه که برگزار شد، کل شبکه‌های مطرح داخلی و خارجی به آن پرداختند و واکنش نشان دادند. علاوه بر آن، روزنامه صهیونیستی «جروزالم پست» هم گزارشی از این نمایشگاه منتشر کرد و طبق معمول، آثار هنری معترض به رژیم صهیونیستی را به یهودستیزی متهم کرد!

آثار هنری طراحی شده درباره جنگ ۱۲ روزه به چه موضوعات و مضامین خاص می‌پردازند؟
آثار این نمایشگاه شامل کار‌هایی است که هنرمندان در ۱۲ روز جنگ انجام دادند و یک نوع وقایع‎نگاری با زبان طنز ترسیمی است. طی آن مقطع، هر روز شاهد اتفاقات و مسائلی بودیم که باید به تصویر کشیده می‌شدند. کاریکاتور هنری، افشاگر است و ما باید این افشاگری را انجام می‌دادیم. این کار هم به دو شکل باید انجام می‌شد؛ هم برای مردم ایران و هم جهانیان. در بخش بین‌الملل باید روایت دیگری مطرح می‌شد و باید موضوع را درست روایت می‌کردیم و آن هم این بود که باید این حقیقت را برای مخاطب جهانی تبیین می‌کردیم که شروع‌کننده این جنگ رژیم صهیونیستی و با چراغ سبز و حمایت آمریکا بود. لازم بود که روی این قضیه تأکید کنیم که خوشبختانه مؤثر هم واقع شد و با استقبال هنرمندانی از سرتاسر جهان همراهی شد که البته (با توجه به پایان نمایشگاه) آثار خارجی در کتاب نمایشگاه منتشر خواهد شد و روی سایت ایران کارتون قرار می‌گیرد. 

تأثیر جنگ بر هنرمندان ایرانی چه بود؟ آیا این اتحاد و همدلی که بین عموم مردم شکل گرفت، نزد هنرمندان هم به‌وجود آمد؟
بله؛ وقتی خبر برگزاری این نمایشگاه منتشر شد، خیلی از هنرمندان خوبمان از سرتاسر کشور گله‌مند و خیلی ناراحت شدند که چرا از ایشان نخواستیم که برای این نمایشگاه اثر ارسال کنند. ما هم پاسخ‌مان این بود که این نمایشگاه یک واکنش سریع بود و درجریان کار آنها نبودیم. حتی هنرمندان ایرانی خارج از کشور هم این مطالبه را داشتند که دوست دارند به‎عنوان یک ایرانی به وطن‎شان ادای دین کنند و در خدمت ایران باشند و... یک همدلی بسیار زیبا بین همه هنرمندان داخلی و خارجی شکل گرفت. البته من هم خدمت‎شان عرض کردم که آثارشان را ارسال کنند تا هم در سایت ایران‌کارتون و هم در کتاب نمایشگاه استفاده شود. چون در سایت و کتاب، هیچ محدودیتی نیست و می‌توان با آثار این عزیزان، کتاب را کامل کرد. این همدلی برای من غیرمنتظره بود و اصلا تصور نمی‌کردم تا این حد ماجرا برخلاف خواسته رژیم صهیونیستی شکل بگیرد و جنگ شرایطی را ایجاد کرد تا سبب همراهی و همدلی مردم شود. به‎ویژه وقتی اسامی شهدا اعلام شد و دیدیم که چه تعداد زیادی از غیرنظامیان و مردم عادی و به‎خصوص زنان و کودکان به شهادت رسیدند، این اتحاد و همدلی مردمی افزایش یافت. یک اتفاق جالب هم این بود که خیلی از عزیزان هنرمند، در درددل‌ها و صحبت‌های خصوصی که با هم داشتیم، عشق و علاقه خودشان نسبت به رهبر معظم انقلاب را ابراز می‌کردند. من تا بحال کمتر دیده بودم که هنرمندان این‎گونه نسبت به حضرت آقا ابراز ارادت کنند. 

واکنش هنرمندان خارجی نسبت به جنگ ۱۲ روزه چه بود؟
اتفاقات عجیب و شگفت‌انگیزی رخ داد. در هیچ دوره‌ای این همه همدلی و ارتباط با ایران را بین هنرمندان خارجی ندیده بودم. برخی از کاریکاتوریست‌های مطرح آمریکای لاتین، مانند «گیلمار فراگا» یا «کارلوس لاتوف» در ایام جنگ به من اعلام کردند که ما می‌خواهیم برای شما کار کنیم و درخواست داشتند تا آنها را بیشتر در جریان فرمایشات رهبر معظم انقلاب قرار دهیم. در ارتباطاتی که با هم داشتیم، آثاری را در این ارتباط خلق کردند که در آینده و در قالب همان کتاب نمایشگاه، منتشر خواهد شد. یک نکته قابل تأمل این است که امروز دیگر هنرمندان خارجی وقتی از حضرت آقا صحبت می‌کنند از ایشان با عنوان رهبر ایران یا رهبر جمهوری اسلامی یاد نمی‌کنند، بلکه به عنوان «رهبر» یاد می‌کنند، یعنی ایشان را رهبر خودشان و یک فرمانده جهانی می‌دانند. هنرمندان جهان عرب هم ارتباط صمیمانه‌ای با ما داشتند که این ارتباط تحت تأثیر این حوادث بیشتر هم شد. رئیس انجمن کاریکاتوریست‌های مصر، «فوذی مُرسی» هر روز پیگیر ماجرا‌های جنگ و همیشه نگران مردم ایران و به خصوص رهبر معظم انقلاب بود. ما وقتی نمایشگاه هولوساید را برگزار کردیم، برخی از هنرمندان شاخص خارجی که داور یا جزء برندگان این مسابقه بودند، در ایران حضور داشتند. دقیقا روز بعد از مراسم افتتاحیه، حمله به ایران صورت گرفت و پرواز‌ها کنسل شد و این افراد در ایران ماندگار شدند. من یک هفته در هتل کنار این هنرمندان بودم. خیلی از اینها تجربه جنگی نداشتند و برای آنها وضعیت نگران‌کننده بود. بعد از جنگ آنها به ما گفتند که از فضای ایران در روز‌های جنگی متعجب بودند. از اینکه برخلاف سرزمین‌های اشغالی و تل آویو که به محض شنیدن صدای آژیر خطر همه مثل موش به سوراخ‌ها فرار می‌کردند، در ایران مردم زندگی عادی و آرامی داشتند. هر کدام از این هنرمندان بعد از بازگشت به کشورشان به یک سفیر برای ما تبدیل شدند. طوری‎که در فضای مجازی مطالب و محتویات زیادی در حمایت از ایران منتشر می‌کنند و این مطالب با استقبال و لایک (پسند) خیلی دیگر از هنرمندان مطرح در دنیا همراه است. 
رژیم صهیونیستی به‎قدری منفور است، وقتی هدف موشک‌های ایرانی قرار گرفت، دیدیم آهنگی مثل «بوم بوم تل‌آویو» (اثر خواننده آمریکایی لوکاس گِیج) چطور با استقبال جهانی مواجه شد؛ حتی هنرمندان کشور‌های حاشیه خلیج‎فارس هم کنار ایران قرار گرفتند. خیلی کنجکاو بودم که بدانم بعد از هدف قرار گرفتن پایگاه آمریکایی «العدید» در قطر، هنرمندان در این کشور چه نظری دارند و از چند نفر از آنها پرسیدم که جواب دادند خیلی خوشحال شدند، هم به‎خاطر اقتدار ایران و هم هدف قرار گرفتن پایگاه نظامی آمریکا. بسیاری از هنرمندان کشور‌های عربی دیگر هم در ۱۲ روز جنگ و پس از آن، خیلی پیشرو بودند. باید از هنرمندان بحرینی یاد کنم که واقعا به‎معنای واقعی کلمه مباحث حضرت آقا برایشان مهم است و دنبال می‌کنند و این مباحث در آثارشان بازتاب پیدا می‌کند. یک همدلی و همراهی زیبا هم از سوی هنرمندان غزه داشتیم. خیلی از این هنرمندان که در غزه زندگی می‌کنند با همان وضعیت سخت، اما آثاری را خلق می‌کنند و برای ما می‌فرستند. برخی از این هنرمندان هم خانم هستند. ما هم تا جایی که بتوانیم کنار آنها هستیم و به ایشان ادای دین می‌کنیم.
در پایان اگر نکته‌ای به‎عنوان سخن پایانی هست، بفرمایید!
حضرت امام (ره) از دوران دفاع مقدس با عنوان یک نعمت یاد کرده بودند. به‎نظر من جنگ ۱۲ روزه امسال هم نعمات و برکاتی داشت که یکی از آنها سرعت گرفتن زوال و سقوط رژیم غاصب صهیونیستی است. همدلی همه دنیا کنار ایران هم یکی دیگر از این برکات بود که در عرصه هنر و به‎ویژه کارتون و کاریکاتور نمود یافت. خیلی از هنرمندان جهان از همین الان در پی برگزاری دوره سوم مسابقه کاریکاتور ترامپیسم هستند. چون دو دوره قبلی را علیه آمریکا و ترامپ برگزار کردیم و الان خواستار برگزاری دوره سوم هستند. در کل، دشمنان ما که تعدادشان زیاد هم نیست، بسیار ناراحت هستند و دوستان به‎شدت خوشحال هستند.