دشمن بدون روتوش

«پویانمایی» این هنر صنعت مدرن، دیگر تنها ابزاری برای سرگرمی کودکان نیست. دنیای امروز، پویانمایی را به رسانه‌ای استراتژیک برای انتقال پیام‌های عمیق، فرهنگی و حتی سیاسی تبدیل کرده است. در این میان، سینمای ایران نیز با آثاری، چون «فرمانروای آب»، گام‌های بزرگی در این مسیر برداشته است. این پویانمایی سینمایی که پس از سال‌ها انتظار، به پرده سینما‌ها رسیده، تلاشی است برای تلفیق مفاهیم ملی و مذهبی در قالب یک داستان هیجان‌انگیز و اکشن.

یک پیش‌بینی 
«فرمانروای آب» ماجرای گروهی از سربازان ایرانی را روایت می‌کند که مأموریت دارند کارشناسان سازمان ملل را از دست یک گروه تروریستی ـ تکفیری در شهر سامرا نجات دهند. هرچند این پویانمایی چندین سال پیش ساخته شده، اما داستان آن به طرز عجیبی یادآور وقایع اخیر در منطقه و جهان است. این پیش‌بینی هوشمندانه، یکی از نقاط قوت اثر است که به آن بُعدی فراتر از یک داستان ساده می‌بخشد. فیلم با به تصویر کشیدن نقشه شوم گروه‌های تروریستی برای ایجاد جنگ مذهبی میان شیعه و سنی، به خوبی چهره پلید نیرو‌های پشت پرده همچون آمریکا و رژیم صهیونیستی را آشکار می‌کند. صحنه‌هایی مانند جدال لفظی ژنرال آمریکایی و سناتور، به ظرافت نشان می‌دهد که حتی در میان خود نیرو‌های استکباری نیز برای دخالت نامشروع در امور دیگر کشورها، وحدت نظری وجود ندارد.

فناوری با طعم ایرانی
یکی از دستاورد‌های مهم «فرمانروای آب»، استفاده از فناوری موشن‌کپچر است. این فناوری که حرکات شخصیت‌ها را طبیعی و روان می‌سازد، به خوبی به دست هنرمندان ایرانی بومی‌سازی شده و به آن رنگ و بوی بومی بخشیده است. همکاری بیش از صد هنرمند در بخش‌های گوناگون، از طراحی شخصیت تا نورپردازی و صداگذاری، نشان‌دهنده یک تلاش تیمی بزرگ و حرفه‌ای است که نتیجه‌اش اثری با استاندارد‌های قابل قبول جهانی است. همچنین، حضور صداپیشگان شناخته‌شده‌ای، چون پوریا پورسرخ و میرطاهر مظلومی به شخصیت‌ها جان بخشیده و به جذابیت اثر افزوده است. موسیقی حماسی و تأثیرگذار آریا عظیمی‌نژاد نیز نقش مهمی در القای فضای پرهیجان و حساس داستان ایفا می‌کند.
«فرمانروای آب» با تلفیق مفاهیم ملی و میهنی با ارزش‌های غنی دینی، به خوبی قدرت و صلابت ایران و ایرانی را به تصویر می‌کشد. درونمایه اصلی فیلم بر محور نورانیت وجود مقدس امام زمان (عج) و پیروزی حق بر باطل بنا شده است. مفاهیم آخرالزمانی و ظهور منجی به شکلی ظریف و غیرمستقیم به مخاطب ارائه می‌شود، هرچند گاهی دیالوگ‌های تکراری شخصیت‌های مثبت، فیلم را در ورطه شعار می‌اندازد. یکی از نکات جالب فیلم، شخصیت «ماریا» است که به منزله نماینده‌ای از فطرت پاک در میان پیروان دیگر ادیان، به حقیقت نزدیک می‌شود و این پیام را منتقل می‌کند که نور حقیقت برای همه انسان‌های حق‌جو قابل درک است.

نقاط ضعف
با وجود همه دستاورد‌های فنی و محتوایی، «فرمانروای آب» از ضعف‌های مهمی نیز رنج می‌برد که بارزترین آنها ضعف فیلمنامه و قهرمان‌پردازی است. شخصیت اصلی، «فرید» به منزله یک قهرمان، به درستی پرداخته نمی‌شود. مخاطب هیچ تصویری از سیر تحول او نمی‌بیند و صرفاً با یادآوری نصیحت‌های پدرش، با او همراه می‌شود. افزون بر این، کل‌کل‌های مکرر میان شخصیت‌های تیم، تصویری ناخوشایند و غیرواقعی از جوانان نخبه نظامی ارائه می‌دهد که این شخصیت‌ها را برای مخاطب، به ویژه نوجوانان، غیردوست‌داشتنی می‌کند. فیلم در برخی موارد، با وجود پیشرفت‌های فنی، از پرداخت دقیق به شخصیت‌ها و روابط میان آنها باز مانده است.