قاسم غفورى
شورای حقوق بشر از جمله نهادهای بین المللی است که در سال های اخیر در عرصه جهانی فعالیتی به نسبت گسترده داشته است. این شورا که در گذشته در قالب کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل فعالیت داشت، با تغییر نام و ساختار تلاش داشته تا در مسیر برقراری حقوق بشر به ویژه در مقابله با نقض حقوق بشر توسط غرب ایفای نقش داشته باشد.
در چارچوب تعیین اعضای جدید این نهاد بین المللی 22 آبان ماه رأی گیری برای انتخابات سه عضو از جمله اعضای شورا برگزار می شود. بر اساس قوانین، هر کاندیدایی باید 97 رأی را کسب کند تا بتواند به عنوان اعضای تصمیم گیر در شورا معرفی شود. این رأی گیری در حالی برگزار می شود که از نکات مهم در آن، کاندیدا شدن آمریکا است. آمریکا در کنار کشورهایی همچون ایرلند، یونان، آلمان و سوئد درخواست حضور در جمع ارکان اصلی بر این نهاد بین المللی را مطرح کرده است. این درخواست در شرایطی از سوی آمریکا مطرح شده که در کارنامه آمریکا در برابر شورای حقوق بشر نکاتی چند قابل توجه و تأمل است.
رفتار آمریکا در برابر شورا
آمریکا در دوران جرج بوش و هنگام تبدیل کمیسیون حقوق بشر به شورای حقوق بشر، به بهانه آنکه شورا باید از کشورهایی محدود آن هم غربی تشکیل شود، از عضویت در آن خودداری کرد. آمریکا خواستار تشکیل ساختاری مانند شورای امنیت بود که در نهایت، تأمین کننده خواسته های غرب باشد.
در دوران باراک اوباما، آمریکا به عضویت این شورا درآمد، در حالی که سیاست های خود را بر اساس سلطه بر این شورا استوار ساخت. آمریکا تلاش کرد تا شورا را نیز از مسیر صحیح منحرف سازد و از آن به عنوان ابزار سیاسی برای اهداف سلطه طلبانه بهره برداری کند. نمود عینی این رفتار، اقدامات آمریکا در حمایت از رژیم صهیونیستی و جلوگیری از محکومیت این رژیم در شورای مذکور است. آمریکا همچنین از شورا برای اعمال فشار بر کشورها استفاده کرده که پرونده سازی علیه سایر کشورها نظیر؛ ایران، سوریه، چین و روسیه و... از جمله این اقدامات است.
قابل توجه آنکه، آمریکا با وجود آنکه شورا در بررسی «یو پی آر» آمریکا بیش از 200 سوال حقوق بشری از این کشور داشته، اما از پاسخگویی و رفع اقدامات ضد حقوق بشری در آمریکا خودداری کرده و عملاً پذیرنده خواسته های شورا نبوده است!
عدم صلاحیت آمریکا
آمریکا در حالی خود را نامزد ریاست بر شورای حقوق بشر ساخته که نوع رفتارهای آمریکا در عرصه حقوق بشر سوالات بسیاری را درباره صلاحیت آمریکا ایجاد کرده است.
1- عرصه داخلی آمریکا
گزارش های منتشره، از وضعیت نامناسب حقوق بشر در این کشور حکایت دارد. سرکوب گسترده جنبش وال استریت به جرم درخواست برای اصلاح ساختار اقتصادی کشور که عملاً حقوق شهروندی افراد را نقض کرده، تبدیل شدن آمریکا به بزرگ ترین زندان جهان با 5/2 میلیون نفر زندانی، حذف حقوق رنگین پوستان به گونه ای که سیاه پوستان به افرادی فاقد حقوق شهروندی مبدل شده اند.
نادیده گرفتن حقوق اقلیت های دینی از جمله مسلمانان چنانکه «اف بی آی» به جاسوسی از مسلمانان حتی از دانشجویان نیز اقدام می کند، وضع قوانین نظارتی بر زندگی شخصی افراد که به اذعان نهادهای حقوق بشر دخالت در زندگی شهروندان است و... ساختار حقوق بشر داخلی آمریکا را تشکیل می دهد. بسیاری تأکید دارند که آمریکا به زندانی مبدل شده که دیگر سرزمین آرزوهای انسان ها نیست و هر روز بیشتر در مسیر نقض حقوق بشر قرار می گیرد.
2- در عرصه جهانی
در ساختار جهانی نیز آمریکا در ورای حقوق بشر چندان کارکردی مثبت ندارد. کشتار هزاران انسان بی گناه در عراق و افغانستان با بمب ها و فشنگ های آغشته به اورانیوم، کشتار دسته جمعی مردم یمن، افغانستان، پاکستان، سومالی، با هواپیماهای بدون سرنشین، احداث زندان های مخفی در سراسر جهان نظیر آنچه در لهستان و کشورهای اروپایی قرار دارد، در حالی که جنایات صورت گرفته در گوانتانامو، ابوغریب و بگرام را نیز باید به آن افزود، استقرار کلاهک ها و بمب های هسته ای در جای جای جهان چنانکه در اروپا 200 کلاهک هسته ای و در ترکیه 90 کلاهک هسته ای مستقر شده، آزمایش ویروس های متعدد بر روی اتباع غیر آمریکایی که مرگ هزاران نفر را به همراه داشت، حمایت از تروریسم که نمود عینی آن، حمایت از گروهک تروریستی منافقین، القاعده و... است، تنها بخش های کوچکی از جنایات آمریکا در عرصه بین الملل است.
با توجه به این حقایق، به صراحت می توان گفت که آمریکا شایستگی عضویت در ریاست شورای حقوق بشر را ندارد، چرا که نگاهی صرفاً ابزاری برای رسیدن به اهداف سلطه طلبانه دارد. بر این اساس، کشورها برای مقابله با این سلطه گری باید به مقابله با آمریکا در شورای حقوق بشر بپردازند تا مانع از به انحراف کشیده شدن این نهاد بین المللی گردند. آمریکایی که خود بزرگ ترین ناقض حقوق بشر است و تاکنون در برابر خواسته های شورای حقوق بشر ایستادگی کرده، نمی تواند جایگاهی در این نهاد بین المللی داشته باشد و عنصری نامطلوب برای صلح و عدالت جهان است لذا به جای ریاست شورای حقوق بشر، باید در نهادهای بین المللی به عنوان اولین ناقض حقوق بشر محاکمه و بازخواست شود.