پایگاه بصیرت؛ گروه بین الملل: اخیرا سعودالفیصل وزیر امور خارجه عربستان در یک کنفرانس خبری مشترک با همتای آلمانی خود که در جده برگزار شد،ایران را به «اشغالگری»، «تعمیق بحران در سوریه» و «منطقه» متهم کرده و از تهران خواسته برای حل بحران سوریه، نیروهای خود را از سوریه خارج کند! وزیر خارجه سعودی ها در حالی این سخنان را مطرح کرده که کشورش پرونده قطوری در حمایت از تروریست ها دارد و حتی حضور ریاض در ائتلاف نمایشی آمریکا علیه داعش مانع از این نشده که آمریکائی ها پرونده عربستان در حمایت از تروریست های داعش را ورق نزنند. از سوی دیگر آل سعود این روز ها نیز سرگرم سرکوب اعتراضات داخلی جامعه عربستان است. با این توصیف، مقامات ریاض در بد مخمصه ای گیر افتاده اند. خبرنگار گروه بین الملل سایت بصیرت برای بررسی دلایل اظهارات خصمانه وزیر امور خارجه عربستان علیه ایران و نیز بررسی اوضاع داخلی عربستان، با جعفر قناد باشی، کارشناس مسائل خاورمیانه گفت و گویی انجام داده است که در ادامه می آید: اخیرا "سعود الفیصل"، وزیر امور خارجه عربستان، طی اظهاراتی ایران را به دخالت نظامی در امور سوریه متهم کرده و معتقد است ایران بخشی از مشکل است و نمی تواند در مسائل مربوط به امنیت منطقه موثر باشد. دلایل این اظهارات از سوی کشوری که خودش حامی تروریسم است، چیست؟ قنادباشی: این اظهارات فیصل که با این لحن تند و عبارات کم سابقه مطرح شده، در واقع پوششی برای انفعال دستگاه سیاست خارجی عربستان است و آن این که عربستان هیچ گاه تا به این حد در مسائل منطقه دچار استیصال نشده بود. از یک طرف جو بایدن با اعتراف به نقش عربستان در شکل گیری داعش، آن ها (عربستانی ها) را در یک موقعیت بدی قرار داد. قبل از آن هم روسیه در خصوص برخی از جمهوری های این فدراسیون اعلام کرده بود که عربستان باید به عنوان حامی تروریسم شناحته شود و طرحی از طرف روسیه به شورای امنیت سازمان ملل رفت که مربوط به یک سال پیش است. همین امر باعث شد که عربستان از همان زمان در مسیر اتهامات تروریستی قرار بگیرد و الان صحبت های بایدن حمایت عربستان را از تروریسم ثابت کرد. مسئله شکست آن ها (سعودی ها) در غزه هم مشکل دیگری است. عربستان در صدد شکست حماس بود و برای اولین بار آن ها به شکل علنی با اسرائیل هم سویی کردند و در این امر هم موفق نبودند. از همه مهم تر شاید مسئله یمن باشد. دیپلماسی عاجزانه عربستان طی سه سال گذشته در یمن نتیجه ای جز پیروزی انصار الله نداشت. بنا بر این موقعیت عربستان در سیاست خارجی به ویژه در منطقه شکست خورده است. قضیه انتخابات سوریه و عراق هم به ضرر آن ها بود و به تدریج معلوم شد که قدرت تاثیر گذار، ایران است. دلیل دوم که برخی از تحلیل گران در دنیای غرب می گویند این است که فیصل از لحاظ تصمیم گیری و فکری و حتی به لحاظ بدنی دچار ضعف شده است. برخی از تحلیل گران معتقدند که سعود الفیصل از بیماری پارکینسون و آلزایمر رنج می برد. قبلا هم به خاطر همین مشکلات مسئله جانشینی وی با "ترکی الفیصل" مطرح شد. با توجه به این ساختار پیر عربستان، مشکلات آینده عربستان را چگونه می بینید؟ قنادباشی: عربستان الان به دلیل کهنسال بودن مقاماتش به لحاظ تصمیم گیری در موقعیت بدی قرار گرفته است و سفارت خانه های آمریکا و انگلیس نقش مهمی در تصمیم گیری آن ها دارند. لذا یک مسئله مهم بیماری هاست که هیچ امیدی را برای آینده رژیم و مردم ایجاد نمی کند. اما این موضع گیری بیانگر ساختار پوسیده و کهنه این کشور هم هست. ساختار عربستان هم چنان مثل دوران جاهلیت اداره می شود و نمی تواند پاسخ گوی جمعیت تحصیل کرده و مطالبات مردمی باشد به خصوص این که ساختار غیر دموکراتیک است و بودجه های هنگفت را به شکل پنهان هزینه می کند همین امر سبب می شود که نارضایتی شدید مردمی ایجاد شود. ساختار اجتماعی آن ها نیاز به نوگرایی دارد و این مسئله درآینده سر بر می آورد. عربستان آبستن تحولات سیاسی مهم در ساختارش است. هم چنین نگرانی هایی به لحاظ فرهنگی دارند. مردم عربستان هیچ گاه خواستار وابستگی و سرسپردگی به ویژه به اسرائیل نبوده اند. ظهور کهنسال بودن این رژیم در سخنان فیصل دیده می شود. نقض حقوق بشر گسترده ای در جامعه عربستان وجود دارد و تظاهرات هایی هم برای حکم اعدام "شیخ نمر" روحانی برجسته شیعه بدون دلیل محکمه پسندی وجود دارد. آیا اظهارات سعود الفیصل و سایر مقامات سعودی در مورد متهم کردن دیگران می تواند تلاش عربستان برای انحراف افکار عمومی از مسائل داخلی خود تفسیر شود؟ قنادباشی: یکی از مسائل این است که این ها همانند آمریکایی ها می خواهند تضادی را با ایران به وجود بیاورند و با یک دشمن تراشی بیرونی بتوانند وحدتی در داخل به وجود بیاورند. شیعیان عربستان تحرکاتی علیه حکم اعدام آیت الله نمر انجام داده اند و عربستان برای این که شیعیان را متهم کند به ارتباط با ایران این مسائل را راجع به ایران مطرح کرده است. ولیکن آن چه احتمال اصلی است این است که عربستان درصدد سرپوش گذاشتن بر حرکت های تروریستی است. آن ها در داخل سال هاست حقوق بشر را نادیده گرفتند، اما مسئله ا��لی و فعلی ارتباط آن ها با داعش است و آن ها می خواهند به نوعی بر این مسئله سرپوش بگذارند. عربستان می خواهد بر افکار عمومی منطقه که با ایران هستند اثر بگذارد. لذا برای آن که بر موفقیت های ایران برای مقابله با رژیم صهیونیستی سرپوش بگذارند این گونه صحبت می کنند. صهیونیست ها بارها تلاش می کردند که ایران را متهم کنند و این سخنان سعود الفیصل کمکی به اسرائیل بود. شاید عربستان در تلاش است با این هم سویی، از رسانه های صهیونیستی و نفوذ آن ها در رسانه های جهانی به نفع خود بهره برداری کنند. دولت دکتر روحانی از اوایل شروع کار به دنبال برقراری رابطه با عربستان به عنوان یکی از کشورهای مهم منطقه است با توجه به این اظهارات وزیر خارجه عربستان، به نظر شما واکنش دستگاه دیپلماسی ما باید چگونه باشد؟ آیا هم چنان باید بحث رابطه مطرح باشد؟ قنادباشی: ما یک سیاست خیلی راهبردی راجع به جهان اسلام داریم و به تبع آن نمی خواهیم با کشورهای اسلامی خصومت داشته باشیم. ما خواستار رابطه با همه کشورهای اسلامی هستیم. ما می خواهیم مردم کشورمان و عربستان بتوانند از طریق حج بهره برداری لازم مذهبی و سیاسی را بکنند. اما طبیعی است که دستگاه دیپلماسی نمی تواند هر موضع گیری خصمانه ای را نادیده بگیرد و ما باید متناسب با همان موضع گیری رفتار کنیم. دستگاه دیپلماسی ما وظیفه سنگینی بر عهده دارد و زمانی که عربستان هم سو با اسرائیل و غرب در عرصه های مختلف عمل می کند ما هم باید با توجه به جوانب برخورد لازم را داشته باشیم./ با تشکر از جناب آقای قنادباشی که وقت خود را در اختیار پایگاه بصیرت قرار دادند. مصاحبه از: یوسف شفیعی