سرمقاله صید ماهی طلایی در جزر و مد مذاکرات! گروه مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران روز گذشته در لوزان و بروکسل به ترتیب با مذاکره‌کنندگان آمریکایی و اروپایی دیدار و گفت‌وگو کردند. پس از این گفت‌وگوها در حالی که در اظهارات طرف ایرانی کم‌وبیش امیدهایی برای رسیدن به توافق دیده می‌شد، اعضای طرف مقابل با طرح اما و اگرهایی، این پرسش مهم زیرپوستی را به روی صحنه آوردند و برجسته کردند که چرا آن‌ها در آخرین فرصت‌های باقی‌مانده این‌گونه برخورد می‌کنند و با این برخورد دنبال چه هستند؟! در مقدمه پاسخ به این پرسش یادآوری نکته‌ای لازم به نظر می‌رسد، اینکه نگارنده زمان اعلام خبر از سرگیری مذاکرات در هفته آخر اسفند و منتهی به آخر سال 93 از خود پرسید، چرا باید حساس‌ترین بخش‌های مذاکرات را در این زمان و احتمالاً چند روز پس از آن (روزهای اول سال 94) انجام داد؟ رفتار این روزهای طرف‌های غربی تا حدودی پاسخ این پرسش را روشن ساخته است، احتمالاً آن‌ها تصور کرده‌اند و یا خبر یافته‌اند که ایرانی‌ها علاقه دارند در آستانه سال نو و یا روزهای آغازین سال نو خبر خوش دریافت کنند از این‌رو فرصت‌طلبانه و با برنامه تصمیم گرفتند، جزر و مد دریای پرتلاطم مذاکرات را به این روزها بکشانند تا در نقطه رویکرد «مد» به «جزر» که به گمان آن‌ها زمان صید ماهی طلایی است، بتوانند امتیاز اصلی مذاکرات را از طرف ایرانی بگیرند و طرف ایرانی با توافقی که در آن اثری از عزت و حق ایران در آن نیست با تزیین‌های تبلیغاتی دشمن آن را به‌عنوان خبرخوش به ایرانی‌ها تحویل دهند. از این منظر آخر و اول سال و نو شدن آن برای ایرانیان مطرح نیست خبر خوش آن نیست که در آستانه سال جدید یا روزهای اول آن اعلام شود، خبر خوش آن است که در توافق احتمالی همه حقوق مسلم ایران دیده شده باشد حالا چه این توافق در آغاز سال نو حاصل شود چه در ماه‌های بعد؛ بنابراین لازم است طرف ایرانی این موضوع را برای طرف فرصت‌طلب و حیله‌گر غربی و به‌ویژه آمریکایی به صراحت بیان کند تا مذاکرات از پوشش حیله و خدعه خارج شود. ترجمه دیدگاه عراقی‌ها در مورد نفوذ ایران گروه ترجمه- روزنامه گاردین 17 مارس 2016 (26 اسفند) در مقاله‌ای به نفوذ ایران در عراق به‌ویژه پس از ظهور تهدید تروریسم داعش پرداخت و نوشت: در بغداد که جامعه‌ای چندفرهنگی و چندفرقه‌ای دارد، رویکردهای متفاوتی درباره ایران وجود دارد. شیعیان عراق ایران را دوست دارند و سنی‌ها به عربستان یا حتی داعش گرایش دارند. یک روزنامه‌نگار عراقی می‌گوید: «اگر به مناطق سنی‌نشین بغداد بروید، محصولات ایرانی مانند شیر، آب، پنیر یا حتی خودروها و پوشاک ایرانی نخواهید دید، اما تمام این محصولات در مناطق شیعه‌نشین فراوان هستند.» مطابق گفته روزنامه‌نگاران عراقی، نفوذ ایران در جنگ کشور علیه داعش نیز مطابق مرزهای قومی- مذهبی است. در گفت‌وگو با مردم عراق می‌توان چنین تصویری از میزان نفوذ ایران ترسیم کرد. درک عمومی اکثریت شیعه این است که ایران از آن‌ها حمایت می‌کند. ایران تقریباً از تمام شبه‌نظامیان و مردم شیعه عراق حمایت می‌کند و برای حفاظت از اماکن مقدس نیرو اعزام می‌کند. در ادامه مقاله آمده است: روزنامه‌نگاری دیگر در بغداد درک سنی‌ها از شبه‌نظامیان شیعه مورد حمایت ایران را چنین توصیف می‌کند: «جمعیت سنی در این مناطق از شبه‌نظامیان شیعه حمایت نمی‌کنند و آن‌ها را به‌طور بالقوه خشن‌تر از داعش می‌دانند... بسیاری از سیاستمداران و نیز عراقی‌های تحصیل‌کرده و سکولار نقش ایران را نمی‌پذیرند. آن‌ها خواهان حضور شبه‌نظامیان به‌منظور حفاظت نیستند.» فرد دیگری که تماس‌های خوبی با ارتش عراق دارد، می‌گوید: «سنی‌های عراق بیشتر به آمریکا گرایش دارند. آمریکا از پیوندهای قوی خود درون قبایل سنی به‌منظور کسب اطلاعات در مورد دولت اسلامی (داعش) و برای بمباران هوایی آن‌ها استفاده می‌کند... آمریکا خواهان تبدیل قبایل سنی به نیروهای زمینی در مناطق سنی‌نشین است و تمایل ندارد شبه‌نظامیان شیعه به این مناطق وارد شوند... اگرچه رهبران قبایل سنی در مورد تقسیم مسئولیت اختلاف دارند که نتیجه آن تضعیف مبارزه آن‌ها علیه داعش است، اما بیشتر قبایل و گروه‌های مسلح سنی به‌طور جدی مخالف نقش‌آفرینی ایران هستند.» در پایان مقاله آمده است: 9 استان شیعه‌نشین عراق قطعاً ایران را به هر کشور دیگری ترجیح می‌دهند. سیاستمداران و نیروهای شیعه تلاش کرده‌اند اذهان عمومی را علیه آمریکا بسیج کنند. برای نمونه، رهبران شبه‌نظامی شیعه این شایعه را منتشر کرده‌اند که هواپیماهای آمریکایی که ظاهراً علیه داعش حمله می‌کنند، گاهی شبه‌نظامیان شیعه را نیز هدف قرار می‌دهند. بازی ایران در عراق ابعاد منطقه‌ای دارد. زانکو احمد، روزنامه‌نگار کُرد می‌گوید: «برای مردم کرد، کشوری که در حال حاضر بیشترین نفوذ را داراست، آمریکاست... مردم کرد آمریکا را ناجی می‌دانند؛ به‌ویژه پس از آنکه داعش به اربیل (پایتخت کردستان عراق) بسیار نزدیک شد و نیز به این دلیل که آمریکا از شهر کردنشین کوبانی در سوریه حمایت می‌کند... با وجود این، معتقدم هر روز به نفوذ ایران در منطقه افزوده می‌شود و این نفوذ پس از پایان جنگ علیه داعش شدیدتر خواهد شد.» روزنامه‌نگاری دیگر در کردستان عراق می‌گوید: «آمریکا همواره اینجا نیست... اما ایران همواره اینجاست؛ چه بخواهید و چه نخواهید؛ زیرا ایران همسایه است و از تحولات و حوادث اینجا آگاه است و برای اثرگذاری بر آن تلاش خواهد کرد.» اخبار و تحلیل‌ها: روش این روزنامه‌نگار انگلیسی در پرداختن به مسئله ایران و عراق دقیقاً مبتنی بر روش معروف انگلیسی‌ها است که به «اختلاف‌افکنی» معروف است. در حالی که بیشترین قربانیان حمله داعش به عراق اهل سنت و پیروان سایر ادیان هستند و آن‌ها مناطق سنی‌نشین را اشغال و تخریب کرده‌اند و سازمان یافتن شیعیان برای مقابله با داعش ابتدا این تهدید را از مناطق سنی‌نشین دفع می‌کند، این روزنامه به‌دنبال آن است تا با بزرگ کردن مسئله شیعه و سنی که ارتباطی به رفع تهدید داعش ندارد، در آستانه نابودی داعش، بذر فتنه دیگری را در عراق بیفشاند. اخبار 1- روی آوردن به پیام‌های کارکرد از دست‌داده در حالی که دیپلمات‌های ارشد ایران و گروه 1+5 در لوزان سوئیس گردهم آمده‌اند تا درباره دستیابی به توافق هسته‌ای مذاکره کنند که آمریکا تحرکات نظامی خود را در خلیج‌فارس افزایش داده است. پایگاه آمریکایی وابسته به کنگره آمریکا گزارش داد «اوایل هفته پیش فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا که ناظر بر عملیات نظامی این کشور در خاورمیانه است، اعلام کرد سه هزار نیروی آمریکایی از هشتم تا 31 مارس یک مانور نظامی بزرگ در کویت و آب‌های دریایی آن در مجاورت ایران برگزار خواهند کرد. نیروهای آمریکایی همچنین در مانورهایی با شرکت کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس مشارکت خواهند کرد.» در ادامه این گزارش آمده است: «در هفته‌های اخیر همچنین فرانسه ناو هواپیمابر شارل دوگل را به خلیج‌فارس فرستاد و در آنجا به ناو «یواس‌اس کارل وینسون» پیوست. برای اولین‌بار در تاریخ، فرماندهی عملیاتی ناو فرانسوی تحت نظر آمریکا قرار گرفته است.» هرچند مقامات آمریکایی و فرانسوی درباره دلیل افزایش تحرکات گفته‌اند هدف از حضور این دو ناو، عملیات هوایی علیه داعش در عراق و سوریه است، اما تحلیلگران این مسئله را به نزدیک شدن به هفته‌های پایانی پیش از ضرب‌الاجل توافق هسته‌ای عنوان کرده‌اند. کریستفور هامر، تحلیلگر ارشد نیروی دریایی در مؤسسه مطالعات جنگ با اشاره به اینکه اعزام ناوها با نزدیک شدن به ضرب‌الاجل توافق هسته‌ای به سختی می‌تواند «اتفاقی» باشد به پایگاه هیل گفت: «همواره پیام‌های استراتژیک از این طریق منتقل می‌شود.» 2- تبدیل مذاکرات به استادیوم آزادی! محمدباقر قالیباف در گفت‌وگویی اظهار داشته است: من می‌گویم الآن نقش آقایان طیب‌نیا، نعمت‌زاده، سیف، ربیعی و... در مذاکرات هسته‌ای، کمتر از نقش آقای ظریف نیست. تیم مذاکره وقتی می‌تواند نتیجه خوبی به دست بیاورد که عقبه او، قدرت و صلابت حاصل از تلاش تیم اقتصادی و سیاسی داخلی باشد. آقای ظریف هر چقدر هم که توانمند باشد، کل پاریس را هم که با آقای کری قدم بزند، از موضع ضعف نمی‌تواند گل دیپلماتیک بزند. باید باور کنیم که زمین بازی مذاکره، ژنو و وین نیست، پالایشگاه‌ها و شهرک‌های صنعتی و نیروگاه‌ها و... ماست. مذاکرات مهم است، اما گره زدن همه امور کشور به آن یک خطای استراتژیک است. ما الآن مذاکرات را تبدیل کرده‌ایم به استادیوم آزادی؛ خیل کثیری از استعدادها و توانایی‌های این سرزمین را که می‌توانند در برد تیم نقش داشته باشند به تماشاچی صرف تبدیل کرده‌ایم که یا کف و سوت بزند و یا فحش بدهد و گریه کند. بدتر از این، بسیاری از مدیران کشور هم به تماشاچیان جایگاه ویژه تبدیل شده‌اند! اخبار کوتاه * مجموعه‌ای از اخبار رسانه‌های آمریکایی (از جمله لس‌آنجلس‌تایمز) و رسانه‌های داخلی نشان می‌دهد که برنامه ایران برای فعال نگاه داشتن بخشی از ظرفیت غنی‌سازی خود در تأسیسات فردو از جمله موضوعاتی است که مذاکره‌کنندگان دوطرف در حال مذاکره بر سر آن هستند. * در شرایطی که الیاس نادران در هفته‌های گذشته از سیاست بانک مرکزی برای مداخله در بازار ارز و توزیع و فروش ارز چمدانی در ماه‌های گذشته با استفاده از ارز آزاد شده از توافق ژنو خبر داده بود، نوسانات روزهای اخیر بازار ارز حاکی از پیگیری جدی این رویکرد نادرست از سوی دولت است. این در حالی است که در سال 89 و 90 به دلیل همین سیاست نادرست، حدود 20 میلیارد دلار ذخایر بانک مرکزی از طریق برخی صرافی‌ها در بازار ارز به فروش رسید که به دلیل قدرت احتکار و فقدان ساختار نظارت، سود کلانی را برای صاحبان و حامیان این صرافی‌ها به همراه آورد. بر اساس گزارش‌ها، این رویه نادرست و فسادآور همچنان در حال پیگیری و اجراست. در این رویکرد، مجدداً و مشابه قبل، باز هم صرافی‌ها بدون وجود ضابطه‌ای خاص، به صورت معدود و البته رانتی انتخاب شده‌اند. * نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی برخی طرف‌های بین‌المللی را به حمایت مالی از کمپین‌هایی که هدف آن‌ها سرنگونی وی است، متهم کرده و گفته: دولت من عقب‌نشینی نخواهد کرد، امتیاز نخواهد داد و هیچ‌گاه قدس را تقسیم نخواهد کرد و همواره آن را حفظ می‌کند. ما به دلیل آینده مردم یهود تلاش می‌کنیم و این روش چپگرایان یا تزیپی لیونی و هرتزوگ نیست. نتانیاهو یادآور شد: چندماه پیش اعلام کردیم که می‌خواهیم در مناطقی در قدس واحدهای مسکونی را احداث کنیم، اما لیونی این اقدام را محکوم کرد. اگر یهودیان نمی‌توانند در قدس واحدهای مسکونی داشته باشند پس باید کجا این واحدها را بسازیم؟ ما تمامی قدس را حفظ خواهیم کرد و از آن عقب‌نشینی نمی‌کنیم، همچنین تسلیم فشارها نمی‌شویم. * گروهک تکفیری داعش در شهر رقه (شمال شرق سوریه) مسجدی را خراب کرد که نام متبرک «فاطمه الزهراء» بر آن بود. این مسجد در شهرک «سلوک» در شهر الرقه واقع است؛ شهری که بیش از دو سال است تحت کنترل داعش قرار دارد و از رقه به نام پایتخت داعش در سوریه نام برده می‌شود. داعش در تخریب مساجد، مقابر، کلیساها و اماکن مقدسه در سوریه و عراق ید طولایی دارد که همه ناشی از تلاش این گروهک برای تشدید اختلاف‌های مذهبی در منطقه است.