دوروز پیش از پایان مذاکره در ژنو و پنجروز مانده به ازسرگیری دوباره مذاکره در حاشیه اجلاس حقوقبشر، فضای رسانهای پر از تایید و تکذیب بود. هم مذاکرهکنندگان ایرانی و هم مذاکرهکنندگان آمریکایی بودند که باید به جوسازیهای رسانهای پاسخ میدادند.
سرراستترین اظهارنظر را محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت در حاشیه جلسه روز گذشته هیات دولت انجام داد. او در جمع خبرنگاران در رابطه با حضور علیاکبر صالحی و حسین فریدون در این دوره از مذاکرات، گفت: «اینبار در مذاکرات از نظر زمانی مقید هستیم که تا ١١فروردینماه مذاکرات را به فرجام برسانیم البته نهفقط در سطح توافقهای کلی بلکه باید در جزییات نیز به نتیجه برسیم پس انشاءالله تغییررویه بایدبه نحوی باشد تا از حقوق ملت عزیزمان به نحو شایستهای استیفا کنیم.»مذاکره هستهای برای دستیابی به تفاهم سیاسی تا پایان ماه مارس (١١ فروردین) و برای دستیابی به توافق جامع تا ژوئن (١٠ تیر) فرصت دارد. روز سهشنبه وزیر خارجه آمریکا در جلسه پرسشوپاسخ کمیته خارجی سنا گفت: «هنوز نمیتواند نتیجه مذاکرات هستهای با ایران را پیشبینی کرد.» کری در این جلسه اگرچه اظهاراتی مطرح کرد که موجب تکذیب از سوی وزارتخارجه ایران شد، اما با اینحال با دفاع از مذاکرات هستهای با ایران اذعان کرد: «ایران هماکنون دارای ظرفیت هستهای است و میداند چگونه غنیسازی کند.»به گزارش بیبیسی، جان کری در جلسه پرسشوپاسخ کمیته خارجی سنا استدلال کرد که سیاست برچیدن کل سانتریفیوژهای ایران - که مورد حمایت دولت اسراییل است - موفق نبوده است.
او گفت که این سیاست در دوران ریاستجمهوری جرج بوش دنبال میشد اما شمار سانتریفیوژهای نصبشده و فعال ایران اکنون شاید به ۱۹هزار رسیده باشد: «ایرانیها چندسال پیش زمانی که سیاست دولت وقت انجامندادن هیچگونه غنیسازیای بود این توانایی را بهدست آوردند. هدف آمریکا از مذاکرات، جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای است.» ایران بارها تکرار کرده که هدفش دستیابی به سلاح هستهای نبوده است.
کری: عجله نکنید
وی با بیان اینکه «هنوز توافقی صورت نگرفته و منتقدان مذاکرات عجله میکنند»، افزود: «سیاست ما این است که ایران سلاح هستهای نداشته باشد، کسانی هم که اینطرف و آنطرف میروند و میگویند که توافق چنین و چنان است، نمیدانند که توافق چگونه است؛ چرا که هنوز توافقی وجود ندارد.»خبرگزاریها گفتهاند که «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا در این جلسه ادعاهایی در مورد حمایت ایران از شبهنظامیان شیعه یمن مطرح کرده و مدعی شده که «بیتردید این حمایتها در سرنگونی دولت این کشور موثر بوده است.» به گزارش خبرگزاری فرانسه، کری مدعی شده که کمک ایران به شبهنظامیان حوثی برای قدرتگرفتن آنها «حیاتی» است. درحالیکه این ادعا بارها از سوی ایران تکذیب میشود، روز گذشته مرضیه افخم، سخنگوی وزارتخارجه تاکید کرد که «اظهارات کری مبنی بر مداخله ایران در یمن، فرافکنی است.»
افخم: فرافکنی متناقض با اظهارات پیشین
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان اظهارات وزیر خارجه آمریکا مبنی بر کمک ایران به سقوط دولت در یمن را فرافکنی و متناقض با اظهارنظرهای پیشین مقامهای سیاسی آمریکا خواند و تاکید کرد: «دیدگاه اصولی ایران، تعیین سرنوشت ملتها به دست خود آنهاست.» افخم با اشاره به تحولات داخلی یمن افزود: «همه طرفها باید اجازه دهند ملت یمن خود برای سرنوشت کشورش تصمیم بگیرد و همه سازوکارها باید براساس خواست و اراده مردم باشد.» سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان هر نوع مداخله خارجی در روند تحولات سیاسی یمن را عاملی برای تداوم بحران و مانعی برای تحقق ثبات سیاسی در این کشور ارزیابی و تصریح کرد: «هرگونه دخالت خارجی شرایط این کشور را به سمت پیچیدگی بیشتر سوق میدهد.»
شبهنظامیان حوثی اواخر تابستان برای مبارزه با آنچه فساد دولت میخواندند وارد پایتخت یمن شدند.
از ماه ژانویه که رییسجمهوری و دولت یمن در اعتراض به اقدامات حوثیها از قدرت کنارهگیری کردهاند این شبهنظامیان امور پایتخت را در دست گرفتهاند. کری در جلسه استماع کنگره گفت «در جریان مذاکرات هستهای اخیر با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در ژنو «گفتوگوهای کوتاهی» هم درباره مسایل دیگرصورت گرفته است.» البته این موضوع از سوی منابع داخلی تایید نشده است. جواد ظریف در آخرین ارزیابی خود از مذاکرات ژنو، گفت: «در این دور از مذاکرات مقداری پیشرفت در موضوعات مختلف داشتیم اما هنوز موضوعاتی نیازمند به ادامه گفتوگوست.»
تکذیب توافق بر سر ١٠ سال
اما روز گذشته تاییدها و تکذیبها به همین نقطه خلاصه نشد. جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید، گزارشها درباره مذاکره با ایران برای رسیدن به توافق ۱۰ساله هستهای را رد کرد. او گفت: «مذاکره برای رسیدن به توافق اتمی بر سر یک بازه ۱۰ساله نادرست است. روزنامه آمریکایی والاستریتژورنال پیش از این در گزارشی مدعی شده بود که ایران و آمریکا در حال بررسی تفاهم برای یک بازه زمانی ۱۰ساله بهعنوان بخشی از توافق جامع اتمی هستند.» نیویورکتایمز هم نوشته بود که این پیشنهاد شامل اعمال محدودیتهای جدی بر برنامه هستهای ایران برای ١٠سال است اما در سالهای پایانی توافق این محدودیتها بهتدریج کاهش خواهد یافت. در چندماه گذشته زمانهای متعددی از مدت اجراییشدن توافق نهایی هستهای اعلام شده، بین ٩سال تا ٢٠سال. اینبازه زمانی شامل لغو تحریمها و در سوی دیگر شامل اجرای محدودیتهای توافقشده در برنامه هستهای ایران است. مذاکرهکنندگان ایرانی بارها تاکید کردهاند که هنوز هیچ توافقی صورت نگرفته و تنها زمانی توافق صورت میگیرد که روی همه اجزای مذاکره توافق شود. آنها اذعان دارند که طرح چنین مطالبی در رسانههای غربی با هدف تاثیرگذاری بر مذاکرهکنندگان ایرانی صورت میگیرد.
پاسخ تهران به ادعای یکعضو منافقین
به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری فرانسه، یکعضو گروهک تروریستی منافقین هم روز گذشته مدعی وجود یکتاسیسات غنیسازی محرمانه در نزدیکی تهران شد. علیرضا جعفرزاده، عضو گروهک تروریستی منافقین که خود را معاون شورای ملی مقاومت ایران معرفی کرده روز سهشنبه در ادعایی بیاساس ایران را به داشتن یکسایت غنیسازی محرمانه در شمالشرق تهران متهم کرد. وی همچنین مدعی شد: «علیرغم اینکه ایران میگوید فعالیتهای غنیسازیاش کاملا شفاف است اینکشور در حال انجام فعالیتهای تحقیق و توسعه با سانتریفیوژهای پیشرفته در یکسایت هستهای محرمانه به نام لویزان٣ است.» این عضو گروهک منافقین مدعی است که اینسایت در سالهای بین ٢٠٠٤ تا ٢٠٠٨ ساخته شده و در یکپایگاه نظامی در منطقه لویزان تهران قرار دارد. این در حالی است که آژانس بینالمللی انرژی اتمی بارها در گزارشهای خود تایید کرده است شواهدی که دال بر وجود انحراف در فعالیتهای هستهای ایران باشد وجود ندارد.
بااینحال نباید از یاد برد که اولین گزارش ادعایی اینگروهک در مورد سایت نطنز موجب ایجاد غائلهای به نام پرونده هستهای در جامعه بینالمللی شد. اما این ادعا بیپاسخ نماند. نمایندگی جمهوری اسلامی ایران نزد سازمانمللمتحد در بیانیهای این ادعا که در روزنامه واشنگتنپست منتشر شد را بیپایه و جعلی دانست و تاکید کرد: «ایران به تعهدات و مسوولیت خود در چارچوب انپیتی پایبند است.»در اینبیانیه آمده است: «جای تاسف است که اینروزنامه ادعاهای دروغ و تکراری یک گروهک تروریستی را که ماهیت ضدانسانی آن برای همگان بهویژه افکار عمومی آمریکا آشکار بوده و جعلیبودن ادعاهای قبلی اینگروهک نیز پس از مدتی روشن شده، منتشر کرده است.»
نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در بیانیه خود یادآور شده است: «گروههای تندرو و رادیکال که سرمایهگذاری سنگین و طولانی خود را برای امنیتیکردن برنامه هستهای صلحآمیز ایران از دسترفته میبینند و شاهد انزوای روزافزون سیاست ایران هراسی در نتیجه رویکرد منطقی جمهوریاسلامیایران نسبت به تحولات بینالمللی هستند، با عصبانیت اقدام به دروغپردازی و تبلیغات سیاه علیه برنامه کاملا صلحآمیز هستهای ایران کردهاند.»در پایان این بیانیه آمده است: «همانگونه که در گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی تصریح شده، همکاریهای جمهوریاسلامیایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی در سطح خوبی ادامه دارد و ایران به تعهدات و مسوولیتهای خود در چارچوب ان.پی.تی پایبند است و متقابلا انتظار دارد سایر طرفها نیز بهدور از تاثیر جنجالسازی گروههای تندرو و رادیکال به توافقات و تعهدات خود درباره حقوق هستهای ایران پایبند بمانند.»