بعد از شکست هاشمی در برابر شیخ محمد یزدی در انتخابات ریاست مجلس خبرگان(اسفند ۹۳) و ماجرای محاکمه مهدی هاشمی به نظرمی رسد هم او و هم منتقدان و مخالفانش راه جدیدی را در پیش گرفته اند.
در تاریخ سیاسی جمهوری اسلامی، یک رئیس جمهور و یک قائم مقام رهبر از مقام خود عزل شده اند، ابوالحسن بنی صدر و حسینعلی منتظری(هردو در حیات بنیانگذار و اولین رهبر جمهوری اسلامی) بسیاری از صاحبنظران پیش بینی می کنند نهایتا این اتفاق در شرایط فعلی هم روی خواهد داد و مصداق آن کسی جز اکبر هاشمی رفسنجانی نیست.
اما آیا هاشمی هم سرنوشت منتظری خواهدشد؟ این سئوالی است که سعی داریم بی طرفانه و با نگاه تحلیلی بدان بپردازیم.
ماجرای عزل آیت الله منتظری از قائم مقام رهبری خیلی زود کلید خورد، از ابتدا تا انتهای آن تقریبا یکسال طول کشید،از ماجرای مک فارلین تا فروردین ۶۸، آیت الله منتظری ابتدا با سخنان انتقادی از وضعیت کشور و کنایه غیرمستقیم به امام خمینی آغاز کرد، ماجرای محاکمه مهدی هاشمی(برادر دامادش) هم کاتالیزور این موضوع شد و نهایتا کار به نامه نگاری های مستقیم و شدیدالحن رسید و آیت الله منتظری با حکم امام خمینی عزل شد.
آیت الله منتظری در تمام آن چالش، شخصا و بطور فردی وارد چالش شد، عقبه رسانه ای -سیاسی برای حرکت اعتراضی خود نداشت و هیچ کدام از دو جناج اصلی کشور هم با او همراه نبودند.آیت الله منتظری در هنگام عزل از قائم مقامی رهبری، رای مستقیم مردم را هم نداشت و شخصیتی بیشتر فقهی محسوب می شد تا سیاسی؛ نفوذ کلام آیت الله منتظری هم بیشتر محلی-قومیتی(استان اصفهان و قم) بود.
اما هاشمی رفسنجانی امروز چه شرایطی دارد؟
در آخرین رای گیری مجلس خبرگان، با وجود همه چالش ها، هاشمی ۲۴ رای دارد، یعنی اقلیتی تاثیر گذار که در “همه شرایط” در کنار او هستند،هرچند که هاشمی موقعیت فقهی و مرجعیت آیت الله منتظری را ندارد و متکی به هوش سیاسی خود است.
هاشمی برخلاف منتظری به تنهایی وارد چالش نمی شود، او یک لشگر رسانه ای متشکل از روزنامه ها و مجلات و سایت ها دارد،سخنان انتقادی هاشمی در همه رسانه های غیررسمی کشور منعکس می شود، در شبکه های اجتماعی مورد توجه است و او عملا در برابر رسانه های طرف مقابل، توان پدافند رسانه ای و نبرد نیابتی در عرصه رسانه را دارد.
هاشمی اکنون حمایت بخش قابل توجهی از افکار عمومی،بیت امام، اصلاح طلبان، روحانیت سنتی، بخشی از اصولگرایان را دارد، موقعیتی که منتظری فاقد آن بود، نفوذ کلام و تاثیرگذاری هاشمی هم برخلاف منتظری در سطح ملی است.
آیت الله منتظری قائم مقام رهبری بود و قهرا و بطور اتوماتیک با درگذشت امام خمینی به عنوان رهبر منصوب می شد، این وضعیت بسیار خطیر و حساس بود،کسی جز امام نمی توانست او را عزل کند اما هاشمی چنین وضعیتی ندارد و هنوز هم “تحمل و کنترل و حتی بایکوت هاشمی” می تواند بهترین و به صرفه ترین گزینه باشد.
منتظری در شرایطی عزل شد که بحران خارجی وجود نداشت؛جنگ تمام شده بود و کشور در شرایط بعد از جنگ، اشتیاق چندانی به بحران سیاسی دیگر نداشت.
هاشمی طوفان های شدید سال۸۸ را -که عملا باعث حذف یک جریان سیاسی اصلی کشور شد-پشت سر گذاشته است و در شرایط فعلی، وضعیت بهتری از آن دوره دارد، ضمن اینکه حذف او در آن دوره، بسیار آسان تر از زمان حاضر بود، اتفاقی که عملا رخ نداد.
به گزارش پارسینه، هاشمی بر خلاف منتظری، نشان داده است می تواند در نهایت بر سر فرزندش-مهدی-کوتاه بیاید؛ بازگشت مهدی هاشمی از لندن به اشاره او قرینه ای از این گزاره است، هرچند که ظاهرا نمام چیزی که می خواهد “کمترین مجازات برای فرزندش” است،برخلاف منتظری که به چیزی جز برائت و آزادی و اعاده حیثیت از سیدمهدی هاشمی و دامادش سیدهادی رضایت نداد و نتیجه آن شد که درتاریخ ثبت است.