عباس حاجی‌نجاری
روز یک‌شنبه سوم خردادماه، رئیس محترم جمهور در کنگره ملی تجلیل از ایثارگران، با اشاره به ویژگی‌های حماسه عظیم مردم و رزمندگان ایران اسلامی در فتح خرمشهر، به شرایط کنونی کشور اشاره کرد و یادآور شد: امروز سرزمین زیبای فعالیت اقتصادی شما با دنیا، توسط عفلقیان جدید یعنی 1+5 و شورای امنیت سازمان ملل اشغال شده است. او سپس می‌افزاید: ما امروز می‌خواهیم با ابزار سیاسی و دیپلماسی سرزمین اقتصادی‌مان را که به ناروا تصرف و اشغال شده آزاد کنیم. ما در اینجا جمع شده‌ایم که بگوییم ما ملتی هستیم که خرمشهر را فراموش نمی‌کنیم، ما ملتی مصمم هستیم که خرمشهرها را آزاد کرده و اعلام می‌کنیم که امروز هم خرمشهرهایی پیش روی ما هست و ما مصمم هستیم تمامی خرمشهرها، بدون استثنا به دست این ملت و با هدایت رهبری عزیز به حول و قوه الهی آزاد شود.»
در زمینه حماسه تاریخی مردم ایران در سوم خرداد سال 61 و برای آزادسازی خرمشهر هرچه گفته یا نوشته شده، نمی‌تواند بیانگر عمق و عظمت این حماسه عظیم باشد، حماسه‌ای که تفسیر امام‌مان بر آن این بود که «خرمشهر را خدا آزاد کرد». در جنگ هشت ساله رژیم عفلقی علیه مردم و سرزمین ایران که جنگی نیابتی از سوی هر دو ابرقدرت بزرگ جهان و دیگر قدرت‌های اروپایی و حتی آسیایی بود، تمامی امکانات و ظرفیت‌های روز نظامی جهان در خدمت صدام قرار گرفت، تا اراده استقامت مردم ایران را شکسته و با غلبه رژیم صدام بر نظام جمهوری اسلامی به زعم خود طومار انقلاب اسلامی را در هم بپیچند و به همین دلیل فتح خرمشهر تنها فتح خاک نبود بلکه فتح ارزش‌های الهی و اسلامی انقلاب بود که پس از آن ارکان نظام سلطه را به لرزه درآورد و آثار گرانقدر خود را در عرصه‌های دیگر نظیر فلسطین و لبنان بر جای گذاشت. اما نکته مهم در بهره‌گیری از دستاوردهای گرانقدر آن حماسه برای مقابله با تهدیدات کنونی دشمنان که در قالب تحریم‌های فلج‌کننده اقتصادی با پیوست تهدیدات نظامی و حتی تهدید به جنگ نیابتی تبلور یافته، اشاره به نکاتی چند ضروری است:
1- در طول دوران دفاع مقدس، پس از تلاش اولیه رزمندگان اسلام در جلوگیری از پیشروی‌های دشمن، روند پیروزی‌ها آنگاه آغاز شد که زمینه وحدت و انسجام رزمندگان اسلام و هم‌افزایی نیروهای ارتش و سپاه فراهم شد و آن زمانی بود که بنی‌صدر به عنوان عامل اصلی تفرقه رزمندگان از جایگاه خود عزل شد و البته فرار از کشور را ترجیح داد. پس از آن بود که با طراحی‌های مشترک سپاه و ارتش سلسله عملیات‌های پیروزمندانه رزمندگان از شکست حصر آبادان در مهرماه 60 آغاز شد و با فتح خرمشهر در خرداد 61 به سرانجام رسید. به عبارتی وحدت نیروهای مسلح ذیل رهبری نظام رمز پیروزی بود.
2- در دوران دفاع مقدس نقطه اتکای رزمندگان علاوه بر اتکال به ذات باریتعالی و فرماندهی حضرت امام متکی به پشتوانه و حمایت‌های مردمی بود. شاخصه اصلی دفاع مقدس ما، اتکا به درون و باور به توانمندی‌های درونی بود. وجود این باور در امام (ره) و مردم، سبب قطع امید از دیگران شده بود و همین قطع امید از دیگران مظهر تجلی خودباوری‌ها در عرصه‌های مختلف دفاعی، صنعتی و... شد و پیشرفت‌های کنونی ما در عرصه‌های دفاعی و نظامی محصول استمرار همین روحیه از آغاز تاکنون است و متأسفانه غفلت از تداوم این روحیه در عرصه‌های اقتصادی و صنعتی، به فاصله معناداری در میان این دو عرصه انجامید و علت تأثیرپذیری عرصه اقتصادی در تحریم‌ها نیز همین عامل است.
3- در دوران دفاع مقدس ماهیت رژیم صدام برای مردم ایران به عنوان عروسک خیمه‌شب‌بازی نظام سلطه که وظیفه شکست انقلاب اسلامی را بر عهده گرفته بود، کاملاً آشکار بود و به جز معدود منافقین و برخی مدعیان ملی‌گرایی و ضدانقلاب که به عنوان ستون پنجم دشمن در داخل عمل می‌کردند، رژیم بعثی مورد تنفر عموم مردم بود و به همین دلیل بود که مردم به پیروی از امامشان مبارزه و جهاد با رژیم عفلقی را بر خود فرض می‌دانستند، اما سؤال این است که به رغم بهره‌گیری ریاست محترم جمهور از واژه عفلقیان جدید برای گروه 1+5، آیا باور و عمل دولتمردان و دستگاه دیپلماسی ما به عوامل آن سوی میز مذاکرات، اینگونه است؟
4- پیروزی ما در دفاع مقدس و عرصه‌های مختلف انقلاب محصول باور و اعتماد امام و رهبری به جوانان مؤمن و انقلابی و روحیه ایثارگری و مدیریت جهادی آنان بود. این باور سبب شده است که چه در دوران جنگ و چه پس از آن، آن نسل که اکنون به سنین میانسالی رسیده‌اند، همواره بار مشکلات و مسئولیت‌های سخت را در پیش گرفته‌اند و چه بسا اگر آن روحیات و ایثارگری‌ها نبود توفیقات نظام بسیار اندک بود.
در مورد دفاع مقدس و فتح خرمشهر ویژگی‌های دیگری را می‌توان برشمرد، اما اگر به همین اقل اکتفا شود در مقایسه عملکرد مسئولان و مجریان دولت یازدهم، با این معیارها نمی‌توان نمره قابل قبولی داد، چرا که اگر نگاه تیم مذاکره‌کننده به عوامل آن سوی میز مذاکره «عفلقیان 1+5» بود، به طور قطع مذاکرات ما تاکنون به نتیجه رسیده بود و تیم مجبور نبود به خاطر اعتماد به آنها در «ژنو» و «لوزان» قول‌هایی بدهد که اکنون نتواند پاسخگو باشد. طی ماه‌های اخیر تلاشگران عرصه ایثار و شهادت بی‌مهری‌ها دیدند و کنایه‌ها شنیدند و حتی برخی از مواضعی که در جمع نظامی‌ها مطرح می‌شد به جای وحدت و انسجام، بوی تفرقه از آن استشمام می‌شد که البته این برخلاف تدابیر نظام بود.
اما به هر روی اگرچه تطبیق حماسه خرمشهر با صحنه میز مذاکرات قدری جای تأمل دارد، اما مواضع و سخنان اخیر ریاست جمهور را می‌توان به فال نیک گرفت. امسال را مقام معظم رهبری سال «دولت، ملت، همدلی و همزبانی» اعلام کرده‌اند. حوادث دو ماه اخیر در عرصه داخلی و بین‌المللی نشان‌دهنده بصیرت الهی رهبر فرزانه انقلاب است که اگر مؤلفه‌های مورد انتظار رهبری برای تحقق آن عملی شود، نه تنها در عرصه مذاکرات و اقتصادی، بلکه اهداف نظام اسلامی در عرصه‌های دیگر نیز تحقق خواهد یافت، مشروط بر اینکه بی‌اعتمادی به دشمن و اعتماد به درون به باور اصلی دولتمردان تبدیل شود.