سایت بصیرت؛ گروه فرهنگی/«یاس از لوازم و آثار خبیثه کفر و انکار شوون رب العزه است زیرا کسی که خدا را به قدرت و کرم و علم شناخت و دانست که او آفریننده جمیع عوالم و تربیت کننده سراسر عوالم وجود است، قدرتش نامحدود و حکمتش نامتناهی است و هر فردی از ممکنات هر چه لازم داشته به او داده است. امام علی (علیه السّلام) می‌فرماید: لایرجون احد منکم إلا ربّه ولایخافن إلا ذنبه. (نهج البلاغه حکمت ۸۲). هیچ یک از شما جز به پروردگار خود امید نبندد و جز از گناه خود نترسد.» (برگرفته از کتاب گناهان کبیره شهید آیت آ...دستغیب) در بررسی علل و عوامل رفتار انسان دو مؤلفه نقش اساسی دارد: 1) شناخت 2) انگیزه لذا آنچه سرنوشت یک عمل یا رفتار را رقم می‌زند شناخت و آگاهی نسبت به آن رفتار از یک سو و انگیزه (یعنی امید به نتیجه مطلوب یا ترس از رسیدن به عاقبت نامطلوب) از سوی دیگر می‌باشد. با مرور کوتاهی بر شیوه تبلیغی قرآن و سیره ائمه اطهار علیهم السلام این دو مؤلفه رفتاری انسان مورد توجه بوده و واژگانی چون تذکر، تفقه، تعلیم و تعلم و... در کنار ماهیت بشارت گونه و انذار گونه اولیای خدا، اشاره به این مؤلفه‌هاست. یکی از دغدغه‌های مقم معظم رهبری در پیمودن مسیر انقلاب اسلامی، ایجاد و تقویت انگیزه در جهت رسیدن به آرمانهای این نهضت در کنار شناساندن عظمت و اقتدار نظام جمهوری اسلامی در دورانی است که جهالت مدرن حق ذاتی حیات را از ملل تحت سیطره نظام سلطه گرفته است و به خلق جنایت و خباثت شرم آور در جغرافیای غرب آسیا و شمال آفریقا مشغول است و این موضوع ما را به شناخت درست از دستاوردِ امنیت، ثبات و عزت انقلاب از یک سو و تقویت امید از سوی دیگر رهنمون می‌سازد. یکی از عوامل انگیزش ملت در ادامه مسیر عزت و اقتدار، اهمیت امید و دمیدن در کوره امید است که مقام معظم رهبری در تاریخ 17/12/91 در دیدار اعضای مجلس خبرگان با ایشان فرمودند: «باید دائماً در کوره‌ی امید دمیده شود، به‌خصوص که نشانه‌های امید فراوان است.» زیرا که امید عامل مهمی در ایجاد و تقویت ِ مقاومتِ ملت در مقابله با فشارهایی است که دشمنان انقلاب تحت عنوان تهدید و تحریم به صورت ظالمانه برعلیه ملت ما شکل داده‌اند. رهبر انقلاب اسلامی، شرایط کنونی را نسبت به دوران مبارزه، به‌مراتب دشوارتر و پیچیده‌تر توصیف کردند و افزودند: «در این شرایط باید از نگاه‌های کوتاه‌مدت و مقطعی دوری و با ایمان به اسلام و تکیه به مردم و روحیه‌ امیدوارانه، استمرار حرکت رو به جلو را تضمین کرد.» یکی از نقاط منفی برخی اظهار نظرها ارائه تصویر سیاه و به دور از انصاف از وضعیت عملکرد نظام جمهوری اسلامی ایران است در حالیکه به قول حضرت آقا، عظمت کنونی و مرکزیت فکری ملت ایران در دنیای اسلام، تسلط گفتمان دینی در کشور، پیشرفت‌های علمی و فناوری، نفوذ سیاسی و بین‌المللی نظام اسلامی و اقدامات زیربنایی عدالت‌محور در کشور، دستاوردهای شگرفی است که قبل از انقلاب اسلامی و یا در ابتدای پیروزی آن غیر قابل تصور بود. و ایشان در اثبات واقعیت این پیشرفت‌ها فرمودند: «اگر نظام اسلامی پیشرفت نداشت، دشمنان تا این حد سراسیمه و عصبانی نمی‌شدند.» آنچه در این یادداشت مورد توجه است برشمردن نکات امید بخش در مسیر تحقق کامل گفتمان نوین اسلامی است یعنی مسیر رسیدن تا امید نهایی بشر و دوره حاکمیت عدل و داد و برافتادن بساط ظلم و کفر البته به شرط اتکا به ذات بی همتا و برائت از همتایان بی اثر و فانی. ان شاءا... فهرستی از امیدها 1) صدق وعده الهی: یکی از مؤلفه‌های امید در وضعیت کنونی ایمان به صدق وعده الهی و بازگویی مصادیق تحقق وعده‌های الهی در تاریخ اسلام و انقلاب است که آخرین نمونه آن بیداری اسلامی و رویش حزب الله در سراسر منطقه آن هم با هزینه دشمنان اسلام یعنی آمریکا و اسراییل است. حضرت امام(ره) در سراسر عمر سیاسی خویش بارها به نقش اصلی و تمام کننده نصرت حق تعالی در پیروزی و حفظ انقلاب در مواجهه با دشمنی دشمنان اشاره داشتند و در وصیتی ماندگار به همه اینگونه فرمودند: «وصیت من به همه آن است که با یاد خدای متعال به سوی خودشناسی و خودکفایی و استقلال، با همه ابعادش به پیش روید، و بی تردید دست خدا با شما است، اگر شما در خدمت او باشید و برای ترقی و تعالی کشور اسلامی به روح تعاون ادامه دهید.» (صحیفه امام، ج 21، ص 450.) رهبر معظم انقلاب در این باره می‌فرمایند: «من کان لله کان الله له (بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج ‏۷۹، ص ۱۹۷) وقتی ملت در راه خدا حرکت می‌کند، خدا به او کمک می‌کند، سنت‌های الهی به او کمک می‌کنند. دل‌های مردم دست خداست. این عزم و اراده‌های راسخ، مصنوع ید قدرت الهی است»(30/4/92) مقام معظم رهبری در پیام حج سال 1387 به زیبایی با اشاره به آیه 55 سوره نور فرمودند: «من با اطمینان کامل میگویم: این هنوز آغاز کار است، و تحقق کامل وعده‌ی الهی یعنی پیروزی حق بر باطل و بازسازی امت قرآن و تمدن نوین اسلامی در راه است: «وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الأَْرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضی‌ لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً یَعْبُدُونَنِی لا یُشْرِکُونَ بِی شَیْئاً وَ مَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ» نشانه‌ی این وعده‌ی تخلف‌ناپذیر در اولین و مهم‌ترین مرحله، پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و بنای بلندآوزه‌ی نظام اسلامی بود که ایران را به پایگاه مستحکمی برای اندیشه‌ی حاکمیت و تمدن اسلامی تبدیل کرد. سر بر آوردن این پدیده‌ی معجز‌آسا، درست در اوج هیاهوی مادیگری و اسلام‌ستیزیِ چپ و راست فکری و سیاسی، و آنگاه مقاومت و استحکام آن در برابر ضربات سیاسی و نظامی و اقتصادی و تبلیغاتی که از همه سو نواخته می‌شد، در دنیای اسلام امیدی تازه برانگیخت و شوری در دل‌ها پدید آورد. هر چه زمان گذشته، این استحکام ـ به حول و قوه‌ی الهی ـ بیشتر و آن امید ریشه‌دارتر شده است. در طول سه دهه‌ئی که بر این ماجرا می‌گذرد، خاورمیانه و کشورهای مسلمان آسیا و افریقا، صحنه‌ی این هماوردی پیروزمندانه است».17/9/87 در مطلبی که تحت عنوان پرکاربردترین آیه در بیانات حضرت آقا در پایگاه اطلاع رسانی ایشان وجود دارد آیات نصرت و تحقق وعده الهی، بعنوان پرکاربردترین آیه معرفی شده است و در خصوص شروط تحقق وعده الهی به این موارد بر اساس بیانات ایشان اشاره شده است: «برای خدا بودنِ حرکت و قیام»، «ایستادگی و صبر داشتن»، «از دست ندادن امید» «غفلت نکردن» و «مجاهده و تلاش کردن» 2) رهبری حکیمانه حضرت امام(ره) و حضرت آقا: حضرت امام (ره) و آقا به عنوان فقیهانی ژرف نگر و حکیمانی خردمند و سیاستمدارانی دوراندیش و عارفانی الهی، توانسته بودند در پرتو ایمان، توکل، معرفت و اخلاص، به منبع نورانیت الهی و اقیانوس بی کران عرفان و معنویت متصل گردند. امیر مؤمنان علیه السلام در مورد شخصیت چنین مردانی می‌فرماید: «آنان با نور دانش به حقیقت ادراک و بصیرت رسیدند و جوهره یقین را با جان خود دریافته‌اند و آنچه را که بر افراد رفاه طلب دشوار می‌نمود راحت و آسان گرفته و با آنچه که نا آگاهان از آن بیم داشتند مأنوس شدند. با بدن‌هایی همنشین دنیا گشتند که روح‌های آن‌ها به [قله‌های رفیع] عالم ملکوت پیوند خورده است. آنان جانشینان خدا در زمین او و دعوت کنندگان مردم به سوی دین اویند. آه! آه! چقدر مشتاق دیدارشان هستم!» (نهج البلاغه، حکمت 147) یکی از نقاط امید بخش تمدن نوین اسلامی رهبری حکیمانه حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری می‌باشد که واضح‌ترین دلیل بر این مدیریت امیدبخش عبور قطار انقلاب از مسیر دشوار دشمنی دشمنان از دوره قبل از انقلاب در مواجهه با استبداد پهلوی و استکبار شرق و غرب و در طول تاریخ انقلاب از سال 57 تا به حال بود که به نوعی تمام مستکبران جهان در مقابل ایران اسلامی صف آرایی کرده‌اند و نمونه اخیر آن مذاکرات هسته ای است که ایران یک طرف و کشورهای 5+1 سوی دیگر این مذاکرات هستند. پروفسور «ام - اس – اگوانی»، متخصص امور ایران و رئیس دانشگاه جواهر لعل نهرو در خصوص شخصیت امام (ره) می‌گوید: «آیت الله خمینی تنها کسی بود که از سال 1342 تا رحلتش سازش نکرد. هیچ فرد دیگری در قرن حاضر قادر به ایجاد تغییراتی بنیادی در جامعه ایران همچون ایشان نبوده است…رژیم شاه از مردم و حمایتشان دور بود، اما آیت الله خمینی با جلب حمایت توده مردم پیروز شد و بعد از سالیان طولانی، آموزش‌های اسلامی را عملاً وارد زندگی مردم کرد. و مهم‌ترین دستاورد ایشان احیاء احترام و اعتماد به نفس در مردم بود. او تنها رهبری است که توانست جنبش را بر اساس ایدئولوژی و مذهب بنیانگذاری کند که هیچ یک از رهبران انقلاب‌های جهان نتوانستند به آن دست یابند.» سایت روسی اسپوتنیک با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در مراسم سالگرد ارتحال امام خمینی (ره) در خرداد 1394 نوشته است: «اگر به 26 سال رهبری آقای خامنه‌ای بر جمهوری اسلامی نگاه کنیم متوجه می‌شویم که وی نه تنها یک شخصیت دینی و مذهبی می‌باشد بلکه یک سیاستمدار کارکشته و کهنه‌کار است که توانسته در فراز و نشیب‌های مختلف ایران را به پیش ببرد. به هر صورت با سیاست و رهبری او ایران توانست دشمنان کلیدی خود در منطقه خاورمیانه (صدام حسین و طالبان) را کنار بزند و از گزند اتفاقاتی که به صورت بالقوه ممکن بود برای ایران پیش آید عبور کند ... حضور و نفوذ ایران به چند هزار کیلومتر آنطرف‌تر از مرزهای خود رسیده، امری که از نظر استراتژی سیاسی- نظامی به معنای انتقال مرزهای دفاعی به چند هزار کیلومتر دورتر از مرزها به حساب می‌آید ... اصرار رهبر جمهوری اسلامی بر مواضع اصولی این کشور و در این شرایط حساس نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی نه فقط احساس نیاز یا ضعف در گفت‌وگوهای خود با 1+5 و یا شرایط سیاسی - نظامی بین‌المللی نمی‌کند بلکه مطمئن است همانگونه که ایران با سیاست خود توانست دشمنان کلیدی خود را کنار بزند خواهد توانست حریفان دیگر در منطقه را با «نرمش قهرمانانه» ضربه فنی کند.» از این موارد و مصادیق بسیار است که برترین شاهد آن عزت و اقتدار امروز نظام جمهوری اسلامی است در برابر مستکبران و ترس و لرزی است که از بیداری جهان اسلام و ملت‌های جهان بر جان آنان افتاده است. 3) حرکت قاطبه مردم ایران در خط امام و انقلاب مردم ضلع سوم از هرم نظام سیاسی، مهم‌ترین پایه و راسخ‌ترین عمود نظام هستند. امام خمینی(ره) تأکید داشتند که ابتکار عمل ورود در صحنه‌های کشور و انجام کارها به دست مردم سپرده شود و این، جزء ابتکارات امام (ره) بود؛ چرا که وقتی کارها به مردم سپرده شود، به سرانجام خواهد رسید. استاد شهید مطهری اظهار داشته است: «حضرت امام در پاریس در پاسخ به کسانی که به دلیل خسته شدن مردم توصیه به کند کردن حرکت نهضت داشتند، می‌فرمودند: هی نگویید مردم خسته می‌شوند، شما مردم را نمی‌شناسید. این مردم تا آخر با ما خواهند آمد. هر زمان ما روحانیان به میدان آمده‌ایم، آن‌ها هم مهیا بوده‌اند.» شهید مطهری می‌افزاید: «من سرگذشت تمام رهبران بزرگ دنیا اعم از مذهبی و غیر مذهبی را به طور دقیق مطالعه کرده‌ام.اما هیچ کدام از آن‌ها را به اندازه امام معتقد به مردم نیافتم.» امام ضمن اعتماد و اطمینان به امت مسلمان، برای آنان ارزش و احترام قائل بود و مردم را ولی نعمت خود می‌دانست. حضرت آقا نیز در فرمایشات خود، مردم را دارای کرامت و ارزش و نیز قدرتمند و کارساز می‌دانند و برای نقش آنان در نظام اسلامی اهمیت بسیاری قائل هستند و در جایی فرمودند: «از اول انقلاب تا امروز هر وقتی هر کاری را محول به مردم کردیم، آن کار پیش رفته است. هر کاری را انحصاری در اختیار مسئولان و رؤسا و مانند این‌ها قرار دادیم، کار متوقف مانده است. ... اگر متوقف نمانده است، کُند پیش رفته است؛ اما کار دست مردم که افتاد، مردم کار را خوب پیش می‌برند». (29/11/93) تاریخ خود شاهد است که در مقاطع مختلف انقلاب، مردم چگونه از خط اصلی انقلاب دفاع کردند مقطعی چون دفاع مقدس که برخی با این تحلیل که مردم از جنگ خسته شده‌اند سعی در توقف جنگ و پذیرش قطعنامه داشتند و در نهایت جام زهر را به کام امام امت ریختند اما فردای پذیرش قطعنامه و تجاوز مجدد دشمن به مرزهای ایران، مردم با حضور پر شور خود در عملیات مرصاد دشمنِ خوش خیال را به سختی تنبیه کردن و مهر باطل بر ادعای خستگی مردم در مسیر دفاع از انقلاب زدند. در سال 88 و فتنه آمریکایی- اسراییلی آن سال، که عده ای با نقشهِ راهِ دشمن آن ظلم بزرگ را نسبت به نظام اسلامی انجام دادند، مردم با حضور حماسی خود در 9 دی همان سال با همه سلایق، اعتقاد و التزام خود را به دو رکن اصلی انقلاب یعنی ولایت فقیه و اسلام عزیز نشان دادند. 4) برملا شدن چهره ظالمانه دشمن بر خلاف ادعای صلح و عدالت غرب به رهبری آمریکا با ادعای برقرای صلح، آرامش، عدل، دموکراسی، حقوق بشر، آزادی و... در صحنه سیاسی جهان برای خود نقش کدخدایی و حق دست اندازی به حاکمیت کشورهای دیگررا قائل گردیده و این در حالی است که با نگاه به عملکرد غرب در جهان دعوی باطل آنان آشکار می‌گردد. نمونه‌هایی چون: حمایت از معترضین به رییس جمهور قانونی در اوکراین به خاطر منطبق بودن با منافع خود و مقابله با اعتراضات مردم یمن در برکناری رییس جمهور غیر مردمی وابسته به غرب و ارتجاع عرب، دفاع تمام قد از نظام دیکتاتور و غیر مردمی و ضد حقوق بشری عربستان و بحرین و مخالفت با نظام مردمی سوریه و عراق، همراهی با داعش در خلق جنایات کم سابقه در عراق و سوریه و ادعای مسخره ضدیت با داعش و ... شواهد روشنی است از دو رویی غرب در حمایت از حقوق مردم. حضرت آقا پیرامون ماهیت آمریکا فرمودند: «آن کسانی هم که در درون مجموعه‌ی روشنفکری کشور هنوز ملتفت نبودند که طرف مقابلشان – آمریکا – کیست، خوب است نگاه کنند به این مذاکرات و بفهمند با چه کسی مواجه‌اند و آمریکا امروز در دنیا چه دارد انجام می‌دهد» 1/1/94 5) رویش حزب الله در منطقه و عمیق شدن بیداری اسلامی: با آغاز بیداری اسلامی در منطقه و پیروزی انقلابِ مردم به محوریت اسلام و ضدیت با استکبار در تونس، مصر و لیبی، دشمن که از این حرکت خودجوش و الهام گرفته از انقلاب اسلامی ایران غافلگیر شده بود دست به دو اقدام زد: 1) انحراف در نهضت بیداری اسلامی و 2) همانند سازی آن در کشورهای حامی مقاومت برای براندازی نظام مستقر. در پی این اقدامِ دشمن، بار دیگر ماهیت خودخواهانه غرب در ضدیت با حق ذاتی مردم در تعیین سرنوشت خود آشکار شد و در متنِ مردم در سوریه، عراق، یمن، بحرین و حتی عربستان جریان حزب الله با شعار ایستادگی و مقاومت با سرمایه شهادت شکل گرفت که هسته مرکزیِ مقابله با نظام سلطه در منطقه را بر عهده گرفته است. برای نمونه اعتراف روزنامه واشنگتن پست به این مواجهه و برتری ایران در برابر غرب در عراق جالب توجه است: «با وجودی که آمریکا تاکنون بیش از ۲۵ میلیارد دلار خرج کرده تا نفوذ خود را در ارتش عراق بیشتر کند، اما همچنان چرخش قدرت به سمت ایران در جریان است.» 6) عزت، اقتدار و امنیت: در خصوص درک وقایع و رویدادهای سیاسی، بصیرت به عنوان قطب نمایِ رسیدن به حق و حقیقت لازم است اما در شناخت ماهیت دشمن و هدف تفرقه افکنی او در منطقه و خلق جنایت در جغرافیای اطراف ایران اسلامی نیازی به عبور از ظاهر به باطن (بصیرت) نیست بلکه اگر برخی روشنفکران و غرب باوران تنها چشم خود را روی واقعیت‌های اطراف نبندند به این نتیجه خواهند رسید که هرچه می‌کشیم از آمریکا و غرب است و تا وقتی آنان در این منطقه جای پا دارند منطقه روی خوش را نخواهد دید. و به فرموده مولوی: آفتاب آمد دلیل آفتاب *** گر دلیلت باید از وی رخ متاب. حضرت امام(ره) فرمودند: «ما هر چه می‌کشیم زیر سر آمریکاست.» یا در جایی دیگر رابطه ملت ایران با آمریکا را چنین معرفی می‌نمایند: «شرافتی نیست رابطه داشتن با امثال آمریکا، دولت آمریکا یک شرافت انسانی مع الاسف الآن ندارد که ما بخواهیم به واسطه آن شرافت انسانی‌اش با آن رابطه داشته باشیم. دولت آمریکا این است که دارید می‌بینید که مظلوم را- دارد- در هر جا پیدا می‌کند پوست می‌کند، هر جا بتواند می‌رود و بمب سرشان می‌ریزد، هر چه بتواند ذخائر ملّت‌ها را می‌برد، ما بخواهیم روابط با این‌ها داشته باشیم؟ بهتر این است که ما با این‌ها روابط نداشته باشیم، بهتر این است با آنهائی که می‌خواهند ما را بچاپند رابطه نداشته باشیم.» (صحیفه نور، جلد: 11، ص: 35) «یک دسته ای نصیحت کنند ما را که شما باید صلح بکنید، این مال ضعف است، آن اشخاص ضعیفی که همیشه در دام آمریکا بودند یا امثال این‌ها از این مسائل می گویند لکن ما تازه خارج شدیم از این دام، دوباره حاضر نیستیم وارد بشویم، ملّت ما حاضر نیست به این که دوباره در این دام وارد بشود». (همان جلد: 20، ص: 90) و در خصوص اهمیت عزت حضرت آقا نیز در حرم رضوی فرمودند: «اگر عزّت بود، امنیت هم خواهد آمد؛ اگر امنیت بود، پیشرفت هم عملی خواهد بود؛ والّا اگر یک ملّت تحقیر شد، همه چیز او به بازی گرفته خواهد شد؛ حتّی امنیت او، حتّی ثروت او، و همه چیز او. عزّت ملّی بایستی محفوظ بماند.» فراز آخر: اولاً فهرست امیدها منحصر به موارد فوق نیست و بسیار بیشتر از این موارد است (مواردی چون خودباوری، نیروی انسانی متخصص و مبتکر، رشد بالای علمی، موقعیت ژئوپولتیک، منابع غنی زیر زمینی، اقلیم متنوع آب و هوایی و ...) ثانیاً برشمردن امیدها به معنای نادیده گرفتن نقاط ضعف، آسیب‌ها و چالش‌های نظام نیست اما چون معمولاً نگاه منفی در نوشته‌های مختلف در سطح رسانه‌ها غالب است لازم دیده شد تا در مسیر تقویت امید و انگیزه در مسیر رسیدن به تمدن نوین اسلامی برخی از مؤلفه‌های این امید واقعی و حقیقی را برشمریم.